- Mon Jul 18, 2016 4:05 pm
#1172
Ugovori sportista i sportskih klubova u Republici Srpskoj
Bavljenje sportom u Republici Srpskoj je dobrovoljno, slobodno i dostupno svim građanima pod jednakim uslovima, nezavisno od rasne, nacionalne, vjerske, političke i polne pripadnosti.
Sport u Republici Srpskoj je djelatnost od opšteg interesa, a isti se ostvaruje donošenjem i realizacijom programa razvoja sporta. Upravo zbog tog utvrđenog opšteg interesa, zakonodavac je dozvolio određene varijacije i odstupanja od Zakona o radu RS.
Zakonom o sportu RS regulisano je da Republika Srpska poštuje načelo autonomnosti sportskih organizacija i drugih oblika sportskog organizovanja, njihovo pravo na uređivanje unutrašnjih odnosa, uključivanje i udruživanje u sportske saveze i samostalno donošenje sportskih pravila, koja su u skladu sa zakonom i međunarodnim pravilima.
Sportske organizacije i sportisti međusobne sporove sportskog karaktera rješavaju u skladu sa svojim i međunarodnim sportskim pravilima i standardima.
Sportske organizacije i sportisti ostvaruju svoja prava i obaveze preko granskih sportskih saveza, a u skladu sa svojim statutima, odredbama ovog zakona i međunarodnim sportskim pravilima.
Granski sportski savezi Republike Srpske ostvaruju svoja prava i obaveze u međunarodnim sportskim savezima samostalno ili preko zajedničkih granskih sportskih saveza i Olimpijskog komiteta Bosne i Hercegovine.
Granski sportski savezi na osnovu međunarodnih sportskih pravila, utvrđuju uslove pod kojima se mogu u profesionalnim sportskim organizacijama angažovati sportisti i sportski stručnjaci koji su strani državljani.
Prava i obaveze sportista, stranih državljana regulišu se ugovorom i međunarodnim sportskim pravilima a isti moraju posjedovati dozvolu za rad od nadležnog državnog organa i biti registrovani kod ministarstva nadležnog za poslove sporta.
Granski sportski savez obavezan je da donese sportska pravila u odgovarajućoj grani sporta u skladu sa pravilima međunarodnih sportskih asocijacija.
Granski sportski savezi sportskim pravilima utvrđuju naročito:
o načela organizovanja;
o prava i obaveze sportista i sportskih stručnjaka;
o pravila za organizovanje sportskih takmičenja i učešće na njima;
o mjere za borbu protiv upotrebe nedozvoljenih stimulativnih sredstava;
o mjere zdravstvene zaštite sportista u skladu sa pravilnikom o zdravstvenoj zaštiti sportista;
o uslove prelaska sportista iz jedne sportske organizacije u drugu i sankcije za nepoštivanje propisa;
o naknadu koja pripada sportskoj organizaciji iz koje dolazi sportista kao i naknadu od strane sportske organizacije u koju prelazi;
o sistem licenciranja sportista, sportskih stručnjaka i sportskih organizacija za učešće na takmičenjima;
o mjere za osiguranje bezbjednosti učesnika sportskih priredbi;
o uslove i način obavljanja sportske aktivnosti i stručnog rada;
o stručno obrazovanje i usavršavanje;
o programi razvoja sportske grane i dr.
Amaterske i profesionalne sportske organizacije svojim aktima mogu utvrditi posebna prava za svoje sportiste, koji amaterski učestvuju u takmičenjima ili na sportskim priredbama, kao što su pravo na premije i nagrade za postignute rezultate, stipendije, naknade za troškove pojačane ishrane, naknade za nabavku sportske opreme, te troškove učešća na stručnom usavršavanju i takmičenju.
U sportskoj organizaciji sportista može da se bavi sportskim aktivnostima profesionalno, zaključenjem ugovora (profesionalni ugovor) ili amaterski (amaterski ugovor), zaključenjem ugovora o djelu (bavljenje sportskim aktivnostima), odnosno ugovora o stipendiranju u cilju sportskog usavršavanja.
Međusobna prava i obaveze igrača i kluba mogu se utvrđivati ugovorom koji zaključuju igrač i ovlašteni predstavnik kluba u pismenoj formi.
Ugovor je poslovna tajna i odgovarajući broj primjeraka posjeduju samo klub i igrač. U praksi, u sportu RS, ti ugovori su najčešće tipski, tj. postoje obrasci koje propisuju sportski savezi. Obrasci sadrže: imena ugovornih strana, vremenski period na koji se zaključuje ugovor, te prava i obaveze ugovornih strana (finansijsku naknadu).
Profesionalni igrač je igrač koji ima pismeni ugovor o radu sa klubom i koji se bavi nekom vrstom sporta (fudbal, košarka i dr.) kao svojim zanimanjem za platu i druge utvrđene naknade. Igrač sa profesionalnim ugovorom ima status radnika u radnom odnosu i mora biti osiguran od strane kluba za sve vrste povreda, invaliditeta, smrti, a nastale kao posljedica igranja utakmica, treniranja, kao i sve slučajeve koji su se desili na putovanjima na odnosnao sa utakmica i treninga.
U sportskim organizacijama (klubovima) u RS zavisno od ranga lige u kojoj nastupa, najčešće je propisan broj profesinalnih ugovora koji jedan klub mora imati zaključen sa sportistima da bi ispunio uslov za nastup u toj ligi. Npr. fudbalski klubovi Premijer lige BIH moraju imati zaključene profesionalne ugovore sa igračima a izuzetno mogu zaključiti amaterske ugovore sa najviše 11 igrača. Klubovi prve lige RS moraju imati zaključene ili profesionalne ili amaterske ugovore. U većini slučajeva sekretarijati saveza vode registar svih profesionalnih ugovora.
Što se tiče maloljetnih igrača sa kojima bi sportska organizacija zaključila profesionalni ugovor, postoje brojna ograničenja u svim sportovima. Pomenuta ograničenja odnose se najviše na godine jer se npr. (u fudbalu) sa igračem mlađim od 16 godina ne može zaključiti profesionalni ugovor ni pod kojim uslovima. Sa maloljetnim licima najčešće se zaključuju ugovori o stipendiranju i ugovori o sportskom usavršavanju. Iste ugovore zaključuju roditelji maloljetnika ili zakonski zastupnici u ime maloljetnika.
Igrači amateri su igrači koji se bave sportom bez naknade. Izuzetno, igrač amater i klub mogu zaključiti amaterski ugovor, ako odluče da ugovore posebne uslove pod kojima igrač nastupa, kao što su stipendija za školovanje, hrana i drugo.
Potpisi stavljeni na ugovor ne mogu se jednostrano povući.
Zavisno od vrste sporta postoje neke varijacije u pogledu vremena zaključenja profesionalnih ugovora ali je najčešće to najmanje godinu dana, a u maksimalnom trajanju od pet godina.
Ukoliko jedna od ugovornih strana (igrač ili klub) ne izvršava obaveze utvrđene ugovorom ugovorna strana može tražiti raskid ugovora. Opravdani razlozi za prekid ugovora su faktičke prirode i cijene se od slučaja do slučaja. Npr. (košarka) ukoliko klub kasni sa izvršavanjem svojih obaveza 60 dana, igrač može tražiti raskid na štetu kluba. Zahtjev za raskid, zavisno od sporta, podnosi se u registracioni savez ili komisiji obrazovanoj pri tom savezu.
Kao što je već ranije rečeno pri savezima se obrazuju tijela koja odlučuju u prvom stepenu, a svaka strana u postupku ima pravo na žalbu na prvostepenu odluku.
Sporazumni raskid ugovora najčešće sadrži izjavu o postizanju obostranog dogovora o sporazumnom raskidu ugovora, a u pojedinim sportovima (npr. košarka) savezi su propisali da ta izjava mora biti na propisanom obrascu.
U slučajevima kada je ugovor raskinut jednostrano, strana koja je prekinula ugovor snosi štetne posljedice. U slučajevima da klub raskine ugovor bez opravdanog razloga, odnosno bez sportski opravdanog razloga, dužan je da ispuni sve ugovorne obaveze do kraja isteka ugovora.
U slučaju da igrač jednostrano raskine ugovor, obavezan je klubu isplatiti iznos naknade koji je primio prilikom zaključenja ugovora.
Kao što je već rečeno, i pored nekih odstupanja ili jedne vrste autonomije koje im je zakonodavac odredio u regulisanju prava, obaveza i odnosa sportista i sportskih klubova, glavna načela obligacionog i radnog prava se ipak moraju poštovati kako bi pravne posljedice nastalih ugovora imale dejstvo.
Imajući u vidu cilj i opšti interes sporta uopšte, namjera zakonodavca da prilikom uređivanja ove oblasti i donošenja Zakona o sportu RS ostavi veliku slobodu stranama u ugovornim odnosima (sa relativno malim ograničenjima) je ispravna.
Ipak ne treba zanemariti ni drugu stranu tj. konstantan razvoj sporta u svijetu, činjenicu njegove masovnosti, rasta i uticaja na svakodnevni život ljudi. Sve to nameće potrebu donošenja novih i naprednijih zakonskih i podzakonskih akata, rješenja i ideja koje bi ovu oblast u našoj državi uredile na jedan savremen i praktičan način, ne ostavljajući prostora za brojne zloupotrebe koje se najčešće dešavaju prilikom ostvarivanja prava sportista iz zaključenih ugovora, a i prilikom transfera mladih sportista (talenata) iz naše zemlje u inostranstvo.
Izvor: mojkontakt.com/2016/07/analiza-ugovora-sportista-i-sportskih-klubova-u-republici-srpskoj/
Bavljenje sportom u Republici Srpskoj je dobrovoljno, slobodno i dostupno svim građanima pod jednakim uslovima, nezavisno od rasne, nacionalne, vjerske, političke i polne pripadnosti.
Sport u Republici Srpskoj je djelatnost od opšteg interesa, a isti se ostvaruje donošenjem i realizacijom programa razvoja sporta. Upravo zbog tog utvrđenog opšteg interesa, zakonodavac je dozvolio određene varijacije i odstupanja od Zakona o radu RS.
Zakonom o sportu RS regulisano je da Republika Srpska poštuje načelo autonomnosti sportskih organizacija i drugih oblika sportskog organizovanja, njihovo pravo na uređivanje unutrašnjih odnosa, uključivanje i udruživanje u sportske saveze i samostalno donošenje sportskih pravila, koja su u skladu sa zakonom i međunarodnim pravilima.
Sportske organizacije i sportisti međusobne sporove sportskog karaktera rješavaju u skladu sa svojim i međunarodnim sportskim pravilima i standardima.
Sportske organizacije i sportisti ostvaruju svoja prava i obaveze preko granskih sportskih saveza, a u skladu sa svojim statutima, odredbama ovog zakona i međunarodnim sportskim pravilima.
Granski sportski savezi Republike Srpske ostvaruju svoja prava i obaveze u međunarodnim sportskim savezima samostalno ili preko zajedničkih granskih sportskih saveza i Olimpijskog komiteta Bosne i Hercegovine.
Granski sportski savezi na osnovu međunarodnih sportskih pravila, utvrđuju uslove pod kojima se mogu u profesionalnim sportskim organizacijama angažovati sportisti i sportski stručnjaci koji su strani državljani.
Prava i obaveze sportista, stranih državljana regulišu se ugovorom i međunarodnim sportskim pravilima a isti moraju posjedovati dozvolu za rad od nadležnog državnog organa i biti registrovani kod ministarstva nadležnog za poslove sporta.
Granski sportski savez obavezan je da donese sportska pravila u odgovarajućoj grani sporta u skladu sa pravilima međunarodnih sportskih asocijacija.
Granski sportski savezi sportskim pravilima utvrđuju naročito:
o načela organizovanja;
o prava i obaveze sportista i sportskih stručnjaka;
o pravila za organizovanje sportskih takmičenja i učešće na njima;
o mjere za borbu protiv upotrebe nedozvoljenih stimulativnih sredstava;
o mjere zdravstvene zaštite sportista u skladu sa pravilnikom o zdravstvenoj zaštiti sportista;
o uslove prelaska sportista iz jedne sportske organizacije u drugu i sankcije za nepoštivanje propisa;
o naknadu koja pripada sportskoj organizaciji iz koje dolazi sportista kao i naknadu od strane sportske organizacije u koju prelazi;
o sistem licenciranja sportista, sportskih stručnjaka i sportskih organizacija za učešće na takmičenjima;
o mjere za osiguranje bezbjednosti učesnika sportskih priredbi;
o uslove i način obavljanja sportske aktivnosti i stručnog rada;
o stručno obrazovanje i usavršavanje;
o programi razvoja sportske grane i dr.
Amaterske i profesionalne sportske organizacije svojim aktima mogu utvrditi posebna prava za svoje sportiste, koji amaterski učestvuju u takmičenjima ili na sportskim priredbama, kao što su pravo na premije i nagrade za postignute rezultate, stipendije, naknade za troškove pojačane ishrane, naknade za nabavku sportske opreme, te troškove učešća na stručnom usavršavanju i takmičenju.
U sportskoj organizaciji sportista može da se bavi sportskim aktivnostima profesionalno, zaključenjem ugovora (profesionalni ugovor) ili amaterski (amaterski ugovor), zaključenjem ugovora o djelu (bavljenje sportskim aktivnostima), odnosno ugovora o stipendiranju u cilju sportskog usavršavanja.
Međusobna prava i obaveze igrača i kluba mogu se utvrđivati ugovorom koji zaključuju igrač i ovlašteni predstavnik kluba u pismenoj formi.
Ugovor je poslovna tajna i odgovarajući broj primjeraka posjeduju samo klub i igrač. U praksi, u sportu RS, ti ugovori su najčešće tipski, tj. postoje obrasci koje propisuju sportski savezi. Obrasci sadrže: imena ugovornih strana, vremenski period na koji se zaključuje ugovor, te prava i obaveze ugovornih strana (finansijsku naknadu).
Profesionalni igrač je igrač koji ima pismeni ugovor o radu sa klubom i koji se bavi nekom vrstom sporta (fudbal, košarka i dr.) kao svojim zanimanjem za platu i druge utvrđene naknade. Igrač sa profesionalnim ugovorom ima status radnika u radnom odnosu i mora biti osiguran od strane kluba za sve vrste povreda, invaliditeta, smrti, a nastale kao posljedica igranja utakmica, treniranja, kao i sve slučajeve koji su se desili na putovanjima na odnosnao sa utakmica i treninga.
U sportskim organizacijama (klubovima) u RS zavisno od ranga lige u kojoj nastupa, najčešće je propisan broj profesinalnih ugovora koji jedan klub mora imati zaključen sa sportistima da bi ispunio uslov za nastup u toj ligi. Npr. fudbalski klubovi Premijer lige BIH moraju imati zaključene profesionalne ugovore sa igračima a izuzetno mogu zaključiti amaterske ugovore sa najviše 11 igrača. Klubovi prve lige RS moraju imati zaključene ili profesionalne ili amaterske ugovore. U većini slučajeva sekretarijati saveza vode registar svih profesionalnih ugovora.
Što se tiče maloljetnih igrača sa kojima bi sportska organizacija zaključila profesionalni ugovor, postoje brojna ograničenja u svim sportovima. Pomenuta ograničenja odnose se najviše na godine jer se npr. (u fudbalu) sa igračem mlađim od 16 godina ne može zaključiti profesionalni ugovor ni pod kojim uslovima. Sa maloljetnim licima najčešće se zaključuju ugovori o stipendiranju i ugovori o sportskom usavršavanju. Iste ugovore zaključuju roditelji maloljetnika ili zakonski zastupnici u ime maloljetnika.
Igrači amateri su igrači koji se bave sportom bez naknade. Izuzetno, igrač amater i klub mogu zaključiti amaterski ugovor, ako odluče da ugovore posebne uslove pod kojima igrač nastupa, kao što su stipendija za školovanje, hrana i drugo.
Potpisi stavljeni na ugovor ne mogu se jednostrano povući.
Zavisno od vrste sporta postoje neke varijacije u pogledu vremena zaključenja profesionalnih ugovora ali je najčešće to najmanje godinu dana, a u maksimalnom trajanju od pet godina.
Ukoliko jedna od ugovornih strana (igrač ili klub) ne izvršava obaveze utvrđene ugovorom ugovorna strana može tražiti raskid ugovora. Opravdani razlozi za prekid ugovora su faktičke prirode i cijene se od slučaja do slučaja. Npr. (košarka) ukoliko klub kasni sa izvršavanjem svojih obaveza 60 dana, igrač može tražiti raskid na štetu kluba. Zahtjev za raskid, zavisno od sporta, podnosi se u registracioni savez ili komisiji obrazovanoj pri tom savezu.
Kao što je već ranije rečeno pri savezima se obrazuju tijela koja odlučuju u prvom stepenu, a svaka strana u postupku ima pravo na žalbu na prvostepenu odluku.
Sporazumni raskid ugovora najčešće sadrži izjavu o postizanju obostranog dogovora o sporazumnom raskidu ugovora, a u pojedinim sportovima (npr. košarka) savezi su propisali da ta izjava mora biti na propisanom obrascu.
U slučajevima kada je ugovor raskinut jednostrano, strana koja je prekinula ugovor snosi štetne posljedice. U slučajevima da klub raskine ugovor bez opravdanog razloga, odnosno bez sportski opravdanog razloga, dužan je da ispuni sve ugovorne obaveze do kraja isteka ugovora.
U slučaju da igrač jednostrano raskine ugovor, obavezan je klubu isplatiti iznos naknade koji je primio prilikom zaključenja ugovora.
Kao što je već rečeno, i pored nekih odstupanja ili jedne vrste autonomije koje im je zakonodavac odredio u regulisanju prava, obaveza i odnosa sportista i sportskih klubova, glavna načela obligacionog i radnog prava se ipak moraju poštovati kako bi pravne posljedice nastalih ugovora imale dejstvo.
Imajući u vidu cilj i opšti interes sporta uopšte, namjera zakonodavca da prilikom uređivanja ove oblasti i donošenja Zakona o sportu RS ostavi veliku slobodu stranama u ugovornim odnosima (sa relativno malim ograničenjima) je ispravna.
Ipak ne treba zanemariti ni drugu stranu tj. konstantan razvoj sporta u svijetu, činjenicu njegove masovnosti, rasta i uticaja na svakodnevni život ljudi. Sve to nameće potrebu donošenja novih i naprednijih zakonskih i podzakonskih akata, rješenja i ideja koje bi ovu oblast u našoj državi uredile na jedan savremen i praktičan način, ne ostavljajući prostora za brojne zloupotrebe koje se najčešće dešavaju prilikom ostvarivanja prava sportista iz zaključenih ugovora, a i prilikom transfera mladih sportista (talenata) iz naše zemlje u inostranstvo.
Izvor: mojkontakt.com/2016/07/analiza-ugovora-sportista-i-sportskih-klubova-u-republici-srpskoj/
- By LegaForum