- Sun Feb 11, 2024 10:46 am
#5635
Zakon o elektronskom novcu Republike Srpske
«Službeni glasnik Republike Srpske broj: br. 1/24 )
GLAVA I
OSNOVNE ODREDBE
Predmet Zakona
Član 1.
Ovim zakonom uređuju se pojam elektronskog novca, poslovi izdavanja elektronskog novca, izdavaoci elektronskog novca, uslovi za osnivanje, poslovanje i prestanak rada društva za izdavanje elektronskog novca, nadzor nad obavljanjem poslova izdavanja elektronskog novca, te zaštita prava i interesa imalaca elektronskog novca.
Značenje pojedinih pojmova
Član 2.
(1) Pojmovi koji se koriste u ovom zakonu imaju sljedeća značenja:
1) elektronski novac označava elektronski (uključujući magnetno) pohranjenu novčanu vrijednost koja čini novčano potraživanje prema izdavaocu tog novca, a izdata je nakon prijema novčanih sredstava radi izvršavanja platnih transakcija i prihvata je fizičko ili pravno lice koje nije izdavalac tog novca, pri čemu elektronski novac ne uključuje digitalni zapis valute koju nije izdala i za čiju vrijednost ne garantuje centralna banka niti drugi organ javnog sektora, te koja nema pravni status novca ili valute,
2) društvo za izdavanje elektronskog novca je pravno lice koje od Agencije za bankarstvo Republike Srpske (u daljem tekstu: Agencija) ima dozvolu za izdavanje elektronskog novca, u skladu sa ovim zakonom,
3) imalac elektronskog novca (u daljem tekstu: imalac) je fizičko ili pravno lice kome se izdaje ili je izdat elektronski novac, odnosno koje se obratilo izdavaocu elektronskog novca radi izdavanja tog novca, kao i svako drugo fizičko ili pravno lice koje ima novčano potraživanje iz tačke 1) ovog stava,
4) imalac fizičko lice je lice koje je korisnik finansijske usluge elektronskog novca, a koje zaključuje ugovor o izdavanju elektronskog novca u svrhe koje nisu namijenjene njegovoj poslovnoj ili drugoj komercijalnoj djelatnosti,
5) distributer je fizičko ili pravno lice koje obavlja distribuciju i/ili otkup elektronskog novca u ime i za račun društva za izdavanje elektronskog novca, ali koje u njegovo ime ne pruža platne usluge,
6) prosječni neiskorišćeni elektronski novac jeste prosječan ukupan iznos finansijskih obaveza koje se odnose na izdati elektronski novac na kraju svakog kalendarskog dana u prethodnih šest mjeseci i koji se izračunava u skladu sa ovim zakonom,
7) elektronska komunikaciona mreža i usluga elektronske komunikacione mreže imaju značenje utvrđeno propisima kojima se uređuju elektronske komunikacije.
(2) Pojedini pojmovi koji su definisani u zakonima kojima se uređuju poslovanje banaka, platne transakcije i unutrašnji platni promet imaju isto značenje i u ovom zakonu, ako njime nije drugačije određeno.
Novčana vrijednost koja se ne smatra elektronskim novcem
Član 3.
(1) U smislu ovog zakona, elektronskim novcem ne smatra se:
1) novčana vrijednost pohranjena na instrumentima koji se mogu upotrebljavati samo ograničeno i koji ispunjavaju jedan od sljedećih uslova:
1. omogućavaju imaocu kupovinu robe i usluga isključivo u prostorijama izdavaoca tog instrumenta ili, u skladu sa ugovorom s tim izdavaocem, kod ograničene mreže prodavaca robe i usluga ili za ograničen izbor robe i usluga,
2. da ga izdaje Ministarstvo finansija, organi jedinica lokalne samouprave u Republici Srpskoj ili subjekti sa javnim ovlašćenjima za posebne socijalne svrhe za sticanje određene robe ili usluge od prodavca koji sa izdavaocem ima zaključen ugovor,
2) novčana vrijednost koja se koristi za izvršenje platne transakcije koju vrši pružalac elektronskih komunikacionih mreža ili usluga koje se pružaju uz elektronske komunikacione usluge za korisnika te mreže ili usluge, pri čemu korisnik unaprijed uplaćuje sredstva tom pružaocu, i to:
1. za kupovinu digitalnih sadržaja i govornih usluga, bez obzira na uređaj koji se koristi za kupovinu ili korišćenje digitalnog sadržaja, koji se naplaćuju korisniku zajedno sa elektronskim komunikacionim uslugama, ili
2. koji se obavljaju pomoću ili putem elektronskog uređaja u dobrotvorne svrhe ili za kupovinu karata (karte javnog prevoza, parking-karte, karte za pojedine usluge i sl.), a koji se naplaćuju korisniku zajedno sa elektronskim komunikacionim uslugama pod uslovom da:
– iznos pojedinačne platne transakcije iz podt. 1. i 2. ove tačke ne prelazi 100 KM i
– ukupan iznos platnih transakcija pojedinog korisnika ne prelazi 600 KM mjesečno.
(2) Lica iz stava 1. tačka 1) podtačka 1. ovog člana dužna su da obavijeste Agenciju kada ukupan iznos izvršenih platnih transakcija iz stava 1. tačka 1) podtačka 1. ovog člana tokom prethodnih 12 mjeseci pređe 2.000.000 KM, kao i o ukupnoj vrijednosti platnih transakcija izvršenih tokom prethodnih 12 mjeseci, na način i u roku koji odredi Agencija.
(3) Agencija je ovlašćena da, na osnovu obavještenja iz stava 2. ovog člana, izvrši provjeru ispunjenosti uslova za primjenu izuzeća utvrđenih ovim članom.
(4) Lica iz stava 1. tačka 2) ovog člana dužna su da obavijeste Agenciju o obavljanju usluga koje pružaju.
GLAVA II
POSLOVI IZDAVANJA ELEKTRONSKOG NOVCA
Izdavaoci elektronskog novca
Član 4.
(1) Izdavalac elektronskog novca (u daljem tekstu: izdavalac) u Republici Srpskoj može biti:
1) banka, i to:
1. banka sa sjedištem u Republici Srpskoj,
2. banka sa sjedištem u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH putem organizacionog dijela u Republici Srpskoj,
2) mikrokreditno društvo, i to:
1. mikrokreditno društvo sa sjedištem u Republici Srpskoj,
2. mikrokreditno društvo sa sjedištem u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH putem organizacionog dijela u Republici Srpskoj,
3) društvo za izdavanje elektronskog novca, i to:
1. društvo za izdavanje elektronskog novca sa sjedištem u Republici Srpskoj,
2. društvo za izdavanje elektronskog novca sa sjedištem u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH putem poslovne jedinice u Republici Srpskoj, a koje je dobilo dozvolu za izdavanje elektronskog novca nadležnog organa u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH,
4) Ministarstvo finansija i organi jedinica lokalne samouprave u Republici Srpskoj, i to kada izdaju elektronski novac u okviru svojih isključivih nadležnosti utvrđenih posebnim zakonom, kojim se uređuju nadležnosti i ovlašćenja ovih organa.
(2) Banka izdaje elektronski novac u skladu sa dozvolom izdatom prema odredbama zakona kojim se uređuje njeno poslovanje.
(3) Mikrokreditno društvo izdaje elektronski novac u skladu sa dozvolom izdatom prema zakonu kojim se uređuje njegovo poslovanje, a nakon dostavljanja obavještenja Agenciji o namjeri početka izdavanja elektronskog novca, najkasnije šest mjeseci prije dana početka izdavanja.
(4) Na poslovanje mikrokreditnog društva kao izdavaoca elektronskog novca shodno se primjenjuju odredbe ovog zakona kojima su propisani sistem upravljanja u društvu za izdavanje elektronskog novca, prijem novčanih sredstava imalaca, zaštita novčanih sredstava imalaca, izdavanje elektronskog novca preko poslovne jedinice, izdavanje elektronskog novca preko zastupnika i eksternalizacija, distribucija i otkup elektronskog novca preko trećeg lica i odgovornost društva.
(5) Izdavanje elektronskog novca, u smislu ovog zakona, koje obavlja Centralna banka BiH vrši se u skladu sa propisima kojima se uređuju njene nadležnosti i ovlašćenja.
(6) Izuzev izdavaocima iz stava 1. ovog člana, zabranjeno je drugim licima da izdaju elektronski novac, kao i da posluju i oglašavaju se na način koji dovodi ili može da dovede u zabludu da se radi o izdavanju elektronskog novca.
(7) Agencija može propisati posebne uslove i način zaštite novčanih sredstava koje su banke primile radi zamjene za izdati elektronski novac.
Ugovor o izdavanju elektronskog novca
Član 5.
(1) Ugovorom o izdavanju elektronskog novca obavezuje se izdavalac da njegovom imaocu izda elektronski novac u nominalnoj vrijednosti primljenih sredstava, a imalac se obavezuje da kod izdavaoca položi novčana sredstva.
(2) Izdavalac je dužan da prije zaključenja ugovora imaoca informiše o uslovima izdavanja i otkupa elektronskog novca, kao i svim naknadama koje naplaćuje.
(3) U ugovoru o izdavanju elektronskog novca obavezno se na jasan način navode uslovi izdavanja i otkupa elektronskog novca, kao i sve pripadajuće naknade.
(4) Na pitanja pravnog odnosa između izdavaoca i imaoca iz ugovora o izdavanju elektronskog novca koja nisu uređena ovim zakonom primjenjuju se odredbe zakona kojim se uređuju obligacioni odnosi u vezi sa ugovorom o nalogu.
(5) Ništave su odredbe ugovora o izdavanju elektronskog novca koje su u suprotnosti sa odredbama o zaštiti imaoca fizičkog lica propisanim ovim zakonom.
Izdavanje elektronskog novca
Član 6.
Izdavalac je dužan da, odmah nakon prijema novčanih sredstava, izda elektronski novac u visini primljenih novčanih sredstava.
Zabrana plaćanja kamate imaocu
Član 7.
Izdavaoci ne mogu plaćati kamatu niti davati bilo koju drugu imovinsku korist imaocu zbog držanja elektronskog novca u određenom periodu.
Izmjene elemenata ugovora i raskid ugovora
Član 8.
Na izmjene elemenata ugovora o izdavanju elektronskog novca i raskid ugovora o izdavanju elektronskog novca shodno se primjenjuju odredbe zakona o bankama kojima se uređuje izmjena elemenata ugovora, kao i odredbe zakona o obligacionim odnosima.
Prihvatanje elektronskog novca
Član 9.
(1) Elektronski novac može prihvatiti svako fizičko ili pravno lice koje nije izdavalac tog novca.
(2) Izdavalac može prihvatiti elektronski novac koji je izdao, a može prihvatiti i elektronski novac koji je izdao drugi izdavalac tog novca.
Otkup elektronskog novca
Član 10.
(1) Izdavaoci su dužni da na zahtjev imaoca, bez odgađanja, izvrše isplatu ili prenos novčanih sredstava u visini nominalne vrijednosti elektronskog novca koju taj imalac posjeduje (otkup elektronskog novca).
(2) Imalac može zahtijevati cjelokupni ili djelimični otkup elektronskog novca ako se taj otkup zahtijeva prije prestanka važenja ugovora zaključenog sa izdavaocem.
(3) Ako imalac zahtijeva otkup elektronskog novca na dan prestanka važenja ugovora o izdavanju elektronskog novca ili u roku od godinu dana nakon prestanka važenja tog ugovora, izdavalac je dužan da izvrši cjelokupan otkup elektronskog novca.
(4) Ako na dan prestanka važenja ugovora zaključenog sa društvom za izdavanje elektronskog novca koje obavlja druge djelatnosti koje nisu povezane sa izdavanjem elektronskog novca ili u roku od godinu dana nakon prestanka važenja tog ugovora imalac zahtijeva otkup elektronskog novca od ovog društva, a unaprijed nije poznato koji dio novčanih sredstava bi trebao da se iskoristi kao elektronski novac, to društvo za izdavanje elektronskog novca je dužno da izvrši otkup elektronskog novca u iznosu koji je imalac tog novca zahtijevao.
(5) Pri otkupu elektronskog novca izdavalac može od imaoca naplatiti naknadu i druge troškove samo ako je to ugovoreno, i ako je:
1) imalac zahtijevao otkup prije prestanka važenja ugovora o izdavanju elektronskog novca,
2) imalac raskinuo ugovor o izdavanju elektronskog novca prije ugovorenog dana prestanka važenja tog ugovora,
3) imalac zahtijevao otkup nakon isteka godinu dana od dana prestanka važenja ugovora o izdavanju elektronskog novca.
(6) Izdavalac je dužan da obezbijedi da visina naknade iz stava 5. ovog člana odgovara njegovim stvarnim troškovima.
(7) Izdavalac i imalac koji nije fizičko lice, a prihvata elektronski novac, mogu ugovoriti drugačije uslove prava na otkup od onih koji su utvrđeni ovim članom.
(8) Otkup elektronskog novca iz stava 1. ovog člana izdavalac nije dužan da izvrši ako je zahtjev imaoca podnesen nakon isteka pet godina od dana prestanka važenja ugovora o izdavanju elektronskog novca.
Tajnost i zaštita podataka o elektronskom novcu
Član 11.
Na tajnost i zaštitu podataka o elektronskom novcu primjenjuju se odredbe zakona kojim se uređuje unutrašnji platni promet, a kojim je uređena tajnost podataka.
Zaštita prava i interesa imalaca
Član 12.
(1) U ostvarivanju prava i interesa imaoca fizičkog lica, izdavalac je dužan da se pridržava odredaba ovog zakona, drugih propisa ili opštih uslova poslovanja kojima se uređuje elektronski novac, ugovorenih obaveza i dobrih poslovnih običaja koji se odnose na obaveze iz ugovora o izdavanju elektronskog novca.
(2) Ako se izdavalac ne pridržava obaveza iz stava 1. ovog člana, imalac fizičko lice ima pravo na zaštitu svojih prava i interesa.
(3) Odredbe o zaštiti prava i interesa korisnika bankarskih i drugih finansijskih usluga, a naročito odredbe o informisanju u pregovaračkoj fazi i uručivanju standardnog informacionog lista, kao i o pravu na prigovor, utvrđene zakonima kojima se uređuju unutrašnji platni promet i poslovanje banaka, shodno se primjenjuju i na zaštitu prava i interesa imalaca fizičkih lica.
GLAVA III
USLOVI ZA OSNIVANJE, POSLOVANJE I PRESTANAK RADA DRUŠTVA ZA IZDAVANJE ELEKTRONSKOG NOVCA
Društvo za izdavanje elektronskog novca
Član 13.
(1) Društvo za izdavanje elektronskog novca (u daljem tekstu: društvo) je privredno društvo sa sjedištem u Republici Srpskoj koje ima dozvolu za pružanje usluga izdavanja elektronskog novca (u daljem tekstu: dozvola), koju izdaje Agencija.
(2) Društvo se osniva u pravnoj formi akcionarskog društva ili društva sa ograničenom odgovornošću.
(3) Pored izdavanja elektronskog novca, društvo može obavljati i sljedeće poslove:
1) pružanje usluga platnog prometa (platnih usluga) koje su povezane sa izdavanjem elektronskog novca u skladu sa zakonom kojim se uređuje unutrašnji platni promet i ovim zakonom,
2) operativne i pomoćne poslove neposredno povezane sa izdavanjem elektronskog novca ili pružanjem platnih usluga u skladu sa ovim zakonom,
3) druge djelatnosti, koje nisu navedene u t. 1. i 2. ovog stava, u skladu sa propisima Republike Srpske.
(4) Platne usluge iz stava 3. tačka 1) ovog člana obuhvataju:
1) usluge koje omogućavaju uplatu gotovog novca na platni račun i sve poslove potrebne za vođenje računa za obavljanje platnog prometa (račun za plaćanje) koji se koriste za plaćanje u skladu sa Zakonom o unutrašnjem platnom prometu,
2) usluge koje omogućavaju isplatu gotovog novca sa platnog računa i sve poslove potrebne za vođenje računa za obavljanje platnog prometa (račun za plaćanje) koji se koriste za plaćanje u skladu sa Zakonom o unutrašnjem platnom prometu,
3) usluge izvršavanja platnih transakcija, uključujući prenos novčanih sredstava s platnog računa, odnosno na platni račun, i to:
1. debit transferom (direktnim zaduženjem), uključujući jednokratno direktno zaduženje,
2. korišćenjem platne kartice ili sličnog instrumenta,
3. kredit transferom (transferom odobrenja).
4) usluge izdavanja ili prihvanja instrumenata plaćanja na osnovu kojih se omogućava izvršavanje platnih transakcija, u skladu sa propisima kojima se uređuje platni promet,
5) usluge izvršavanja novčane doznake kod koje društvo prima novčana sredstva bez otvaranja platnog računa za učesnike u platnom prometu, isključivo radi stavljanja tih sredstava na raspolaganje primaocu plaćanja, odnosno radi prenosa tih sredstava ovlašćenoj organizaciji za obavljanje poslova platnog prometa, koja stavlja sredstva na raspolaganje primaocu plaćanja,
6) usluge izvršenja platnih transakcija u kojima platilac daje saglasnost za izvršenje platne transakcije telekomunikacionim, digitalnim ili informaciono-tehnološkim uređajem, a plaćanje se vrši operateru telekomunikacione, digitalne ili informaciono-tehnološke mreže, koji djeluje samo kao posrednik između korisnika platnih usluga i prodavca robe ili pružaoca usluga.
(5) Društvo može voditi samo račune za platni promet (račune za plaćanje) koje će koristiti za plaćanje u skladu sa Zakonom o unutrašnjem platnom prometu, osim u slučaju kada je drugim zakonom drugačije propisano. Sredstva na ovim računima ne smatraju se depozitom u smislu Zakona o bankama Republike Srpske.
(6) Društvo se ne može baviti primanjem uloga, osim u slučaju kada je drugim zakonom drugačije propisano."
Hibridno društvo
Član 14.
(1) Društvo koje obavlja i druge djelatnosti, u skladu sa posebnim zakonom koji uređuje te djelatnosti, jeste hibridno društvo.
(2) Hibridno društvo dužno je da ispunjava sljedeće uslove:
1) da obavlja druge poslove na način koji ne ugrožava stabilnost i sigurnost dijela njegovog poslovanja koji se odnosi na izdavanje elektronskog novca, niti otežava vršenje nadzora nad njegovim poslovanjem u skladu sa ovim zakonom,
2) da lica koja su odgovorna za vođenje poslova u vezi sa izdavanjem elektronskog novca imaju dobru poslovnu reputaciju, odgovarajuće znanje i iskustvo za izdavanje elektronskog novca,
3) da organizuje rad i vodi poslove izdavanja elektronskog novca u Republici Srpskoj i da najmanje dio usluga izdavanja elektronskog novca pruža u Republici Srpskoj,
4) da, uzimajući u obzir zahtjeve pouzdanog upravljanja poslovima izdavanja elektronskog novca, ima uspostavljen djelotvoran i pouzdan sistem upravljanja sa transparentnom organizacionom strukturom i jasno određenom i dosljednom podjelom odgovornosti, efikasan sistem upravljanja rizicima, te odgovarajuće mehanizme unutrašnjih kontrola, koji obuhvataju najmanje funkcije kontrole rizika, unutrašnje (interne) revizije i praćenja zakonitosti poslovanja (funkcija usklađenosti poslovanja),
5) da ispunjava druge uslove utvrđene ovim zakonom.
(3) Hibridno društvo dužno je da osnuje poseban organizacioni dio za obavljanje poslova izdavanja elektronskog novca, da imenuje odgovorno lice koje neposredno rukovodi poslovima izdavanja elektronskog novca, te da u poslovnim knjigama obezbijedi posebnu evidenciju i podatke o poslovanju tog organizacionog dijela, tj. da u svojim poslovnim knjigama odvojeno evidentira poslovne promjene koje nastaju na osnovu pružanja usluge izdavanja elektronskog novca.
(4) Odredbe ovog zakona koje se odnose na društva primjenjuju se i na hibridna društva, osim ako pojedinim odredbama ovog zakona nije drugačije propisano.
(5) Ako Agencija utvrdi da drugi poslovi hibridnog društva ugrožavaju stabilnost i sigurnost dijela njegovog poslovanja koji se odnosi na izdavanje elektronskog novca ili da otežava vršenje nadzora u skladu sa ovim zakonom, ovlašćena je da zahtijeva od hibridnog društva da osnuje posebno pravno lice za obavljanje poslova izdavanja elektronskog novca.
Primjena zakona kojim se uređuju privredna društva
Član 15.
Na pitanja koja nisu uređena ovim zakonom primjenjuju se odredbe zakona o privrednim društvima.
Članovi organa upravljanja u društvu
Član 16.
(1) Član organa upravljanja društva obavezno ima dobru poslovnu reputaciju za upravljanje društvom.
(2) Član organa upravljanja društva ne može biti lice:
1) koje je pravosnažno osuđeno za krivično djelo na bezuslovnu kaznu zatvora ili pravosnažno osuđeno za krivično djelo koje ga čini nepodobnim za obavljanje te funkcije,
2) kojem je izrečena mjera zabrane vršenja poziva, djelatnosti ili dužnosti koja ga čini nepodobnim za obavljanje ove funkcije,
3) koje je na dan oduzimanja dozvole za rad pravnom licu, odnosno na dan uvođenja privremene uprave ili pokretanja postupka stečaja ili prinudne likvidacije nad pravnim licem bilo ovlašćeno za zastupanje i predstavljanje tog pravnog lica ili je bilo član njegovog organa upravljanja, osim privremenog upravnika.
(3) Lice koje neposredno rukovodi poslovima izdavanja elektronskog novca u društvu (u daljem tekstu: rukovodilac), pored uslova iz st. 1. i 2. ovog člana, obavezno je da ima stručne kvalifikacije i iskustvo potrebno za vođenje tog društva, i to:
1) odgovarajuće obrazovanje,
2) najmanje tri godine iskustva na rukovodećem položaju u subjektu iz oblasti finansijskog sektora ili u privrednom društvu čija je djelatnost slična poslovima društva.
(4) Agencija daje prethodnu saglasnost za obavljanje funkcije rukovodioca u društvu.
(5) Agencija donosi akt kojim detaljnije uređuje uslove koje je rukovodilac obavezan da ispuni, kao i dokumentaciju kojom se dokazuje ispunjenost tih uslova.
Oduzimanje i prestanak važenja saglasnosti za rukovodioca
Član 17.
(1) Agencija oduzima saglasnost za obavljanje funkcije rukovodioca ako:
1) je dobijena na osnovu netačne i neistinite dokumentacije ili neistinitih podataka bitnih za obavljanje te funkcije,
2) rukovodilac više ne ispunjava uslove propisane ovim zakonom i propisima Agencije.
(2) Agencija može oduzeti saglasnost za obavljanje funkcije rukovodioca ako:
1) je rukovodilac prekršio svoje dužnosti i time ugrozio likvidnost ili solventnost društva,
2) nije obezbijedio sprovođenje ili nije sproveo mjere nadzora koje je naložila Agencija.
(3) Ako Agencija oduzme saglasnost za obavljanje funkcije rukovodioca, organ koji ga je imenovao je dužan da odmah, a najkasnije u roku od pet dana od dana oduzimanja saglasnosti, donese odluku o razrješenju rukovodioca i imenuje novog rukovodioca za vršioca dužnosti.
(4) Saglasnost za obavljanje funkcije rukovodioca prestaje da važi ako:
1) lice u roku od šest mjeseci od dana izdavanja saglasnosti ne bude imenovano ili ne stupi na dužnost rukovodioca ili
2) licu istekne ugovor o radu u društvu, i to na dan isteka ugovora.
(5) Radi sprovođenja postupaka iz ovog člana, Agencija obavlja kontrolu rada rukovodioca u obimu i na način koji omogućava provjeravanje činjenica i okolnosti iz st. 1. i 2. ovog člana.
Kvalifikovano učešće u društvu
Član 18.
(1) Pravno ili fizičko lice koje namjerava steći 10% ili više učešća u kapitalu ili glasačkim pravima u društvu, ili koje namjerava steći učešće manje od 10% koje omogućava efektivno vršenje uticaja na upravljanje društvom ili na poslovnu politiku tog društva, dužno je da dobije prethodnu saglasnost Agencije za ovo sticanje.
(2) Lice koje je steklo kvalifikovano učešće u društvu dužno je da dobije prethodnu saglasnost Agencije za svako dalje direktno ili indirektno povećanje učešća u kapitalu ili glasačkim pravima, kojim se stiče ili prelazi 20%, 30% i 50% učešća u kapitalu ili glasačkim pravima u tom društvu.
(3) Pravno lice imalac kvalifikovanog učešća dužno je da obavijesti Agenciju o planiranom učestvovanju u postupku statusne promjene društva.
(4) Na dobijanje saglasnosti za sticanje kvalifikovanog učešća u društvu, rokove za sticanje, prestanak važenja saglasnosti, informisanje o smanjenju učešća, na nastupanje više lica kao jedan sticalac, ograničenja uzajamnog učešća, ocjenu ispunjenosti kriterijuma za sticanje kvalifikovanog učešća, odlučivanje o sticanju kvalifikovanog učešća, sticanje kvalifikovanog učešća bez saglasnosti Agencije, zahtjev za dostavljanje informacija, izvještavanje o kvalifikovanom učešću, pravne posljedice sticanja bez prethodne saglasnosti, oduzimanje saglasnosti za sticanje kvalifikovanog učešća, prestanak važenja saglasnosti za sticanje kvalifikovanog učešća shodno se primjenjuju odredbe zakona kojim se uređuje poslovanje banaka.
(5) Agencija propisuje informacije i dokumentaciju koje je sticalac kvalifikovanog učešća dužan da dostavi uz zahtjev za izdavanje prethodne saglasnosti za sticanje kvalifikovanog učešća.
Dodatni podaci i dokumentacija za izdavanje saglasnosti
za sticanje kvalifikovanog učešća
Član 19.
(1) Osim propisane dokumentacije za izdavanje saglasnosti za sticanje kvalifikovanog učešća, Agencija može zatražiti i druge podatke i dokumentaciju koju ocijeni potrebnom za odlučivanje o izdavanju saglasnosti, uključujući informacije propisane zakonom kojim se uređuje sprečavanje pranja novca i finansiranja terorističkih aktivnosti, a koju prikupljaju obveznici tog zakona.
(2) Agencija prilikom odlučivanja o izdavanju saglasnosti za sticanje kvalifikovanog učešća ispituje izvore sredstava kojima podnosilac zahtjeva namjerava steći kvalifikovano učešće u društvu, a može provjeravati i druge podatke koje je podnosilac zahtjeva dostavio.
Otuđenje, odnosno umanjenje kvalifikovanog učešća
Član 20.
(1) Ako lice koje je steklo kvalifikovano učešće u društvu namjerava da u potpunosti otuđi stečeno kvalifikovano učešće, odnosno da ga umanji ispod nivoa za koji je dobilo tu saglasnost, dužno je da o tome prethodno obavijesti Agenciju, uz navođenje visine preostalog učešća u društvu.
(2) Ako je lice iz stava 1. ovog člana u potpunosti otuđilo učešće u društvu ili ga umanjilo ispod nivoa kvalifikovanog učešća, saglasnost prestaje da važi, a ako ga je umanjilo ispod nivoa za koji je data saglasnost, ali ne i ispod nivoa kvalifikovanog učešća, saglasnost dalje važi samo za preostali nivo kvalifikovanog učešća.
Izuzeci kod hibridnog društva
Član 21.
(1) Na zahtjev lica koje namjerava da stekne kvalifikovano učešće u hibridnom društvu, Agencija može cijeniti obim primjene odredaba čl. od 18. do 20. ovog zakona na takvo sticanje.
(2) Pri odlučivanju o zahtjevu lica koje namjerava da stekne kvalifikovano učešće u hibridnom društvu, Agencija uzima u obzir pravnu formu, vrstu i obim drugih djelatnosti koje hibridno društvo obavlja, kao i pravnu formu, vrstu i obim djelatnosti, odnosno poslove koje obavlja lice koje namjerava da stekne kvalifikovano učešće, te vrši procjenu mogućnosti da li to lice negativno utiče na savjesno i pouzdano upravljanje u hibridnom društvu.
Dozvola za izdavanje elektronskog novca
Član 22.
(1) Privredno društvo koje namjerava da izdaje elektronski novac dužno je da Agenciji, uz zahtjev za dobijanje dozvole, priloži sljedeće:
1) rješenje o upisu u registar poslovnih subjekata,
2) osnivački akt, odnosno statut,
3) procjenu rizika kojima će biti izloženo kao društvo,
4) spisak poslova iz člana 13. stav 3. ovog zakona koje društvo obavlja,
5) program poslovanja društva kojim se uređuju način i uslovi izdavanja elektronskog novca,
6) finansijske izvještaje za posljednje tri godine, ako je primjenljivo,
7) poslovni plan društva s projekcijom prihoda i rashoda za period od prve tri godine poslovanja na osnovu kojeg se može zaključiti da će ovo društvo biti u stanju da obezbijedi ispunjenost odgovarajućih organizacionih, kadrovskih, tehničkih i drugih uslova za stabilno i sigurno poslovanje,
8) dokaz da raspolaže propisanim iznosom početnog kapitala,
9) projekciju iznosa kapitalnih zahtjeva u prvoj godini poslovanja, te ako je primjenljivo, metodu procjene dijela novčanih sredstava za koji se pretpostavlja da će se upotrijebiti za izdavanje elektronskog novca u svrhu izračunavanja kapitalnih zahtjeva,
10) opis uspostavljenih procedura za praćenje, rješavanje i postupanje po bezbjednosnim incidentima ili prigovorima imaoca u vezi sa bezbjednošću, uključujući postupak za prijavljivanje incidenata,
11) opis procesa uspostavljenog za čuvanje, nadzor, praćenje i ograničavanje pristupa osjetljivim podacima o plaćanju,
12) opis procedura za održavanje kontinuiteta poslovanja, uključujući jasnu identifikaciju kritičnih aktivnosti, efektivne planove za krizne situacije i proceduru za redovno testiranje i pregled adekvatnosti i efektivnosti ovih planova,
13) opis planiranih mjera za zaštitu novčanih sredstava imalaca,
14) opis sistema upravljanja i sistema unutrašnjih kontrola, uključujući opis informacionih sistema,
15) opis mjera unutrašnje kontrole koje se uspostavljaju radi ispunjavanja obaveza utvrđenih propisima kojima se uređuju sprečavanje pranja novca i finansiranja terorizma,
16) opis organizacione strukture, uključujući podatke o planiranom izdavanju elektronskog novca putem poslovnih jedinica, kao i podatke o eksternalizaciji pojedinih operativnih poslova u vezi sa izdavanjem elektronskog novca,
17) opis uspostavljenih procedura i mehanizama unutrašnjih kontrola i interne revizije radi zaštite interesa imalaca i radi obezbjeđenja kontinuiranog, stabilnog i sigurnog izdavanja elektronskog novca, a u vezi sa t. od 8) do 11) ovog stava,
18) podatke o licima koja su članovi organa upravljanja podnosioca, sa podacima i dokazima da ova lica imaju dobru poslovnu reputaciju, odgovarajuće stručne kvalifikacije i iskustvo u skladu s članom 16. ovog zakona,
19) podatke o licima s kvalifikovanim učešćem u podnosiocu zahtjeva, visini njihovog učešća, kao i dokaze o podobnosti tih lica da obezbijede stabilno i sigurno upravljanje društvom u skladu s članom 18. ovog zakona,
20) podatke o spoljnom revizoru koji obavlja reviziju finansijskih izvještaja podnosioca zahtjeva u godini u kojoj se podnosi zahtjev, ako je za tog podnosioca obavezna revizija finansijskih izvještaja u skladu sa zakonom,
21) podatke o licima blisko povezanim s podnosiocem zahtjeva i opis te povezanosti,
22) adresu sjedišta podnosioca zahtjeva.
(2) Privredno društvo koje obavlja druge djelatnosti, u skladu sa posebnim zakonom koji uređuje te djelatnosti, a namjerava da izdaje elektronski novac, uz zahtjev za dobijanje dozvole dužno je da priloži sljedeće:
1) osnivački akt sa upisanom djelatnošću izdavanja elektronskog novca,
2) odluku o osnivanju organizacionog dijela za obavljanje poslova izdavanja elektronskog novca,
3) podatke o licima koja su odgovorna za vođenje poslova u vezi sa izdavanjem elektronskog novca, sa podacima i dokazima da ova lica imaju dobru poslovnu reputaciju, odgovarajuće stručne kvalifikacije i iskustvo u skladu s članom 16. ovog zakona, te podatke o licima koja su članovi organa upravljanja podnosioca zahtjeva, sa podacima i dokazima da i ova lica imaju dobru poslovnu reputaciju,
4) rješenje o upisu organizacionog dijela društva u registar poslovnih subjekata,
5) ostalu dokumentaciju shodno stavu 1. ovog člana.
(3) U smislu ovog zakona, bliska povezanost označava odnos između dva ili više pravnih ili fizičkih lica kada:
1) jedno od njih, direktno ili indirektno preko učešća u zavisnom društvu, ima pravo ili mogućnost da ostvari najmanje 20% glasačkih prava u pravnom licu, odnosno vlasništvo nad najmanje 20% kapitala u pravnom licu,
2) jedno od njih ima kontrolno učešće u drugom pravnom licu,
3) postoji trajna povezanost ovih lica sa istim trećim licem na osnovu kontrolnog učešća.
(4) Agencija donosi akt kojim detaljnije uređuje uslove i način izdavanja dozvole.
Odlučivanje o zahtjevu za dobijanje dozvole
Član 23.
(1) Rješenje o davanju dozvole po zahtjevu privrednog društva Agencija donosi u roku od 60 dana od dana prijema urednog zahtjeva.
(2) Ako zahtjev sadrži formalne nedostatke koji sprečavaju postupanje ili ako je zahtjev nerazumljiv ili nepotpun, Agencija je dužna da od privrednog društva zatraži da otkloni nedostatke, najkasnije u roku od mjesec dana od dana podnošenja zahtjeva.
(3) Ako privredno društvo otkloni nedostatke u ostavljenom roku, smatra se da je zahtjev uredan.
(4) Ako privredno društvo ne otkloni nedostatke u ostavljenom roku, Agencija odbacuje zahtjev kao neuredan.
Izdavanje dozvole
Član 24.
(1) Dozvola se izdaje na neodređeno vrijeme i nije prenosiva na druga lica.
(2) Dozvolom se određuju poslovi koje društvo može obavljati.
(3) Društvo je dužno da tokom svog poslovanja obezbjeđuje ispunjenost svih uslova pod kojima je data dozvola.
(4) Rješenje o davanju dozvole objavljuje se na internet stranici Agencije.
(5) Privredno društvo podnosi prijavu za upis djelatnosti u registar poslovnih subjekata kod nadležnog organa za registraciju poslovnih subjekata, najkasnije u roku od 30 dana od dobijanja dozvole.
(6) Društvu je dozvoljeno da počne izdavati elektronski novac tek nakon upisa te usluge kao djelatnosti u registar poslovnih subjekata kod nadležnog organa za registraciju poslovnih subjekata.
Odbijanje zahtjeva za dobijanje dozvole
Član 25.
(1) Agencija odbija zahtjev za dobijanje dozvole ako utvrdi da podnosilac tog zahtjeva ne ispunjava uslove i nije dostavio dokumentaciju za izdavanje dozvole, koji su propisani ovim zakonom.
(2) Agencija odbija zahtjev za dobijanje dozvole i ako ocijeni:
1) da bi zbog bliske povezanosti podnosioca zahtjeva s drugim licima vršenje nadzora nad društvom u skladu sa ovim zakonom bilo onemogućeno ili znatno otežano, ili
2) da bi obavljanje nadzorne funkcije Agencije bilo otežano ili onemogućeno zbog povezanosti društva sa drugim pravnim ili fizičkim licima sa sjedištem, odnosno prebivalištem ili boravištem u drugoj zemlji ili ako postoje drugi razlozi zbog kojih nije moguće sprovoditi nadzornu funkciju Agencije u skladu sa zakonom,
3) da bi zbog poslovnih aktivnosti podnosioca zahtjeva koje nisu povezane s izdavanjem elektronskog novca stabilnost i sigurnost poslovanja društva bile ugrožene ili da bi, zbog tih aktivnosti, vršenje nadzora nad društvom u skladu sa ovim zakonom bilo znatno otežano.
(3) Agencija donosi akt kojim detaljnije uređuje postupak odbijanja zahtjeva za dobijanje dozvole.
Prestanak važenja dozvole
Član 26.
(1) Dozvola prestaje da važi:
1) oduzimanjem dozvole,
2) ako društvo nije podnijelo prijavu za upis djelatnosti u registar poslovnih subjekata u roku od 30 dana od dana dobijanja dozvole,
3) otvaranjem stečajnog, odnosno likvidacionog postupka nad društvom.
(2) Ako nastupe razlozi za prestanak važenja dozvole iz stava 1. t. 2) i 3) ovog člana, Agencija donosi rješenje kojim se utvrđuje da je dozvola prestala da važi.
Poslovanje društva
Član 27.
(1) Društvo je dužno da u svakom trenutku posluje u skladu sa organizacionim, kadrovskim, tehničkim i drugim zahtjevima utvrđenim ovim zakonom i drugim propisima.
(2) Društvo je dužno da uspostavi, održava i unapređuje pouzdane, efikasne i sveobuhvatne sisteme upravljanja i unutrašnjih kontrola koji obezbjeđuju odgovorno i pouzdano upravljanje društvom.
(3) Sistem upravljanja i sistem unutrašnjih kontrola obavezno su srazmjerni prirodi, obimu i složenosti usluga koje društvo pruža.
(4) Sistem upravljanja i sistem unutrašnjih kontrola naročito obuhvataju:
1) organizacionu strukturu sa precizno i jasno utvrđenim, transparentnim i dosljednim podjelama i razgraničenjima poslova, kao i dužnostima i odgovornostima koje se odnose na izdavanje elektronskog novca,
2) efektivne i efikasne procedure za identifikovanje, mjerenje i praćenje rizika kojima je društvo izloženo ili bi moglo da bude izloženo, kao i za upravljanje ovim rizicima, odnosno izvještavanje o njima,
3) odgovarajuće mehanizme unutrašnjih kontrola koji obuhvataju najmanje funkcije kontrole rizika,
4) odgovarajuće računovodstvene procedure, procedure unutrašnje (interne) revizije i procedure za praćenje zakonitosti poslovanja (funkcija usklađenosti poslovanja), kao i druge procedure.
(5) Društvo je dužno da organizuje rad i vodi poslovanje u sjedištu društva i da najmanje dio usluga izdavanja elektronskog novca pruža u Republici Srpskoj.
(6) Agencija propisuje način i uslove uspostavljanja, održavanja i unapređenja sistema upravljanja i unutrašnjih kontrola.
Osnovni kapital
Član 28.
(1) Iznos uplaćenog osnovnog kapitala društva je najmanje 700.000 KM i njegova uplata je obavezno u cijelosti u novcu, prilikom osnivanja.
(2) Društvo koje obavlja više djelatnosti ili poslova za koje su propisani različiti iznosi osnovnog kapitala, dužno je da obezbijedi osnovni kapital prema najvišem propisanom iznosu.
(3) Društvo je dužno da u svom poslovanju održava propisani iznos kapitala koji ne može biti manji od iznosa utvrđenog u stavu 1. ovog člana.
(4) Društvo je dužno da, bez odgađanja, obavijesti Agenciju o smanjenju kapitala ispod iznosa osnovnog kapitala iz st. 1. i 2. ovog člana.
Minimalni kapital društva
Član 29.
(1) Društvo je dužno da, radi stabilnog i sigurnog poslovanja i ispunjenja obaveza prema povjeriocima, tokom svog poslovanja održava kapital koji ni u jednom trenutku ne može biti niži od iznosa osnovnog kapitala propisanog u članu 28. ovog zakona ili od iznosa kapitalnog zahtjeva društva, u zavisnosti od toga koji je iznos veći.
(2) Kapitalni zahtjev društva za djelatnost izdavanja elektronskog novca iznosi najmanje 2% prosjeka neiskorišćenog elektronskog novca.
(3) Prosjek neiskorišćenog elektronskog novca jeste prosječan ukupan iznos finansijskih obaveza koje se odnose na izdati elektronski novac na kraju svakog kalendarskog dana u prethodnih šest mjeseci.
(4) Prosjek iz stava 3. ovog člana utvrđuje se prvog dana u mjesecu za prethodnih šest mjeseci, a koristi se za izračunavanje kapitalnog zahtjeva za izdavanje elektronskog novca za taj mjesec.
(5) Ako društvo obavlja druge poslove iz člana 13. stav 3. t. 2) i 3) ovog zakona, a iznos prosjeka neiskorišćenog elektronskog novca nije unaprijed poznat, Agencija može tom društvu za izdavanje elektronskog novca rješenjem dati saglasnost da umjesto ovog prosjeka kao osnov za izračunavanje kapitalnog zahtjeva za izdavanje elektronskog novca koristi iznos dijela novčanih sredstava za koji se pretpostavlja da će se upotrijebiti za izdavanje elektronskog novca.
(6) Uz zahtjev za davanje saglasnosti iz stava 5. ovog člana, društvo je dužno da Agenciji dostavi dokaze o tome da nije moguće unaprijed utvrditi iznos prosjeka neiskorišćenog elektronskog novca, kao i dokaze da se dio novčanih sredstava može objektivno procijeniti na osnovu istorijskih podataka.
(7) Ako period u kojem posluje nije dovoljno dug za izračunavanje prosjeka neiskorišćenog elektronskog novca, društvo može umjesto ovog prosjeka kao osnov za izračunavanje kapitalnog zahtjeva za izdavanje elektronskog novca koristiti projektovani iznos neiskorišćenog elektronskog novca utvrđen u njegovom poslovnom planu, uz prethodno obavještavanje Agencije, koja može zahtijevati ispravku nerealno projektovanog iznosa.
(8) Agencija donosi akt kojim uređuje elemente i način izračunavanja kapitala i kapitalnih zahtjeva društva, kao i način i rokove izvještavanja o načinu izračunavanja tog kapitala i kapitalnih zahtjeva.
Promjena visine minimalnog kapitala
Član 30.
(1) Agencija može društvu naložiti povećanje kapitala iz člana 29. stav 1. ovog zakona do 20% u odnosu na zbir iznosa kapitalnih zahtjeva izračunatih u skladu sa članom 29. stav 2. ovog zakona, odnosno u skladu sa stavom 5. kada je on primjenjiv.
(2) Na zahtjev društva Agencija može dozvoliti smanjenje kapitala iz člana 29. stav 1. ovog zakona do 20% u odnosu na zbir iznosa kapitalnih zahtjeva izračunatih u skladu sa članom 29. stav 2. ovog zakona, odnosno u skladu sa stavom 5. kada je on primjenjiv, pri čemu taj kapital ne može biti niži od iznosa osnovnog kapitala iz člana 28. ovog zakona.
(3) O promjenama visine minimalnog kapitala iz ovog člana Agencija odlučuje uzimajući u obzir funkcionisanje sistema upravljanja i sistema unutrašnjih kontrola, a naročito upravljanje rizicima u društvu, kao i podatke o gubicima u poslovanju tog društva.
Prijem novčanih sredstava imalaca
Član 31.
(1) Novčana sredstva primljena radi izdavanja elektronskog novca ne smatraju se depozitom u smislu zakona kojim se uređuje poslovanje banaka.
(2) Društvo se ne može baviti primanjem depozita u smislu zakona kojim se uređuje poslovanje banaka.
Zaštita novčanih sredstava imalaca
Član 32.
(1) Društvo je dužno da zaštiti novčana sredstva primljena radi zamjene za izdati elektronski novac u visini iznosa neiskorišćenog elektronskog novca deponovanjem na poseban račun kod banke koja ima dozvolu Agencije, a isključiva namjena ovog računa je zaštita novčanih sredstava u skladu sa ovim zakonom i može se koristiti samo za držanje tih novčanih sredstava.
(2) Iznos neiskorišćenog elektronskog novca izračunava se na kraju svakog radnog dana.
(3) Kad novčana sredstva iz stava 1. ovog člana nisu primljena u gotovini, društvo uzima ta sredstva u obračun neiskorišćenog elektronskog novca na kraju radnog dana na koji su sredstva uplaćena na njegov platni račun ili, ako je primjenjivo, na kraju radnog dana kada su mu ta sredstva na drugi način stavljena na raspolaganje, a u oba slučaja ta sredstva uzimaju se u obračun najkasnije na kraju petoga radnog dana nakon izdavanja elektronskog novca.
(4) Društvo je dužno da novčana sredstva iz stava 1. ovog člana drži odvojeno od vlastitih sredstava i sredstava koje je primilo od fizičkih i pravnih lica po drugim osnovama.
(5) Društvo za svakog imaoca vodi posebnu evidenciju sredstava u vezi sa izvršenjem platnih transakcija.
(6) Novčana sredstva primljena radi zamjene za izdati elektronski novac u visini iznosa neiskorišćenog elektronskog novca iz stava 1. ovog člana ne predstavljaju imovinu izdavaoca i ne ulaze u njegovu likvidacionu ili stečajnu masu, niti mogu biti predmet prinudnog izvršenja radi ostvarivanja potraživanja prema izdavaocu.
(7) Ako društvo primi od imaoca novčana sredstva koja su jednim dijelom namijenjena izdavanju elektronskog novca, a drugim dijelom ostalim djelatnostima koje obavlja, a koje nisu izdavanje elektronskog novca, dužno je zaštititi dio sredstava koje je primilo u zamjenu za neiskorišćeni elektronski novac na način iz stava 1. ovoga člana.
(8) Ako je učešće sredstava iz stava 7. ovog člana promjenljivo ili nije unaprijed poznato, društvo je dužno zaštititi dio novčanih sredstava za koji se pretpostavlja da će biti upotrijebljen za izdavanje elektronskog novca, a koji dio se može realno procijeniti na osnovu podataka za protekle periode.
(9) Agencija može zahtijevati ispravku procijenjenog iznosa novčanih sredstava za koji se pretpostavlja da će biti iskorišćen za izdavanje elektronskog novca iz stava 8. ovog člana.
(10) Novčana sredstva primljena od imaoca u zamjenu za izdani elektronski novac koja su deponovana na posebnom računu kod banke, ne predstavljaju imovinu i ne ulaze u likvidacionu ili stečajnu masu te banke.
Kvalifikovano učešće u društvu
Član 18.
(1) Pravno ili fizičko lice koje namjerava steći 10% ili više učešća u kapitalu ili glasačkim pravima u društvu, ili koje namjerava steći učešće manje od 10% koje omogućava efektivno vršenje uticaja na upravljanje društvom ili na poslovnu politiku tog društva, dužno je da dobije prethodnu saglasnost Agencije za ovo sticanje.
(2) Lice koje je steklo kvalifikovano učešće u društvu dužno je da dobije prethodnu saglasnost Agencije za svako dalje direktno ili indirektno povećanje učešća u kapitalu ili glasačkim pravima, kojim se stiče ili prelazi 20%, 30% i 50% učešća u kapitalu ili glasačkim pravima u tom društvu.
(3) Pravno lice imalac kvalifikovanog učešća dužno je da obavijesti Agenciju o planiranom učestvovanju u postupku statusne promjene društva.
(4) Na dobijanje saglasnosti za sticanje kvalifikovanog učešća u društvu, rokove za sticanje, prestanak važenja saglasnosti, informisanje o smanjenju učešća, na nastupanje više lica kao jedan sticalac, ograničenja uzajamnog učešća, ocjenu ispunjenosti kriterijuma za sticanje kvalifikovanog učešća, odlučivanje o sticanju kvalifikovanog učešća, sticanje kvalifikovanog učešća bez saglasnosti Agencije, zahtjev za dostavljanje informacija, izvještavanje o kvalifikovanom učešću, pravne posljedice sticanja bez prethodne saglasnosti, oduzimanje saglasnosti za sticanje kvalifikovanog učešća, prestanak važenja saglasnosti za sticanje kvalifikovanog učešća shodno se primjenjuju odredbe zakona kojim se uređuje poslovanje banaka. https://advokat-prnjavorac.com
(5) Agencija propisuje informacije i dokumentaciju koje je sticalac kvalifikovanog učešća dužan da dostavi uz zahtjev za izdavanje prethodne saglasnosti za sticanje kvalifikovanog učešća.
Dodatni podaci i dokumentacija za izdavanje saglasnosti
za sticanje kvalifikovanog učešća
Član 19.
(1) Osim propisane dokumentacije za izdavanje saglasnosti za sticanje kvalifikovanog učešća, Agencija može zatražiti i druge podatke i dokumentaciju koju ocijeni potrebnom za odlučivanje o izdavanju saglasnosti, uključujući informacije propisane zakonom kojim se uređuje sprečavanje pranja novca i finansiranja terorističkih aktivnosti, a koju prikupljaju obveznici tog zakona.
(2) Agencija prilikom odlučivanja o izdavanju saglasnosti za sticanje kvalifikovanog učešća ispituje izvore sredstava kojima podnosilac zahtjeva namjerava steći kvalifikovano učešće u društvu, a može provjeravati i druge podatke koje je podnosilac zahtjeva dostavio.
Otuđenje, odnosno umanjenje kvalifikovanog učešća
Član 20.
(1) Ako lice koje je steklo kvalifikovano učešće u društvu namjerava da u potpunosti otuđi stečeno kvalifikovano učešće, odnosno da ga umanji ispod nivoa za koji je dobilo tu saglasnost, dužno je da o tome prethodno obavijesti Agenciju, uz navođenje visine preostalog učešća u društvu.
(2) Ako je lice iz stava 1. ovog člana u potpunosti otuđilo učešće u društvu ili ga umanjilo ispod nivoa kvalifikovanog učešća, saglasnost prestaje da važi, a ako ga je umanjilo ispod nivoa za koji je data saglasnost, ali ne i ispod nivoa kvalifikovanog učešća, saglasnost dalje važi samo za preostali nivo kvalifikovanog učešća.
Izuzeci kod hibridnog društva
Član 21.
(1) Na zahtjev lica koje namjerava da stekne kvalifikovano učešće u hibridnom društvu, Agencija može cijeniti obim primjene odredaba čl. od 18. do 20. ovog zakona na takvo sticanje.
(2) Pri odlučivanju o zahtjevu lica koje namjerava da stekne kvalifikovano učešće u hibridnom društvu, Agencija uzima u obzir pravnu formu, vrstu i obim drugih djelatnosti koje hibridno društvo obavlja, kao i pravnu formu, vrstu i obim djelatnosti, odnosno poslove koje obavlja lice koje namjerava da stekne kvalifikovano učešće, te vrši procjenu mogućnosti da li to lice negativno utiče na savjesno i pouzdano upravljanje u hibridnom društvu.
Dozvola za izdavanje elektronskog novca
Član 22.
(1) Privredno društvo koje namjerava da izdaje elektronski novac dužno je da Agenciji, uz zahtjev za dobijanje dozvole, priloži sljedeće:
1) rješenje o upisu u registar poslovnih subjekata,
2) osnivački akt, odnosno statut,
3) procjenu rizika kojima će biti izloženo kao društvo,
4) spisak poslova iz člana 13. stav 3. ovog zakona koje društvo obavlja,
5) program poslovanja društva kojim se uređuju način i uslovi izdavanja elektronskog novca,
6) finansijske izvještaje za posljednje tri godine, ako je primjenljivo,
7) poslovni plan društva s projekcijom prihoda i rashoda za period od prve tri godine poslovanja na osnovu kojeg se može zaključiti da će ovo društvo biti u stanju da obezbijedi ispunjenost odgovarajućih organizacionih, kadrovskih, tehničkih i drugih uslova za stabilno i sigurno poslovanje,
8) dokaz da raspolaže propisanim iznosom početnog kapitala,
9) projekciju iznosa kapitalnih zahtjeva u prvoj godini poslovanja, te ako je primjenljivo, metodu procjene dijela novčanih sredstava za koji se pretpostavlja da će se upotrijebiti za izdavanje elektronskog novca u svrhu izračunavanja kapitalnih zahtjeva,
10) opis uspostavljenih procedura za praćenje, rješavanje i postupanje po bezbjednosnim incidentima ili prigovorima imaoca u vezi sa bezbjednošću, uključujući postupak za prijavljivanje incidenata,
11) opis procesa uspostavljenog za čuvanje, nadzor, praćenje i ograničavanje pristupa osjetljivim podacima o plaćanju,
12) opis procedura za održavanje kontinuiteta poslovanja, uključujući jasnu identifikaciju kritičnih aktivnosti, efektivne planove za krizne situacije i proceduru za redovno testiranje i pregled adekvatnosti i efektivnosti ovih planova,
13) opis planiranih mjera za zaštitu novčanih sredstava imalaca,
14) opis sistema upravljanja i sistema unutrašnjih kontrola, uključujući opis informacionih sistema,
15) opis mjera unutrašnje kontrole koje se uspostavljaju radi ispunjavanja obaveza utvrđenih propisima kojima se uređuju sprečavanje pranja novca i finansiranja terorizma,
16) opis organizacione strukture, uključujući podatke o planiranom izdavanju elektronskog novca putem poslovnih jedinica, kao i podatke o eksternalizaciji pojedinih operativnih poslova u vezi sa izdavanjem elektronskog novca,
17) opis uspostavljenih procedura i mehanizama unutrašnjih kontrola i interne revizije radi zaštite interesa imalaca i radi obezbjeđenja kontinuiranog, stabilnog i sigurnog izdavanja elektronskog novca, a u vezi sa t. od 8) do 11) ovog stava,
18) podatke o licima koja su članovi organa upravljanja podnosioca, sa podacima i dokazima da ova lica imaju dobru poslovnu reputaciju, odgovarajuće stručne kvalifikacije i iskustvo u skladu s članom 16. ovog zakona,
19) podatke o licima s kvalifikovanim učešćem u podnosiocu zahtjeva, visini njihovog učešća, kao i dokaze o podobnosti tih lica da obezbijede stabilno i sigurno upravljanje društvom u skladu s članom 18. ovog zakona,
20) podatke o spoljnom revizoru koji obavlja reviziju finansijskih izvještaja podnosioca zahtjeva u godini u kojoj se podnosi zahtjev, ako je za tog podnosioca obavezna revizija finansijskih izvještaja u skladu sa zakonom,
21) podatke o licima blisko povezanim s podnosiocem zahtjeva i opis te povezanosti,
22) adresu sjedišta podnosioca zahtjeva.
(2) Privredno društvo koje obavlja druge djelatnosti, u skladu sa posebnim zakonom koji uređuje te djelatnosti, a namjerava da izdaje elektronski novac, uz zahtjev za dobijanje dozvole dužno je da priloži sljedeće:
1) osnivački akt sa upisanom djelatnošću izdavanja elektronskog novca,
2) odluku o osnivanju organizacionog dijela za obavljanje poslova izdavanja elektronskog novca,
3) podatke o licima koja su odgovorna za vođenje poslova u vezi sa izdavanjem elektronskog novca, sa podacima i dokazima da ova lica imaju dobru poslovnu reputaciju, odgovarajuće stručne kvalifikacije i iskustvo u skladu s članom 16. ovog zakona, te podatke o licima koja su članovi organa upravljanja podnosioca zahtjeva, sa podacima i dokazima da i ova lica imaju dobru poslovnu reputaciju,
4) rješenje o upisu organizacionog dijela društva u registar poslovnih subjekata,
5) ostalu dokumentaciju shodno stavu 1. ovog člana.
(3) U smislu ovog zakona, bliska povezanost označava odnos između dva ili više pravnih ili fizičkih lica kada:
1) jedno od njih, direktno ili indirektno preko učešća u zavisnom društvu, ima pravo ili mogućnost da ostvari najmanje 20% glasačkih prava u pravnom licu, odnosno vlasništvo nad najmanje 20% kapitala u pravnom licu,
2) jedno od njih ima kontrolno učešće u drugom pravnom licu,
3) postoji trajna povezanost ovih lica sa istim trećim licem na osnovu kontrolnog učešća.
(4) Agencija donosi akt kojim detaljnije uređuje uslove i način izdavanja dozvole.
Odlučivanje o zahtjevu za dobijanje dozvole
Član 23.
(1) Rješenje o davanju dozvole po zahtjevu privrednog društva Agencija donosi u roku od 60 dana od dana prijema urednog zahtjeva.
(2) Ako zahtjev sadrži formalne nedostatke koji sprečavaju postupanje ili ako je zahtjev nerazumljiv ili nepotpun, Agencija je dužna da od privrednog društva zatraži da otkloni nedostatke, najkasnije u roku od mjesec dana od dana podnošenja zahtjeva.
(3) Ako privredno društvo otkloni nedostatke u ostavljenom roku, smatra se da je zahtjev uredan.
(4) Ako privredno društvo ne otkloni nedostatke u ostavljenom roku, Agencija odbacuje zahtjev kao neuredan.
Izdavanje dozvole
Član 24.
(1) Dozvola se izdaje na neodređeno vrijeme i nije prenosiva na druga lica.
(2) Dozvolom se određuju poslovi koje društvo može obavljati.
(3) Društvo je dužno da tokom svog poslovanja obezbjeđuje ispunjenost svih uslova pod kojima je data dozvola.
(4) Rješenje o davanju dozvole objavljuje se na internet stranici Agencije.
(5) Privredno društvo podnosi prijavu za upis djelatnosti u registar poslovnih subjekata kod nadležnog organa za registraciju poslovnih subjekata, najkasnije u roku od 30 dana od dobijanja dozvole.
(6) Društvu je dozvoljeno da počne izdavati elektronski novac tek nakon upisa te usluge kao djelatnosti u registar poslovnih subjekata kod nadležnog organa za registraciju poslovnih subjekata.
Odbijanje zahtjeva za dobijanje dozvole
Član 25.
(1) Agencija odbija zahtjev za dobijanje dozvole ako utvrdi da podnosilac tog zahtjeva ne ispunjava uslove i nije dostavio dokumentaciju za izdavanje dozvole, koji su propisani ovim zakonom.
(2) Agencija odbija zahtjev za dobijanje dozvole i ako ocijeni:
1) da bi zbog bliske povezanosti podnosioca zahtjeva s drugim licima vršenje nadzora nad društvom u skladu sa ovim zakonom bilo onemogućeno ili znatno otežano, ili
2) da bi obavljanje nadzorne funkcije Agencije bilo otežano ili onemogućeno zbog povezanosti društva sa drugim pravnim ili fizičkim licima sa sjedištem, odnosno prebivalištem ili boravištem u drugoj zemlji ili ako postoje drugi razlozi zbog kojih nije moguće sprovoditi nadzornu funkciju Agencije u skladu sa zakonom,
3) da bi zbog poslovnih aktivnosti podnosioca zahtjeva koje nisu povezane s izdavanjem elektronskog novca stabilnost i sigurnost poslovanja društva bile ugrožene ili da bi, zbog tih aktivnosti, vršenje nadzora nad društvom u skladu sa ovim zakonom bilo znatno otežano.
(3) Agencija donosi akt kojim detaljnije uređuje postupak odbijanja zahtjeva za dobijanje dozvole.
Prestanak važenja dozvole
Član 26.
(1) Dozvola prestaje da važi:
1) oduzimanjem dozvole,
2) ako društvo nije podnijelo prijavu za upis djelatnosti u registar poslovnih subjekata u roku od 30 dana od dana dobijanja dozvole,
3) otvaranjem stečajnog, odnosno likvidacionog postupka nad društvom.
(2) Ako nastupe razlozi za prestanak važenja dozvole iz stava 1. t. 2) i 3) ovog člana, Agencija donosi rješenje kojim se utvrđuje da je dozvola prestala da važi.
Poslovanje društva
Član 27.
(1) Društvo je dužno da u svakom trenutku posluje u skladu sa organizacionim, kadrovskim, tehničkim i drugim zahtjevima utvrđenim ovim zakonom i drugim propisima.
(2) Društvo je dužno da uspostavi, održava i unapređuje pouzdane, efikasne i sveobuhvatne sisteme upravljanja i unutrašnjih kontrola koji obezbjeđuju odgovorno i pouzdano upravljanje društvom.
(3) Sistem upravljanja i sistem unutrašnjih kontrola obavezno su srazmjerni prirodi, obimu i složenosti usluga koje društvo pruža.
(4) Sistem upravljanja i sistem unutrašnjih kontrola naročito obuhvataju:
1) organizacionu strukturu sa precizno i jasno utvrđenim, transparentnim i dosljednim podjelama i razgraničenjima poslova, kao i dužnostima i odgovornostima koje se odnose na izdavanje elektronskog novca,
2) efektivne i efikasne procedure za identifikovanje, mjerenje i praćenje rizika kojima je društvo izloženo ili bi moglo da bude izloženo, kao i za upravljanje ovim rizicima, odnosno izvještavanje o njima,
3) odgovarajuće mehanizme unutrašnjih kontrola koji obuhvataju najmanje funkcije kontrole rizika,
4) odgovarajuće računovodstvene procedure, procedure unutrašnje (interne) revizije i procedure za praćenje zakonitosti poslovanja (funkcija usklađenosti poslovanja), kao i druge procedure.
(5) Društvo je dužno da organizuje rad i vodi poslovanje u sjedištu društva i da najmanje dio usluga izdavanja elektronskog novca pruža u Republici Srpskoj.
(6) Agencija propisuje način i uslove uspostavljanja, održavanja i unapređenja sistema upravljanja i unutrašnjih kontrola.
Osnovni kapital
Član 28.
(1) Iznos uplaćenog osnovnog kapitala društva je najmanje 700.000 KM i njegova uplata je obavezno u cijelosti u novcu, prilikom osnivanja.
(2) Društvo koje obavlja više djelatnosti ili poslova za koje su propisani različiti iznosi osnovnog kapitala, dužno je da obezbijedi osnovni kapital prema najvišem propisanom iznosu.
(3) Društvo je dužno da u svom poslovanju održava propisani iznos kapitala koji ne može biti manji od iznosa utvrđenog u stavu 1. ovog člana.
(4) Društvo je dužno da, bez odgađanja, obavijesti Agenciju o smanjenju kapitala ispod iznosa osnovnog kapitala iz st. 1. i 2. ovog člana.
Minimalni kapital društva
Član 29.
(1) Društvo je dužno da, radi stabilnog i sigurnog poslovanja i ispunjenja obaveza prema povjeriocima, tokom svog poslovanja održava kapital koji ni u jednom trenutku ne može biti niži od iznosa osnovnog kapitala propisanog u članu 28. ovog zakona ili od iznosa kapitalnog zahtjeva društva, u zavisnosti od toga koji je iznos veći.
(2) Kapitalni zahtjev društva za djelatnost izdavanja elektronskog novca iznosi najmanje 2% prosjeka neiskorišćenog elektronskog novca.
(3) Prosjek neiskorišćenog elektronskog novca jeste prosječan ukupan iznos finansijskih obaveza koje se odnose na izdati elektronski novac na kraju svakog kalendarskog dana u prethodnih šest mjeseci.
(4) Prosjek iz stava 3. ovog člana utvrđuje se prvog dana u mjesecu za prethodnih šest mjeseci, a koristi se za izračunavanje kapitalnog zahtjeva za izdavanje elektronskog novca za taj mjesec.
(5) Ako društvo obavlja druge poslove iz člana 13. stav 3. t. 2) i 3) ovog zakona, a iznos prosjeka neiskorišćenog elektronskog novca nije unaprijed poznat, Agencija može tom društvu za izdavanje elektronskog novca rješenjem dati saglasnost da umjesto ovog prosjeka kao osnov za izračunavanje kapitalnog zahtjeva za izdavanje elektronskog novca koristi iznos dijela novčanih sredstava za koji se pretpostavlja da će se upotrijebiti za izdavanje elektronskog novca.
(6) Uz zahtjev za davanje saglasnosti iz stava 5. ovog člana, društvo je dužno da Agenciji dostavi dokaze o tome da nije moguće unaprijed utvrditi iznos prosjeka neiskorišćenog elektronskog novca, kao i dokaze da se dio novčanih sredstava može objektivno procijeniti na osnovu istorijskih podataka.
(7) Ako period u kojem posluje nije dovoljno dug za izračunavanje prosjeka neiskorišćenog elektronskog novca, društvo može umjesto ovog prosjeka kao osnov za izračunavanje kapitalnog zahtjeva za izdavanje elektronskog novca koristiti projektovani iznos neiskorišćenog elektronskog novca utvrđen u njegovom poslovnom planu, uz prethodno obavještavanje Agencije, koja može zahtijevati ispravku nerealno projektovanog iznosa.
(8) Agencija donosi akt kojim uređuje elemente i način izračunavanja kapitala i kapitalnih zahtjeva društva, kao i način i rokove izvještavanja o načinu izračunavanja tog kapitala i kapitalnih zahtjeva.
Promjena visine minimalnog kapitala
Član 30.
(1) Agencija može društvu naložiti povećanje kapitala iz člana 29. stav 1. ovog zakona do 20% u odnosu na zbir iznosa kapitalnih zahtjeva izračunatih u skladu sa članom 29. stav 2. ovog zakona, odnosno u skladu sa stavom 5. kada je on primjenjiv.
(2) Na zahtjev društva Agencija može dozvoliti smanjenje kapitala iz člana 29. stav 1. ovog zakona do 20% u odnosu na zbir iznosa kapitalnih zahtjeva izračunatih u skladu sa članom 29. stav 2. ovog zakona, odnosno u skladu sa stavom 5. kada je on primjenjiv, pri čemu taj kapital ne može biti niži od iznosa osnovnog kapitala iz člana 28. ovog zakona.
(3) O promjenama visine minimalnog kapitala iz ovog člana Agencija odlučuje uzimajući u obzir funkcionisanje sistema upravljanja i sistema unutrašnjih kontrola, a naročito upravljanje rizicima u društvu, kao i podatke o gubicima u poslovanju tog društva.
Prijem novčanih sredstava imalaca
Član 31.
(1) Novčana sredstva primljena radi izdavanja elektronskog novca ne smatraju se depozitom u smislu zakona kojim se uređuje poslovanje banaka.
(2) Društvo se ne može baviti primanjem depozita u smislu zakona kojim se uređuje poslovanje banaka.
Zaštita novčanih sredstava imalaca
Član 32.
(1) Društvo je dužno da zaštiti novčana sredstva primljena radi zamjene za izdati elektronski novac u visini iznosa neiskorišćenog elektronskog novca deponovanjem na poseban račun kod banke koja ima dozvolu Agencije, a isključiva namjena ovog računa je zaštita novčanih sredstava u skladu sa ovim zakonom i može se koristiti samo za držanje tih novčanih sredstava.
(2) Iznos neiskorišćenog elektronskog novca izračunava se na kraju svakog radnog dana.
(3) Kad novčana sredstva iz stava 1. ovog člana nisu primljena u gotovini, društvo uzima ta sredstva u obračun neiskorišćenog elektronskog novca na kraju radnog dana na koji su sredstva uplaćena na njegov platni račun ili, ako je primjenjivo, na kraju radnog dana kada su mu ta sredstva na drugi način stavljena na raspolaganje, a u oba slučaja ta sredstva uzimaju se u obračun najkasnije na kraju petoga radnog dana nakon izdavanja elektronskog novca.
(4) Društvo je dužno da novčana sredstva iz stava 1. ovog člana drži odvojeno od vlastitih sredstava i sredstava koje je primilo od fizičkih i pravnih lica po drugim osnovama.
(5) Društvo za svakog imaoca vodi posebnu evidenciju sredstava u vezi sa izvršenjem platnih transakcija.
(6) Novčana sredstva primljena radi zamjene za izdati elektronski novac u visini iznosa neiskorišćenog elektronskog novca iz stava 1. ovog člana ne predstavljaju imovinu izdavaoca i ne ulaze u njegovu likvidacionu ili stečajnu masu, niti mogu biti predmet prinudnog izvršenja radi ostvarivanja potraživanja prema izdavaocu.
(7) Ako društvo primi od imaoca novčana sredstva koja su jednim dijelom namijenjena izdavanju elektronskog novca, a drugim dijelom ostalim djelatnostima koje obavlja, a koje nisu izdavanje elektronskog novca, dužno je zaštititi dio sredstava koje je primilo u zamjenu za neiskorišćeni elektronski novac na način iz stava 1. ovoga člana.
(8) Ako je učešće sredstava iz stava 7. ovog člana promjenljivo ili nije unaprijed poznato, društvo je dužno zaštititi dio novčanih sredstava za koji se pretpostavlja da će biti upotrijebljen za izdavanje elektronskog novca, a koji dio se može realno procijeniti na osnovu podataka za protekle periode.
(9) Agencija može zahtijevati ispravku procijenjenog iznosa novčanih sredstava za koji se pretpostavlja da će biti iskorišćen za izdavanje elektronskog novca iz stava 8. ovog člana.
(10) Novčana sredstva primljena od imaoca u zamjenu za izdani elektronski novac koja su deponovana na posebnom računu kod banke, ne predstavljaju imovinu i ne ulaze u likvidacionu ili stečajnu masu te banke.
Sprečavanje pranja novca i finansiranja terorističkih aktivnosti
Član 33.
Društvo je dužno da u svom poslovanju izvršava obaveze i zadatke, kao i da preduzima mjere i radnje definisane propisima kojim se uređuje sprečavanje pranja novca i finansiranja terorističkih aktivnosti.
Vođenje poslovnih knjiga i finansijskih izvještaja
Član 34.
(1) Društvo je dužno da uredno, ažurno i kontinuirano vodi poslovne knjige i sačinjava knjigovodstvene isprave, vrednuje imovinu i obaveze, sačinjava i objavljuje svoje finansijske izvještaje u skladu sa ovim zakonom i propisima kojima se uređuju računovodstvo i revizija.
(2) Društvo je dužno da knjigovodstvene isprave, poslovne knjige i finansijske izvještaje vodi tako da istinito i objektivno prikazuju njegovo poslovanje i finansijsko stanje, na osnovu kojih se može u bilo koje vrijeme provjeriti da li društvo posluje u skladu sa propisima i standardima struke.
(3) Društvo je dužno da u svom knjigovodstvu izvrši odgovarajuća knjiženja, te da ih čuva i arhivira u skladu sa ovim zakonom i propisima kojima se uređuju računovodstvo i revizija.
(4) Društvo je dužno da Agenciju:
1) redovno izvještava u vezi sa izdavanjem elektronskog novca, kao i o usklađenosti sa zahtjevima utvrđenim ovim zakonom i propisom Agencije,
2) obavještava o materijalno značajnim promjenama koje utiču ili mogu uticati na usklađenost poslovanja društva sa zahtjevima utvrđenim ovim zakonom, uključujući i promjene vezane za eksternalizaciju.
(5) Agencija donosi akt kojim propisuje sadržaj i oblik izvještaja iz stava 4. ovog člana, način i rokove njihovog dostavljanja, kao i način i rokove dostavljanja obavještenja o materijalno značajnim promjenama.
Čuvanje podataka i dokumentacije
Član 35.
Društvo je dužno da podatke i dokumentaciju nastale u vezi sa izdavanjem elektronskog novca čuva najmanje pet godina od dana njihovog nastanka, osim ako zakonom nije utvrđen duži rok čuvanja.
Revizija finansijskih izvještaja
Član 36.
(1) Društvo je dužno da obezbijedi reviziju svojih finansijskih izvještaja u skladu sa zakonom kojim se uređuju računovodstvo i revizija.
(2) Društvo je dužno da Agenciji dostavi, u roku propisanim zakonom kojim se uređuju računovodstvo i revizija, sljedeće izvještaje:
1) godišnje finansijske izvještaje sa izvještajem privrednog društva za reviziju,
2) konsolidovane finansijske izvještaje sa izvještajem privrednog društva za reviziju, ako je dužno da sastavlja konsolidovane finansijske izvještaje u skladu sa zakonom kojim se uređuju računovodstvo i revizija,
3) godišnji izvještaj o poslovanju i konsolidovani godišnji izvještaj o poslovanju u skladu s propisima kojima se uređuju računovodstvo i revizija.
(3) Pored izvještaja iz stava 2. ovog člana, hibridno društvo dužno je da Agenciji dostavi i odvojene računovodstvene podatke koji se odnose na izdavanje elektronskog novca, sa izvještajem privrednog društva za reviziju o tim podacima u rokovima utvrđenim stavom 2. ovog člana.
(4) Privredno društvo za reviziju koje obavlja reviziju finansijskih izvještaja društva dužno je da Agenciju, bez odgađanja, obavijesti o:
1) svakoj činjenici koja bi mogla da predstavlja povredu zakona ili propisa koju je učinilo ili čini društvo,
2) materijalno značajnoj promjeni finansijskog rezultata iskazanog u nerevidiranim godišnjim finansijskim izvještajima društva,
3) okolnostima koje bi mogle dovesti do znatnog materijalnog gubitka za društvo ili ugroziti kontinuitet njegovog poslovanja,
4) rezervama datim u mišljenju privrednog društva za reviziju na finansijske izvještaje društva za izdavanje elektronskog novca.
(5) Privredno društvo za reviziju dužno je da Agenciju obavijesti o činjenicama i okolnostima iz stava 4. ovog člana i ako do saznanja o njima dođe tokom vršenja revizije finansijskih izvještaja pravnog lica koje je blisko povezano s društvom.
(6) Obavještavanje iz st. 4. i 5. ovog člana ne smatra se povredom tajnosti podataka i privredno društvo za reviziju ne može zbog toga snositi odgovornost.
(7) Agencija donosi akt kojim se propisuje način obavljanja spoljne revizije u društvu, uslove i kriterijume koje je obavezno da ispunjava privredno društvo za reviziju za obavljanje revizije u društvu, te sadržaj izvještaja o obavljenoj reviziji.
Revizija informacionog sistema
Član 37.
(1) Društvo je dužno da angažuje privredno društvo za reviziju da izvrši reviziju informacionog sistema u društvu i ocijeni stanje informacionog sistema i adekvatnost upravljanja njime, te da Agenciji dostavi izvještaj o reviziji informacionog sistema.
(2) Agencija donosi akt kojim propisuje način obavljanja revizije informacionog sistema u društvu i rokove u kojima je društvo dužno da dostavi izvještaj o reviziji informacionog sistema Agencije.
Izdavanje elektronskog novca preko poslovne jedinice
Član 38.
(1) Društvo može izdavati elektronski novac preko poslovne jedinice.
(2) Poslovna jedinica društva jeste njen izdvojeni organizacioni dio koji nema svojstvo pravnog lica, a preko koga ovo društvo izdaje elektronski novac, u skladu sa ovim zakonom.
(3) Radi osnivanja poslovne jedinice izvan Republike Srpske društvo podnosi Agenciji zahtjev za dobijanje saglasnosti, uz koji dostavlja sljedeće podatke i dokumentaciju:
1) naziv i adresu poslovne jedinice,
2) opis organizacione strukture poslovne jedinice,
3) poslovni plan poslovne jedinice za prve tri poslovne godine sa opisom poslova koje namjerava da pruža preko poslovne jedinice,
4) podatke o licima koja će rukovoditi poslovima poslovne jedinice, s podacima i dokazima da ta lica imaju dobru poslovnu reputaciju, kao i odgovarajuće stručne kvalifikacije i iskustvo, u skladu sa članom 16. ovog zakona.
(4) Agencija odlučuje o zahtjevu iz stava 4. ovog člana u roku od tri mjeseca od dana prijema urednog zahtjeva.
(5) Ako je zahtjev iz stava 4. ovog člana neuredan, Agencija u roku od mjesec dana od dana prijema tog zahtjeva obavještava društvo na koji način da uredi taj zahtjev, te u tom slučaju rok iz stava 5. ovog člana počinje da teče od dana kada je podnijet uredan zahtjev.
(6) Agencija donosi akt kojim detaljnije uređuje bliže uslove i način davanja i oduzimanja saglasnosti iz stava 4. ovog člana.
Izdavanje elektronskog novca preko zastupnika i eksternalizacija pojedinih operativnih poslova drugom licu
Član 39.
(1) Društvo ne može izdavati elektronski novac preko zastupnika, distributera ili trećeg lica koje radi u njegovo ime.
(2) Društvo koje namjerava da eksternalizuje pojedine operativne poslove u vezi sa izdavanjem elektronskog novca drugom licu, dužno je da o tome prethodno obavijesti Agenciju.
(3) Društvo može eksternalizovati materijalno značajne operativne poslove drugom licu ako su ispunjeni sljedeći uslovi:
1) lice kome se ti poslovi eksternalizuju primjenjuje odgovarajući nivo unutrašnjih kontrola, koji je jednak nivou sistema unutrašnjih kontrola društva koje te poslove eksternalizuje,
2) vršenje nadzora nad društvom u skladu sa ovim zakonom i praćenje platnih transakcija neće biti otežano,
3) obaveze i odgovornost članova organa upravljanja društva neće biti prenijeti na druga lica,
4) obaveze i odgovornost društva prema imaocima se ne umanjuju,
5) društvo i nakon eksternalizacije ovih poslova ispunjava uslove iz člana 22. ovog zakona i posluje u skladu s drugim odredbama ovog zakona.
(4) Materijalno značajnim operativnim poslovima društva smatraju se oni poslovi čije bi nepravilno ili neodgovarajuće obavljanje ili neobavljanje moglo znatno da ugrozi zakonitost poslovanja tog društva, njegovo finansijsko stanje ili stabilnost i sigurnost pružanja usluga izdavanja elektronskog novca tog društva, odnosno njihov kontinuitet.
(5) Agencija donosi akt kojim detaljnije uređuje uslove za eksternalizaciju, te propisuje rok za dostavu obavještenja iz stava 2. ovog člana.
Distribucija i otkup elektronskog novca preko trećeg lica
Član 40.
(1) Društvo može obavljati distribuciju i otkup elektronskog novca preko distributera s kojim je zaključilo ugovor o obavljanju tih poslova nakon što o tome obavijesti Agenciju i dostavi joj sljedeće podatke o tom licu: ime i prezime, jedinstveni matični broj i adresu prebivališta za fizička lica, odnosno poslovno ime ili naziv, matični broj, jedinstveni identifikacioni broj i adresu sjedišta za pravna lica i preduzetnike.
(2) Ako prestane da obavlja distribuciju i otkup elektronskog novca preko distributera, društvo je dužno da bez odgađanja o tome obavijesti Agenciju.
(3) Društvo je dužno da na svojoj internet stranici objavi i dnevno ažurira spisak s podacima iz stava 1. ovog člana o svim distributerima.
Odgovornost društva
Član 41.
Društvo koje izdaje elektronski novac, odnosno obavlja distribuciju i otkup elektronskog novca u skladu sa čl. od 38. do 40. ovog zakona odgovara za zakonito poslovanje poslovne jedinice i trećih lica, kao i za zakonito obavljanje operativnih poslova koje je eksternalizovalo drugom licu.
Osnivanje u Republici Srpskoj poslovne jedinice društva sa sjedištem u
Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH
Član 42.
(1) Društvo sa sjedištem u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH koje ima dozvolu od nadležnog organa za izdavanje elektronskog novca može da posluje u Republici Srpskoj isključivo putem poslovne jedinice.
(2) Poslovna jedinica iz stava 1. ovog člana može početi sa obavljanjem izdavanja elektronskog novca u Republici Srpskoj po dobijanju saglasnosti Agencije i upisu u registar Agencije.
(3) Osnivanje i poslovanje poslovne jedinice u Republici Srpskoj iz stava 1. ovog člana dozvoljeno je samo pod uslovom reciprociteta pod kojim je to u Republici Srpskoj omogućeno društvu koje osniva poslovnu jedinicu.
(4) Poslovna jedinica osniva se i posluje u skladu sa ovim zakonom i propisima kojima se uređuje poslovanje privrednih društava.
(5) Sve poslovne jedinice koje je društvo iz stava 1. ovog člana osnovalo u Republici Srpskoj smatraju se jednom poslovnom jedinicom u smislu izvještavanja i praćenja od Agencije.
(6) Poslovna jedinica društva sa sjedištem u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH koja je dobila saglasnost u skladu sa stavom 2. ovog člana, može izdavati elektronski novac samo na području Republike Srpske.
Uslovi za osnivanje u Republici Srpskoj poslovne jedinice društva sa sjedištem u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH
Član 43.
(1) Društvo sa sjedištem u BiH, a izvan Republike Srpske koje namjerava da izdaje elektronski novac u Republici Srpskoj putem poslovne jedinice dužno je da, pored uslova iz člana 22. stav 1. ovog zakona, ispuni i sljedeće uslove:
1) da je finansijski, upravljački, organizacijski, kadrovski i tehnički sposobno poslovati u skladu sa odredbama ovog zakona,
2) da je osnovano u pravnoj formi akcionarskog društva ili društva sa ograničenom odgovornošću i da je najmanje tri godine upisano u odgovarajući registar poslovnih subjekata.
3) da su osigurani uslovi za poslovanje poslovne jedinice u Republici Srpskoj u skladu sa ovim zakonom,
4) da društvo ili lica iz člana 22. stav 1. t. 18) i 19) ovog zakona nisu na bilo koji način povezana s pranjem novca i finansiranjem terorizma,
5) da ima dozvolu za izdavanje elektronskog novca nadležnog organa prema sjedištu,
6) da ima akt nadležnog organa u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH kojim se odobrava osnivanje poslovne jedinice u Republici Srpskoj.
(2) Odredbe ovog zakona koje se odnose na društva sa sjedištem u Republici Srpskoj primjenjuju se i na poslovanje poslovne jedinice društva sa sjedištem u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH, osim ako pojedinim odredbama ovog zakona nije drugačije propisano.
(3) Agencija donosi akt kojim detaljnije uređuje uslove za osnivanje poslovne jedinice, kao i vrstu podataka, rokove i način na koji poslovne jedinice izvještavaju Agenciju.
Sadržina i način vođenja registra društava
Član 44.
(1) Agencija vodi registar društava.
(2) U registar društava upisuju se podaci o:
1) društvima koja imaju dozvolu,
2) poslovnim jedinicama društava,
3) poslovnim jedinicama društava sa sjedištem u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH.
(3) Agencija u registar društava redovno unosi sve promjene nastale u vezi sa subjektima unosa.
(4) Registar društava je javna knjiga i vodi se u elektronskom obliku, a podaci iz ovog registra dostupni su na internet stranici Agencije.
(5) Agencija vodi evidenciju lica iz člana 3. stav 1. tačka 2) ovog zakona.
(6) Agencija donosi akt kojim detaljnije uređuje uslove, sadržinu i način vođenja registra društava, kao i način brisanja podataka iz tog registra.
GLAVA IV
NADZOR NAD OBAVLJANJEM POSLOVA IZDAVANJA ELEKTRONSKOG NOVCA
Nadzorni organi
Član 45.
(1) Agencija vrši nadzor nad primjenom odredaba ovog zakona kod banaka, odnosno mikrokreditnih društava i drugih lica i preduzima mjere prema njima na način i u postupku koji su propisani zakonom kojim se uređuje poslovanje banaka, odnosno zakonom kojim se uređuje poslovanje mikrokreditnih organizacija, zakonom kojim se uređuje unutrašnji platni promet, kao i ovim zakonom i propisima donesenim na osnovu njega.
(2) Nadzor nad primjenom odredaba ovog zakona kod društva Agencija vrši u skladu sa odredbama ovog zakona i propisima donesenim na osnovu njega, kao i zakonom kojim se uređuje unutrašnji platni promet.
(3) Kod hibridnog društva nadzor je ograničen na organizacioni dio tog društva koji se odnosi na izdavanje elektronskog novca i obavljanje poslova iz člana 13. stav 3. t. 1) i 2) ovog zakona.
Način vršenja nadzora
Član 46.
(1) Agencija vrši nadzor nad društvima:
1) posredno – prikupljanjem i analizom izvještaja i druge dokumentacije i podataka koje društvo dostavlja Agenciji u skladu sa ovim zakonom i drugim zakonima i propisima donesenim na osnovu njih, kao i druge dokumentacije, odnosno drugih podataka o poslovanju kojima Agencija raspolaže,
2) neposredno – uvidom u poslovne knjige i drugu dokumentaciju i podatke društva i njenih poslovnih jedinica,
3) nalaganjem mjera nadzora.
(2) Agencija može u toku vršenja nadzora, na način utvrđen u stavu 1. ovog člana, izvršiti nadzor kod lica kojima je društvo eksternalizovalo pojedine operativne poslove u skladu sa ovim zakonom.
(3) Lica kod kojih se vrši nadzor iz ovog člana dužna su da ovlašćenim licima Agencije omoguće nesmetano vršenje nadzora i da sarađuju s njima.
(4) Agencija može ovlastiti privredno društvo za reviziju ili drugo stručno osposobljeno lice za obavljanje pojedinih zadataka u vezi sa nadzorom i u tom slučaju ovlašćena lica imaju jednake nadležnosti i dužnosti kao ovlašćeno lice Agencije.
(5) U slučaju neposrednog nadzora, Agencija je dužna da obavijesti društvo najkasnije 15 dana prije početka vršenja nadzora.
(6) Izuzetno od stava 5. ovog člana, Agencija može odlučiti da se neposredni nadzor vrši bez obavještavanja društva ukoliko procijeni da bi njegovim obavještavanjem bila ugrožena svrha neposrednog nadzora, te u tom slučaju se obavještenje o neposrednom nadzoru uručuje nadziranom licu neposredno prije početka nadzora.
(7) Obavještenje iz st. 5. i 6. ovog člana sadrži predmet neposrednog nadzora i podatke koje je društvo nad kojom se vrši neposredni nadzor dužno da pripremi ovlašćenim licima za potrebe neposrednog nadzora.
(8) Agencija određuje učestalost i obim nadzora društva uzimajući u obzir vrstu, obim i složenost usluge izdavanja elektronskog novca i profil rizika.
(9) Za obavljanje nadzora društvo plaća Agenciji naknadu za nadzor, čiju visinu, način obračuna i plaćanja propisuje Agencija svojom tarifom.
(10) Agencija donosi akt kojim detaljnije uređuje postupak i način obavljanja nadzora, nalaganja mjera nadzora, te obaveze izdavaoca u toku i nakon nadzora Agencije.
Neposredni nadzor nad poslovanjem društva
Član 47.
(1) Društvo je dužno da ovlašćenim licima Agencije omogući da nadzor njenog poslovanja izvrše u sjedištu društva i na ostalim mjestima u slučajevima propisanim ovim zakonom.
(2) Društvo je dužno da ovlašćenim licima omogući da izvrše nadzor poslovne dokumentacije, finansijskih i drugih izvještaja, te ostalih podataka i evidencije, kao i nadzor nad informacionim sistemom i tehnologijama koje omogućavaju rad informacionog sistema u obimu potrebnom za vršenje nadzora, na način i u rokovima u skladu sa odredbama ovog i drugih zakona i propisima Agencije.
(3) Društvo je dužno da ovlašćenim licima, na njihov zahtjev, stavi na uvid poslovne knjige i dokumentaciju u pisanoj formi, odnosno elektronskom obliku, kao i da im, radi vršenja nadzora računarskih programa, omogući pristup sistemu baze podataka koji društvo koristi.
(4) Društvo je dužno da Agenciji obezbijedi vršenje nadzora nad licem kome je eksternalizovalo operativne poslove u dijelu poslovanja tog lica, koji se odnosi na te poslove, kao i da joj obezbijedi uvid u poslovne knjige i drugu dokumentaciju i podatke nastale u vezi sa obavljanjem ovih poslova, a kojima to lice raspolaže.
(5) Ovlašćena lica neposredni nadzor vrše radnim danom u toku radnog vremena, a kada je to zbog obima i prirode nadzora neophodno, mogu ga vršiti i izvan radnog vremena.
(6) Društvo je dužno da, na zahtjev ovlašćenih lica Agencije, tokom postupka nadzora obezbijedi:
1) pristup svim organizacionim dijelovima i prostorijama društva, uz poštovanje njenih bezbjednosnih procedura,
2) posebnu prostoriju za obavljanje poslova nadzora,
3) kopije dokumenata koji su u vezi sa predmetom nadzora,
4) neposrednu komunikaciju sa članovima organa upravljanja u društvu i zaposlenima u društvu radi dobijanja neophodnih pojašnjenja.
Zapisnik o nadzoru
Član 48.
(1) Ovlašćena lica Agencije sačinjavaju zapisnik o obavljenom nadzoru.
(2) Zapisnik o obavljenom nadzoru se sačinjava i kada se u postupku posrednog nadzora utvrde nepravilnosti u poslovanju društva.
(3) Agencija zapisnik o izvršenom nadzoru dostavlja društvu.
(4) Društvo ima pravo da uloži primjedbe na dostavljeni zapisnik u roku od 15 dana od dana prijema zapisnika.
(5) Ako društvo u propisanim rokovima ne dostavi primjedbe na zapisnik ili svojim primjedbama osnovano ne ospori nalaze iz zapisnika kojima su utvrđene nepravilnosti u poslovanju, Agencija izriče društvu odgovarajuću mjeru propisanu ovim zakonom.
Dodatak zapisnika o nadzoru
Član 49.
(1) Ako se razmatranjem primjedaba društva na zapisnik utvrdi njegova opravdanost, Agencija sačinjava dodatak zapisnika.
(2) Dodatak zapisnika dostavlja se društvu u roku od 15 dana od dana prijema primjedaba na zapisnik.
(3) Ako se razmatranjem primjedaba društva na zapisnik utvrdi da one nisu opravdane ili da su u određenom dijelu opravdane, Agencija donosi zaključak.
(4) Protiv zaključka iz stava 3. ovog člana nije dopuštena posebna žalba.
Upravni postupak
Član 50.
(1) Na osnovu nadležnosti utvrđenih zakonom, Agencija rješava u upravnim stvarima primjenjujući odredbe propisa kojima se uređuje opšti upravni postupak, te pravila nadzora i struke, ako ovim zakonom nije drugačije određeno.
(2) U postupku iz stava 1. ovog člana Agencija odlučuje rješenjem, koje je konačno.
(3) Protiv rješenja iz stava 2. ovog člana može se pokrenuti upravni spor, te tužba protiv rješenja ne odlaže njegovo izvršenje, a nezadovoljna strana svoj imovinsko-pravni zahtjev može ostvariti u parničnom postupku.
(4) U upravnom sporu protiv rješenja iz stava 2. ovog člana sud ne može u postupku pune jurisdikcije riješiti upravnu stvar za čije je rješavanje ovim zakonom utvrđena nadležnost Agencije.
(5) Ako sud poništi rješenje Agencije, prava tužioca ograničavaju se na naknadu štete koja mu je pričinjena izvršenjem tog rješenja.
Mjere nadzora
Član 51.
U nadzoru nad poslovanjem društva, Agencija može društvu izreći sljedeće mjere nadzora:
1) dati preporuku,
2) izdati pismeno upozorenje,
3) naložiti otklanjanje nezakonitosti i nepravilnosti,
4) izdati prekršajni nalog,
5) privremeno obustaviti izdavanje elektronskog novca i izvršavanje povezanih platnih usluga,
6) oduzeti dozvolu.
Preporuke
Član 52.
(1) Ako u vršenju nadzora nad poslovanjem društva utvrdi nedostatke ili nedosljednosti u poslovanju, a koje nemaju značaj kršenja propisa, Agencija društvu izdaje preporuke za njihovo otklanjanje, radi poboljšanja poslovanja, finansijske stabilnosti i položaja, kao i smanjenja rizika kojima je izloženo ili može biti izloženo društvo u svom poslovanju.
(2) Preporuka sadrži rok za otklanjanje nedostataka, odnosno nedosljednosti iz stava 1. ovog člana, kao i rok u kom je društvo dužno da Agenciji dostavi izvještaj o otklonjenim nedostacima, odnosno nedosljednostima, sa odgovarajućim dokazima.
Pismeno upozorenje
Član 53.
Ako u vršenju nadzora nad poslovanjem društva utvrdi nepravilnosti, a njihova priroda i obim nemaju značajan uticaj i štetne posljedice, Agencija može izdati pismeno upozorenje društvu.
Otklanjanje nezakonitosti i nepravilnosti
Član 54.
(1) Agencija rješenjem nalaže društvu da otkloni nezakonitosti i nepravilnosti utvrđene u postupku nadzora ako:
1) društvo ne postupi u skladu sa preporukom i pismenim upozorenjem iz čl. 52. i 53. ovog zakona,
2) u poslovanju društva utvrdi kršenje ovog zakona.
(2) Rješenjem iz stava 1. ovog člana društvu se nalaže da sprovede jednu ili više sljedećih radnji:
1) svoje poslovanje uskladi sa ovim zakonom i propisima donesenim na osnovu ovog zakona,
2) poveća iznos kapitala, u skladu sa odredbama ovog zakona,
3) preduzme odgovarajuće mjere za zaštitu imalaca, u skladu sa ovim zakonom,
4) razriješi članove organa upravljanja, odnosno odgovorno lice društva, ako postupaju suprotno odredbama ovog zakona,
5) naloži raskid ugovora s licem kome je eksternalizovalo pojedine operativne poslove ako nisu ispunjeni uslovi za obavljanje tih poslova utvrđeni ovim zakonom,
6) preduzme, odnosno obustavi određene radnje.
(3) Rješenjem kojim se nalaže otklanjanje nezakonitosti i nepravilnosti Agencija određuje rok za njegovo otklanjanje, kao i za dostavljanje izvještaja Agenciji o preduzetim mjerama sa odgovarajućim dokazima da su nezakonitosti i nepravilnosti otklonjene.
Oduzimanje dozvole
Član 55.
(1) Agencija donosi rješenje o oduzimanju dozvole i brisanju iz registra društava u sljedećim slučajevima:
1) ako utvrdi da društvo nije otpočelo sa izdavanjem elektronskog novca u Republici Srpskoj u roku od 12 mjeseci od dana davanja ove dozvole ili da je prestalo da izdaje elektronski novac u periodu dužem od šest meseci,
2) ako društvo podnese zahtjev za oduzimanje dozvole na način i u rokovima kako odredi Agencija,
3) utvrdi da je dozvola data na osnovu neistinitih podataka.
(2) Agencija može donijeti rješenje o oduzimanju dozvole ako:
1) utvrdi da društvo više ne ispunjava uslove iz člana 22. ovog zakona,
2) utvrdi da bi nastavak izdavanja elektronskog novca društva ugrozio stabilnost platnog sistema,
3) utvrdi da su aktivnosti društva povezane s pranjem novca ili finansiranjem terorizma,
4) utvrdi da društvo nije u roku izvršilo naloge i mjere iz člana 54. ovog zakona,
5) utvrdi da društvo ne održava minimalni kapital u skladu sa odredbama ovog zakona,
6) utvrdi da je društvo teže povrijedilo odredbe ovog zakona ili propisa donesenih na osnovu ovog zakona,
7) društvo ne omogući Agenciji da vrši nadzor nad njenim poslovanjem.
(3) Rješenje o oduzimanju dozvole objavljuje se u „Službenom glasniku Republike Srpske“ i na internet stranici Agencije.
Diskreciono pravo Agencije
Član 56.
(1) Agencija odlučuje o mjeri koju preduzima prema društvu na osnovu diskrecione ocjene:
1) težine utvrđenih nepravilnosti,
2) pokazane spremnosti i sposobnosti članova organa upravljanja da otklone utvrđene nepravilnosti,
3) drugih bitnih okolnosti pod kojima je učinjena nepravilnost.
(2) Kod ocjene težine utvrđenih nepravilnosti procjenjuju se naročito:
1) stepen izloženosti društva pojedinim vrstama rizika,
2) uticaj učinjene nepravilnosti na buduće poslovanje, odnosno obavljanje poslova društva,
3) broj utvrđenih nepravilnosti i njihova međusobna zavisnost,
4) trajanje i učestalost učinjenih nepravilnosti,
5) zakonitost poslovanja, odnosno obavljanja poslova društva.
(3) Prilikom ocjene pokazane spremnosti i sposobnosti organa društva da otklone utvrđene nepravilnosti i nezakonitosti, procjenjuju se naročito:
1) sposobnost ovih lica da identifikuju, mjere, prate, procjenjuju i upravljaju rizicima u društvu,
2) efikasnost u otklanjanju ranije utvrđenih nepravilnosti, a naročito u sprovođenju mjera iz člana 54. ovog zakona,
3) informisanost lica s kvalifikovanim učešćem i organa upravljanja društva o teškoćama u poslovanju, odnosno obavljanju poslova tog društva,
4) stepen saradnje sa ovlašćenim licima tokom nadzora.
Neovlašćeno izdavanje elektronskog novca
Član 57.
(1) Ako postoji sumnja da se izdavanjem elektronskog novca bavi pravno ili fizičko lice koje nije izdavalac, a za koje poslove je potrebna dozvola Agencije, Agencija je ovlašćena da izvrši neposrednu i posrednu provjeru da li ova lica izdaju elektronski novac.
(2) Na provjeru iz stava 1. ovog člana shodno se primjenjuju odredbe o nadzoru utvrđene ovim zakonom.
(3) Ako se provjerom iz stava 1. ovog člana utvrdi da se ta lica neovlašćeno bave izdavanjem elektronskog novca, Agencija podnosi prijavu nadležnom organu za neovlašćeno bavljenje djelatnosti izdavanja elektronskog novca.
(4) Agencija je dužna da na svojoj internet stranici i u sredstvima javnog informisanja objavi upozorenje o neovlašćenom obavljanju djelatnosti izdavanja elektronskog novca.
GLAVA V
KAZNENE ODREDBE
Prekršaji izdavaoca elektronskog novca
Član 58.
(1) Novčanom kaznom od 5.000 KM do 25.000 KM kazniće se za prekršaj izdavalac iz člana 4. stav 1. t. 1) do 3) ovog zakona ako:
1) u primjerenom roku, prije zaključenja ugovora o izdavanju elektronskog novca, o uslovima izdavanja i otkupa elektronskog novca, ne informiše imaoca o uslovima izdavanja i otkupa elektronskog novca, kao i svim naknadama koje naplaćuje (član 5. stav 2),
2) u ugovoru o izdavanju elektronskog novca nisu na jasan način navedeni uslovi izdavanja i otkupa elektronskog novca, kao i sve pripadajuće naknade (član 5. stav 3),
3) odmah nakon prijema novčanih sredstava ne izda elektronski novac u visini primljenih novčanih sredstava (član 6),
4) plaća kamatu ili daje bilo koju drugu imovinsku korist imaocu zbog držanja elektronskog novca u određenom periodu (član 7),
5) prihvata elektronski novac koji nije izdao, a nije zaključio ugovor o prihvatanju tog novca s drugim izdavaocem (član 9. stav 2),
6) vrši otkup elektronskog novca ili naplati naknadu za ovaj otkup suprotno ovom zakonu (član 10),
7) se ne pridržava obaveza o zaštiti prava i interesa imalaca koji su fizička lica propisanih ovim zakonom (član 12. st. 1. i 3).
(2) Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice izdavaoca, novčanom kaznom od 1.000 KM do 5.000 KM.
Prekršaji izdavaoca elektronskog novca iz oblasti tajnosti podataka
Član 59.
Za nepoštovanje odredaba člana 11. ovog zakona primjenjuju se odredbe zakona kojim se uređuje unutrašnji platni promet, a kojim su propisane prekršajne kazne za učinjene prekršaje iz oblasti tajnosti podataka.
Prekršaji društva
Član 60.
(1) Novčanom kaznom od 5.000 KM do 25.000 KM kazniće se za prekršaj društvo ako:
1) obavlja poslove izdavanja elektronskog novca i ostale poslove suprotno ovom zakonu (član 13),
2) funkciju rukovodioca u društvu vrši lice koje nije dobilo prethodnu saglasnost Agencije (član 16. stav 4),
3) obavlja poslove koji nisu određeni dozvolom (član 24. stav 2),
4) ne uspostavi, održava i unapređuje sveobuhvatne sisteme upravljanja i unutrašnjih kontrola (član 27. st. 1. do 4),
5) ne organizuje rad i ne vodi poslovanje u sjedištu društva i najmanje dio usluga izdavanja elektronskog novca ne pruža u Republici Srpskoj (član 27. stav 5),
6) ne održava visinu kapitala u skladu sa ovim zakonom (član 29. stav 1),
7) ne održava nivo kapitalnog zahtjeva za djelatnost izdavanja elektronskog novca u skladu sa ovim zakonom (član 29. stav 2),
8) postupi suprotno obavezi utvrđenoj ovim zakonom (član 31. stav 2),
9) ne zaštiti novčana sredstva primljena radi zamjene za izdati elektronski novac u skladu sa ovim zakonom (član 32. stav 1),
10) ne izvrši obaveze predviđene propisanim odredbama (član 32),
11) ne vodi poslovne knjige i ne sačinjava knjigovodstvene isprave i finansijske izvještaje (član 34. st. 1. do 3),
12) ne izvještava, odnosno ne obavještava Agenciju u skladu sa utvrđenim obavezama (član 34. stav 4),
13) ne čuva podatke i dokumentaciju nastale u vezi sa izdavanjem elektronskog novca u skladu sa ovim zakonom (član 35),
14) ne obezbijedi reviziju svojih finansijskih izvještaja i ne dostavi izvještaje Agenciji u skladu sa ovim zakonom (član 36),
15) osnuje poslovnu jedinicu izvan Republike Srpske bez dobijanja saglasnosti Agencije (član 38),
16) izdaje elektronski novac preko zastupnika, distributera ili trećeg lica koje radi u njegovo ime (član 39. stav 1),
17) prethodno ne obavijesti Agenciju o namjeri da obavljanje pojedinih operativnih poslova u vezi sa izdavanjem elektronskog novca eksternalizuje drugom licu (član 39. stav 2),
18) eksternalizuje materijalno značajne operativne poslove drugom licu suprotno ovom zakonu (član 39. stav 3),
19) ne obavijesti Agenciju o namjeri obavljanja distribucije i otkupa elektronskog novca preko distributera i ne dostavi podatke o distributeru (član 40. stav 1),
20) ne obavijesti Agenciju, bez odgađanja, o prestanku obavljanja distribucije i otkupa elektronskog novca (član 40. stav 2),
21) ne objavljuje na svojoj internet stranici i ne ažurira dnevno spisak s podacima o svim distributerima (član 40. stav 3),
22) ne omogući obavljanje neposrednog nadzora i ne sarađuje sa ovlašćenim licima Agencije u skladu sa ovim zakonom (član 47).
(2) Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice društva, novčanom kaznom od 1.000 KM do 5.000 KM.
Prekršaji društva sa sjedištem u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH
Član 61.
(1) Novčanom kaznom od 5.000 KM do 25.000 KM kazniće se za prekršaj društvo sa sjedištem u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH ako osnuje poslovnu jedinicu u Republici Srpskoj bez saglasnosti Agencije (član 42. stav 2).
(2) Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice društva sa sjedištem u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH, novčanom kaznom od 1.000 KM do 5.000 KM.
Prekršaji drugih pravnih lica
Član 62.
(1) Novčanom kaznom od 5.000 KM do 25.000 KM kazniće se za prekršaj drugo pravno lice ako:
1) ne obavijesti Agenciju o izvršenim platnim transakcijama utvrđenih ovim zakonom (član 3. stav 2),
2) ne obavijesti Agenciju o obavljanju usluga u skladu sa ovim zakonom (član 3. stav 4),
3) postupi suprotno zabrani izdavanja elektronskog novca utvrđenoj ovim zakonom (član 4. stav 6).
(2) Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće i odgovorno lice drugog pravnog lica, novčanom kaznom od 1.000 KM do 5.000 KM.
Prekršaji u vezi sa sticanjem kvalifikovanog učešća
Član 63.
(1) Novčanom kaznom od 2.500 KM do 12.500 KM kazniće se za prekršaj pravno lice ako:
stekne kvalifikovano učešće u društvu suprotno ovom zakonu (član 18. st. 1. do 3),
se u sticanju kvalifikovanog učešća ne pridržava zahtjeva propisanih ovim zakonom (član 18. stav 4).
(2) Za prekršaje iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu, novčanom kaznom od 1.000 KM do 5.000 KM.
(3) Novčanom kaznom od 1.000 KM do 5.000 KM kazniće se za prekršaj fizičko lice ako:
1) stekne kvalifikovano učešće u društvu suprotno ovom zakonu (član 18. st. 1. do 3),
2) se u sticanju kvalifikovanog učešća ne pridržava zahtjeva propisanih ovim zakonom (član 18. stav 4).
Prekršajni postupak
Član 64.
(1) Prekršajni postupak pokreće se i vodi u skladu sa propisima kojima se uređuje prekršajni postupak.
(2) Utvrđivanje odgovornosti i izricanje mjera u skladu sa ovim zakonom ne isključuje utvrđivanje odgovornosti i izricanje mjera utvrđenih drugim zakonima.
(3) Ako društvo u svom poslovanju ne izvršava obaveze i zadatke, kao i ne preduzima mjere i radnje definisane propisima koji uređuju sprečavanje pranja novca i finansiranja terorističkih aktivnosti, Agencija preduzima mjere i obavještava nadležne organe o sumnji na pranje novca i finansiranje terorističkih aktivnosti, izdaje prekršajne naloge ili pokreće prekršajni postupak u skladu sa zakonom.
GLAVA VI
PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Donošenje podzakonskih akata
Član 65.
Agencija donosi podzakonske akte propisane ovim zakonom u roku od šest mjeseca od dana njegovog stupanja na snagu.
Stupanje na snagu
Član 66.
Ovaj zakon se objavljuje u „Službenom glasniku Republike Srpske“, a stupa na snagu šest mjeseci od dana njegovog objavljivanja.
Broj: 02/1-021-1487/23 PREDSJEDNIK
Datum:22. decembar 2023. godine NARODNE SKUPŠTINE
Dr Nenad Stevandić
«Službeni glasnik Republike Srpske broj: br. 1/24 )
GLAVA I
OSNOVNE ODREDBE
Predmet Zakona
Član 1.
Ovim zakonom uređuju se pojam elektronskog novca, poslovi izdavanja elektronskog novca, izdavaoci elektronskog novca, uslovi za osnivanje, poslovanje i prestanak rada društva za izdavanje elektronskog novca, nadzor nad obavljanjem poslova izdavanja elektronskog novca, te zaštita prava i interesa imalaca elektronskog novca.
Značenje pojedinih pojmova
Član 2.
(1) Pojmovi koji se koriste u ovom zakonu imaju sljedeća značenja:
1) elektronski novac označava elektronski (uključujući magnetno) pohranjenu novčanu vrijednost koja čini novčano potraživanje prema izdavaocu tog novca, a izdata je nakon prijema novčanih sredstava radi izvršavanja platnih transakcija i prihvata je fizičko ili pravno lice koje nije izdavalac tog novca, pri čemu elektronski novac ne uključuje digitalni zapis valute koju nije izdala i za čiju vrijednost ne garantuje centralna banka niti drugi organ javnog sektora, te koja nema pravni status novca ili valute,
2) društvo za izdavanje elektronskog novca je pravno lice koje od Agencije za bankarstvo Republike Srpske (u daljem tekstu: Agencija) ima dozvolu za izdavanje elektronskog novca, u skladu sa ovim zakonom,
3) imalac elektronskog novca (u daljem tekstu: imalac) je fizičko ili pravno lice kome se izdaje ili je izdat elektronski novac, odnosno koje se obratilo izdavaocu elektronskog novca radi izdavanja tog novca, kao i svako drugo fizičko ili pravno lice koje ima novčano potraživanje iz tačke 1) ovog stava,
4) imalac fizičko lice je lice koje je korisnik finansijske usluge elektronskog novca, a koje zaključuje ugovor o izdavanju elektronskog novca u svrhe koje nisu namijenjene njegovoj poslovnoj ili drugoj komercijalnoj djelatnosti,
5) distributer je fizičko ili pravno lice koje obavlja distribuciju i/ili otkup elektronskog novca u ime i za račun društva za izdavanje elektronskog novca, ali koje u njegovo ime ne pruža platne usluge,
6) prosječni neiskorišćeni elektronski novac jeste prosječan ukupan iznos finansijskih obaveza koje se odnose na izdati elektronski novac na kraju svakog kalendarskog dana u prethodnih šest mjeseci i koji se izračunava u skladu sa ovim zakonom,
7) elektronska komunikaciona mreža i usluga elektronske komunikacione mreže imaju značenje utvrđeno propisima kojima se uređuju elektronske komunikacije.
(2) Pojedini pojmovi koji su definisani u zakonima kojima se uređuju poslovanje banaka, platne transakcije i unutrašnji platni promet imaju isto značenje i u ovom zakonu, ako njime nije drugačije određeno.
Novčana vrijednost koja se ne smatra elektronskim novcem
Član 3.
(1) U smislu ovog zakona, elektronskim novcem ne smatra se:
1) novčana vrijednost pohranjena na instrumentima koji se mogu upotrebljavati samo ograničeno i koji ispunjavaju jedan od sljedećih uslova:
1. omogućavaju imaocu kupovinu robe i usluga isključivo u prostorijama izdavaoca tog instrumenta ili, u skladu sa ugovorom s tim izdavaocem, kod ograničene mreže prodavaca robe i usluga ili za ograničen izbor robe i usluga,
2. da ga izdaje Ministarstvo finansija, organi jedinica lokalne samouprave u Republici Srpskoj ili subjekti sa javnim ovlašćenjima za posebne socijalne svrhe za sticanje određene robe ili usluge od prodavca koji sa izdavaocem ima zaključen ugovor,
2) novčana vrijednost koja se koristi za izvršenje platne transakcije koju vrši pružalac elektronskih komunikacionih mreža ili usluga koje se pružaju uz elektronske komunikacione usluge za korisnika te mreže ili usluge, pri čemu korisnik unaprijed uplaćuje sredstva tom pružaocu, i to:
1. za kupovinu digitalnih sadržaja i govornih usluga, bez obzira na uređaj koji se koristi za kupovinu ili korišćenje digitalnog sadržaja, koji se naplaćuju korisniku zajedno sa elektronskim komunikacionim uslugama, ili
2. koji se obavljaju pomoću ili putem elektronskog uređaja u dobrotvorne svrhe ili za kupovinu karata (karte javnog prevoza, parking-karte, karte za pojedine usluge i sl.), a koji se naplaćuju korisniku zajedno sa elektronskim komunikacionim uslugama pod uslovom da:
– iznos pojedinačne platne transakcije iz podt. 1. i 2. ove tačke ne prelazi 100 KM i
– ukupan iznos platnih transakcija pojedinog korisnika ne prelazi 600 KM mjesečno.
(2) Lica iz stava 1. tačka 1) podtačka 1. ovog člana dužna su da obavijeste Agenciju kada ukupan iznos izvršenih platnih transakcija iz stava 1. tačka 1) podtačka 1. ovog člana tokom prethodnih 12 mjeseci pređe 2.000.000 KM, kao i o ukupnoj vrijednosti platnih transakcija izvršenih tokom prethodnih 12 mjeseci, na način i u roku koji odredi Agencija.
(3) Agencija je ovlašćena da, na osnovu obavještenja iz stava 2. ovog člana, izvrši provjeru ispunjenosti uslova za primjenu izuzeća utvrđenih ovim članom.
(4) Lica iz stava 1. tačka 2) ovog člana dužna su da obavijeste Agenciju o obavljanju usluga koje pružaju.
GLAVA II
POSLOVI IZDAVANJA ELEKTRONSKOG NOVCA
Izdavaoci elektronskog novca
Član 4.
(1) Izdavalac elektronskog novca (u daljem tekstu: izdavalac) u Republici Srpskoj može biti:
1) banka, i to:
1. banka sa sjedištem u Republici Srpskoj,
2. banka sa sjedištem u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH putem organizacionog dijela u Republici Srpskoj,
2) mikrokreditno društvo, i to:
1. mikrokreditno društvo sa sjedištem u Republici Srpskoj,
2. mikrokreditno društvo sa sjedištem u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH putem organizacionog dijela u Republici Srpskoj,
3) društvo za izdavanje elektronskog novca, i to:
1. društvo za izdavanje elektronskog novca sa sjedištem u Republici Srpskoj,
2. društvo za izdavanje elektronskog novca sa sjedištem u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH putem poslovne jedinice u Republici Srpskoj, a koje je dobilo dozvolu za izdavanje elektronskog novca nadležnog organa u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH,
4) Ministarstvo finansija i organi jedinica lokalne samouprave u Republici Srpskoj, i to kada izdaju elektronski novac u okviru svojih isključivih nadležnosti utvrđenih posebnim zakonom, kojim se uređuju nadležnosti i ovlašćenja ovih organa.
(2) Banka izdaje elektronski novac u skladu sa dozvolom izdatom prema odredbama zakona kojim se uređuje njeno poslovanje.
(3) Mikrokreditno društvo izdaje elektronski novac u skladu sa dozvolom izdatom prema zakonu kojim se uređuje njegovo poslovanje, a nakon dostavljanja obavještenja Agenciji o namjeri početka izdavanja elektronskog novca, najkasnije šest mjeseci prije dana početka izdavanja.
(4) Na poslovanje mikrokreditnog društva kao izdavaoca elektronskog novca shodno se primjenjuju odredbe ovog zakona kojima su propisani sistem upravljanja u društvu za izdavanje elektronskog novca, prijem novčanih sredstava imalaca, zaštita novčanih sredstava imalaca, izdavanje elektronskog novca preko poslovne jedinice, izdavanje elektronskog novca preko zastupnika i eksternalizacija, distribucija i otkup elektronskog novca preko trećeg lica i odgovornost društva.
(5) Izdavanje elektronskog novca, u smislu ovog zakona, koje obavlja Centralna banka BiH vrši se u skladu sa propisima kojima se uređuju njene nadležnosti i ovlašćenja.
(6) Izuzev izdavaocima iz stava 1. ovog člana, zabranjeno je drugim licima da izdaju elektronski novac, kao i da posluju i oglašavaju se na način koji dovodi ili može da dovede u zabludu da se radi o izdavanju elektronskog novca.
(7) Agencija može propisati posebne uslove i način zaštite novčanih sredstava koje su banke primile radi zamjene za izdati elektronski novac.
Ugovor o izdavanju elektronskog novca
Član 5.
(1) Ugovorom o izdavanju elektronskog novca obavezuje se izdavalac da njegovom imaocu izda elektronski novac u nominalnoj vrijednosti primljenih sredstava, a imalac se obavezuje da kod izdavaoca položi novčana sredstva.
(2) Izdavalac je dužan da prije zaključenja ugovora imaoca informiše o uslovima izdavanja i otkupa elektronskog novca, kao i svim naknadama koje naplaćuje.
(3) U ugovoru o izdavanju elektronskog novca obavezno se na jasan način navode uslovi izdavanja i otkupa elektronskog novca, kao i sve pripadajuće naknade.
(4) Na pitanja pravnog odnosa između izdavaoca i imaoca iz ugovora o izdavanju elektronskog novca koja nisu uređena ovim zakonom primjenjuju se odredbe zakona kojim se uređuju obligacioni odnosi u vezi sa ugovorom o nalogu.
(5) Ništave su odredbe ugovora o izdavanju elektronskog novca koje su u suprotnosti sa odredbama o zaštiti imaoca fizičkog lica propisanim ovim zakonom.
Izdavanje elektronskog novca
Član 6.
Izdavalac je dužan da, odmah nakon prijema novčanih sredstava, izda elektronski novac u visini primljenih novčanih sredstava.
Zabrana plaćanja kamate imaocu
Član 7.
Izdavaoci ne mogu plaćati kamatu niti davati bilo koju drugu imovinsku korist imaocu zbog držanja elektronskog novca u određenom periodu.
Izmjene elemenata ugovora i raskid ugovora
Član 8.
Na izmjene elemenata ugovora o izdavanju elektronskog novca i raskid ugovora o izdavanju elektronskog novca shodno se primjenjuju odredbe zakona o bankama kojima se uređuje izmjena elemenata ugovora, kao i odredbe zakona o obligacionim odnosima.
Prihvatanje elektronskog novca
Član 9.
(1) Elektronski novac može prihvatiti svako fizičko ili pravno lice koje nije izdavalac tog novca.
(2) Izdavalac može prihvatiti elektronski novac koji je izdao, a može prihvatiti i elektronski novac koji je izdao drugi izdavalac tog novca.
Otkup elektronskog novca
Član 10.
(1) Izdavaoci su dužni da na zahtjev imaoca, bez odgađanja, izvrše isplatu ili prenos novčanih sredstava u visini nominalne vrijednosti elektronskog novca koju taj imalac posjeduje (otkup elektronskog novca).
(2) Imalac može zahtijevati cjelokupni ili djelimični otkup elektronskog novca ako se taj otkup zahtijeva prije prestanka važenja ugovora zaključenog sa izdavaocem.
(3) Ako imalac zahtijeva otkup elektronskog novca na dan prestanka važenja ugovora o izdavanju elektronskog novca ili u roku od godinu dana nakon prestanka važenja tog ugovora, izdavalac je dužan da izvrši cjelokupan otkup elektronskog novca.
(4) Ako na dan prestanka važenja ugovora zaključenog sa društvom za izdavanje elektronskog novca koje obavlja druge djelatnosti koje nisu povezane sa izdavanjem elektronskog novca ili u roku od godinu dana nakon prestanka važenja tog ugovora imalac zahtijeva otkup elektronskog novca od ovog društva, a unaprijed nije poznato koji dio novčanih sredstava bi trebao da se iskoristi kao elektronski novac, to društvo za izdavanje elektronskog novca je dužno da izvrši otkup elektronskog novca u iznosu koji je imalac tog novca zahtijevao.
(5) Pri otkupu elektronskog novca izdavalac može od imaoca naplatiti naknadu i druge troškove samo ako je to ugovoreno, i ako je:
1) imalac zahtijevao otkup prije prestanka važenja ugovora o izdavanju elektronskog novca,
2) imalac raskinuo ugovor o izdavanju elektronskog novca prije ugovorenog dana prestanka važenja tog ugovora,
3) imalac zahtijevao otkup nakon isteka godinu dana od dana prestanka važenja ugovora o izdavanju elektronskog novca.
(6) Izdavalac je dužan da obezbijedi da visina naknade iz stava 5. ovog člana odgovara njegovim stvarnim troškovima.
(7) Izdavalac i imalac koji nije fizičko lice, a prihvata elektronski novac, mogu ugovoriti drugačije uslove prava na otkup od onih koji su utvrđeni ovim članom.
(8) Otkup elektronskog novca iz stava 1. ovog člana izdavalac nije dužan da izvrši ako je zahtjev imaoca podnesen nakon isteka pet godina od dana prestanka važenja ugovora o izdavanju elektronskog novca.
Tajnost i zaštita podataka o elektronskom novcu
Član 11.
Na tajnost i zaštitu podataka o elektronskom novcu primjenjuju se odredbe zakona kojim se uređuje unutrašnji platni promet, a kojim je uređena tajnost podataka.
Zaštita prava i interesa imalaca
Član 12.
(1) U ostvarivanju prava i interesa imaoca fizičkog lica, izdavalac je dužan da se pridržava odredaba ovog zakona, drugih propisa ili opštih uslova poslovanja kojima se uređuje elektronski novac, ugovorenih obaveza i dobrih poslovnih običaja koji se odnose na obaveze iz ugovora o izdavanju elektronskog novca.
(2) Ako se izdavalac ne pridržava obaveza iz stava 1. ovog člana, imalac fizičko lice ima pravo na zaštitu svojih prava i interesa.
(3) Odredbe o zaštiti prava i interesa korisnika bankarskih i drugih finansijskih usluga, a naročito odredbe o informisanju u pregovaračkoj fazi i uručivanju standardnog informacionog lista, kao i o pravu na prigovor, utvrđene zakonima kojima se uređuju unutrašnji platni promet i poslovanje banaka, shodno se primjenjuju i na zaštitu prava i interesa imalaca fizičkih lica.
GLAVA III
USLOVI ZA OSNIVANJE, POSLOVANJE I PRESTANAK RADA DRUŠTVA ZA IZDAVANJE ELEKTRONSKOG NOVCA
Društvo za izdavanje elektronskog novca
Član 13.
(1) Društvo za izdavanje elektronskog novca (u daljem tekstu: društvo) je privredno društvo sa sjedištem u Republici Srpskoj koje ima dozvolu za pružanje usluga izdavanja elektronskog novca (u daljem tekstu: dozvola), koju izdaje Agencija.
(2) Društvo se osniva u pravnoj formi akcionarskog društva ili društva sa ograničenom odgovornošću.
(3) Pored izdavanja elektronskog novca, društvo može obavljati i sljedeće poslove:
1) pružanje usluga platnog prometa (platnih usluga) koje su povezane sa izdavanjem elektronskog novca u skladu sa zakonom kojim se uređuje unutrašnji platni promet i ovim zakonom,
2) operativne i pomoćne poslove neposredno povezane sa izdavanjem elektronskog novca ili pružanjem platnih usluga u skladu sa ovim zakonom,
3) druge djelatnosti, koje nisu navedene u t. 1. i 2. ovog stava, u skladu sa propisima Republike Srpske.
(4) Platne usluge iz stava 3. tačka 1) ovog člana obuhvataju:
1) usluge koje omogućavaju uplatu gotovog novca na platni račun i sve poslove potrebne za vođenje računa za obavljanje platnog prometa (račun za plaćanje) koji se koriste za plaćanje u skladu sa Zakonom o unutrašnjem platnom prometu,
2) usluge koje omogućavaju isplatu gotovog novca sa platnog računa i sve poslove potrebne za vođenje računa za obavljanje platnog prometa (račun za plaćanje) koji se koriste za plaćanje u skladu sa Zakonom o unutrašnjem platnom prometu,
3) usluge izvršavanja platnih transakcija, uključujući prenos novčanih sredstava s platnog računa, odnosno na platni račun, i to:
1. debit transferom (direktnim zaduženjem), uključujući jednokratno direktno zaduženje,
2. korišćenjem platne kartice ili sličnog instrumenta,
3. kredit transferom (transferom odobrenja).
4) usluge izdavanja ili prihvanja instrumenata plaćanja na osnovu kojih se omogućava izvršavanje platnih transakcija, u skladu sa propisima kojima se uređuje platni promet,
5) usluge izvršavanja novčane doznake kod koje društvo prima novčana sredstva bez otvaranja platnog računa za učesnike u platnom prometu, isključivo radi stavljanja tih sredstava na raspolaganje primaocu plaćanja, odnosno radi prenosa tih sredstava ovlašćenoj organizaciji za obavljanje poslova platnog prometa, koja stavlja sredstva na raspolaganje primaocu plaćanja,
6) usluge izvršenja platnih transakcija u kojima platilac daje saglasnost za izvršenje platne transakcije telekomunikacionim, digitalnim ili informaciono-tehnološkim uređajem, a plaćanje se vrši operateru telekomunikacione, digitalne ili informaciono-tehnološke mreže, koji djeluje samo kao posrednik između korisnika platnih usluga i prodavca robe ili pružaoca usluga.
(5) Društvo može voditi samo račune za platni promet (račune za plaćanje) koje će koristiti za plaćanje u skladu sa Zakonom o unutrašnjem platnom prometu, osim u slučaju kada je drugim zakonom drugačije propisano. Sredstva na ovim računima ne smatraju se depozitom u smislu Zakona o bankama Republike Srpske.
(6) Društvo se ne može baviti primanjem uloga, osim u slučaju kada je drugim zakonom drugačije propisano."
Hibridno društvo
Član 14.
(1) Društvo koje obavlja i druge djelatnosti, u skladu sa posebnim zakonom koji uređuje te djelatnosti, jeste hibridno društvo.
(2) Hibridno društvo dužno je da ispunjava sljedeće uslove:
1) da obavlja druge poslove na način koji ne ugrožava stabilnost i sigurnost dijela njegovog poslovanja koji se odnosi na izdavanje elektronskog novca, niti otežava vršenje nadzora nad njegovim poslovanjem u skladu sa ovim zakonom,
2) da lica koja su odgovorna za vođenje poslova u vezi sa izdavanjem elektronskog novca imaju dobru poslovnu reputaciju, odgovarajuće znanje i iskustvo za izdavanje elektronskog novca,
3) da organizuje rad i vodi poslove izdavanja elektronskog novca u Republici Srpskoj i da najmanje dio usluga izdavanja elektronskog novca pruža u Republici Srpskoj,
4) da, uzimajući u obzir zahtjeve pouzdanog upravljanja poslovima izdavanja elektronskog novca, ima uspostavljen djelotvoran i pouzdan sistem upravljanja sa transparentnom organizacionom strukturom i jasno određenom i dosljednom podjelom odgovornosti, efikasan sistem upravljanja rizicima, te odgovarajuće mehanizme unutrašnjih kontrola, koji obuhvataju najmanje funkcije kontrole rizika, unutrašnje (interne) revizije i praćenja zakonitosti poslovanja (funkcija usklađenosti poslovanja),
5) da ispunjava druge uslove utvrđene ovim zakonom.
(3) Hibridno društvo dužno je da osnuje poseban organizacioni dio za obavljanje poslova izdavanja elektronskog novca, da imenuje odgovorno lice koje neposredno rukovodi poslovima izdavanja elektronskog novca, te da u poslovnim knjigama obezbijedi posebnu evidenciju i podatke o poslovanju tog organizacionog dijela, tj. da u svojim poslovnim knjigama odvojeno evidentira poslovne promjene koje nastaju na osnovu pružanja usluge izdavanja elektronskog novca.
(4) Odredbe ovog zakona koje se odnose na društva primjenjuju se i na hibridna društva, osim ako pojedinim odredbama ovog zakona nije drugačije propisano.
(5) Ako Agencija utvrdi da drugi poslovi hibridnog društva ugrožavaju stabilnost i sigurnost dijela njegovog poslovanja koji se odnosi na izdavanje elektronskog novca ili da otežava vršenje nadzora u skladu sa ovim zakonom, ovlašćena je da zahtijeva od hibridnog društva da osnuje posebno pravno lice za obavljanje poslova izdavanja elektronskog novca.
Primjena zakona kojim se uređuju privredna društva
Član 15.
Na pitanja koja nisu uređena ovim zakonom primjenjuju se odredbe zakona o privrednim društvima.
Članovi organa upravljanja u društvu
Član 16.
(1) Član organa upravljanja društva obavezno ima dobru poslovnu reputaciju za upravljanje društvom.
(2) Član organa upravljanja društva ne može biti lice:
1) koje je pravosnažno osuđeno za krivično djelo na bezuslovnu kaznu zatvora ili pravosnažno osuđeno za krivično djelo koje ga čini nepodobnim za obavljanje te funkcije,
2) kojem je izrečena mjera zabrane vršenja poziva, djelatnosti ili dužnosti koja ga čini nepodobnim za obavljanje ove funkcije,
3) koje je na dan oduzimanja dozvole za rad pravnom licu, odnosno na dan uvođenja privremene uprave ili pokretanja postupka stečaja ili prinudne likvidacije nad pravnim licem bilo ovlašćeno za zastupanje i predstavljanje tog pravnog lica ili je bilo član njegovog organa upravljanja, osim privremenog upravnika.
(3) Lice koje neposredno rukovodi poslovima izdavanja elektronskog novca u društvu (u daljem tekstu: rukovodilac), pored uslova iz st. 1. i 2. ovog člana, obavezno je da ima stručne kvalifikacije i iskustvo potrebno za vođenje tog društva, i to:
1) odgovarajuće obrazovanje,
2) najmanje tri godine iskustva na rukovodećem položaju u subjektu iz oblasti finansijskog sektora ili u privrednom društvu čija je djelatnost slična poslovima društva.
(4) Agencija daje prethodnu saglasnost za obavljanje funkcije rukovodioca u društvu.
(5) Agencija donosi akt kojim detaljnije uređuje uslove koje je rukovodilac obavezan da ispuni, kao i dokumentaciju kojom se dokazuje ispunjenost tih uslova.
Oduzimanje i prestanak važenja saglasnosti za rukovodioca
Član 17.
(1) Agencija oduzima saglasnost za obavljanje funkcije rukovodioca ako:
1) je dobijena na osnovu netačne i neistinite dokumentacije ili neistinitih podataka bitnih za obavljanje te funkcije,
2) rukovodilac više ne ispunjava uslove propisane ovim zakonom i propisima Agencije.
(2) Agencija može oduzeti saglasnost za obavljanje funkcije rukovodioca ako:
1) je rukovodilac prekršio svoje dužnosti i time ugrozio likvidnost ili solventnost društva,
2) nije obezbijedio sprovođenje ili nije sproveo mjere nadzora koje je naložila Agencija.
(3) Ako Agencija oduzme saglasnost za obavljanje funkcije rukovodioca, organ koji ga je imenovao je dužan da odmah, a najkasnije u roku od pet dana od dana oduzimanja saglasnosti, donese odluku o razrješenju rukovodioca i imenuje novog rukovodioca za vršioca dužnosti.
(4) Saglasnost za obavljanje funkcije rukovodioca prestaje da važi ako:
1) lice u roku od šest mjeseci od dana izdavanja saglasnosti ne bude imenovano ili ne stupi na dužnost rukovodioca ili
2) licu istekne ugovor o radu u društvu, i to na dan isteka ugovora.
(5) Radi sprovođenja postupaka iz ovog člana, Agencija obavlja kontrolu rada rukovodioca u obimu i na način koji omogućava provjeravanje činjenica i okolnosti iz st. 1. i 2. ovog člana.
Kvalifikovano učešće u društvu
Član 18.
(1) Pravno ili fizičko lice koje namjerava steći 10% ili više učešća u kapitalu ili glasačkim pravima u društvu, ili koje namjerava steći učešće manje od 10% koje omogućava efektivno vršenje uticaja na upravljanje društvom ili na poslovnu politiku tog društva, dužno je da dobije prethodnu saglasnost Agencije za ovo sticanje.
(2) Lice koje je steklo kvalifikovano učešće u društvu dužno je da dobije prethodnu saglasnost Agencije za svako dalje direktno ili indirektno povećanje učešća u kapitalu ili glasačkim pravima, kojim se stiče ili prelazi 20%, 30% i 50% učešća u kapitalu ili glasačkim pravima u tom društvu.
(3) Pravno lice imalac kvalifikovanog učešća dužno je da obavijesti Agenciju o planiranom učestvovanju u postupku statusne promjene društva.
(4) Na dobijanje saglasnosti za sticanje kvalifikovanog učešća u društvu, rokove za sticanje, prestanak važenja saglasnosti, informisanje o smanjenju učešća, na nastupanje više lica kao jedan sticalac, ograničenja uzajamnog učešća, ocjenu ispunjenosti kriterijuma za sticanje kvalifikovanog učešća, odlučivanje o sticanju kvalifikovanog učešća, sticanje kvalifikovanog učešća bez saglasnosti Agencije, zahtjev za dostavljanje informacija, izvještavanje o kvalifikovanom učešću, pravne posljedice sticanja bez prethodne saglasnosti, oduzimanje saglasnosti za sticanje kvalifikovanog učešća, prestanak važenja saglasnosti za sticanje kvalifikovanog učešća shodno se primjenjuju odredbe zakona kojim se uređuje poslovanje banaka.
(5) Agencija propisuje informacije i dokumentaciju koje je sticalac kvalifikovanog učešća dužan da dostavi uz zahtjev za izdavanje prethodne saglasnosti za sticanje kvalifikovanog učešća.
Dodatni podaci i dokumentacija za izdavanje saglasnosti
za sticanje kvalifikovanog učešća
Član 19.
(1) Osim propisane dokumentacije za izdavanje saglasnosti za sticanje kvalifikovanog učešća, Agencija može zatražiti i druge podatke i dokumentaciju koju ocijeni potrebnom za odlučivanje o izdavanju saglasnosti, uključujući informacije propisane zakonom kojim se uređuje sprečavanje pranja novca i finansiranja terorističkih aktivnosti, a koju prikupljaju obveznici tog zakona.
(2) Agencija prilikom odlučivanja o izdavanju saglasnosti za sticanje kvalifikovanog učešća ispituje izvore sredstava kojima podnosilac zahtjeva namjerava steći kvalifikovano učešće u društvu, a može provjeravati i druge podatke koje je podnosilac zahtjeva dostavio.
Otuđenje, odnosno umanjenje kvalifikovanog učešća
Član 20.
(1) Ako lice koje je steklo kvalifikovano učešće u društvu namjerava da u potpunosti otuđi stečeno kvalifikovano učešće, odnosno da ga umanji ispod nivoa za koji je dobilo tu saglasnost, dužno je da o tome prethodno obavijesti Agenciju, uz navođenje visine preostalog učešća u društvu.
(2) Ako je lice iz stava 1. ovog člana u potpunosti otuđilo učešće u društvu ili ga umanjilo ispod nivoa kvalifikovanog učešća, saglasnost prestaje da važi, a ako ga je umanjilo ispod nivoa za koji je data saglasnost, ali ne i ispod nivoa kvalifikovanog učešća, saglasnost dalje važi samo za preostali nivo kvalifikovanog učešća.
Izuzeci kod hibridnog društva
Član 21.
(1) Na zahtjev lica koje namjerava da stekne kvalifikovano učešće u hibridnom društvu, Agencija može cijeniti obim primjene odredaba čl. od 18. do 20. ovog zakona na takvo sticanje.
(2) Pri odlučivanju o zahtjevu lica koje namjerava da stekne kvalifikovano učešće u hibridnom društvu, Agencija uzima u obzir pravnu formu, vrstu i obim drugih djelatnosti koje hibridno društvo obavlja, kao i pravnu formu, vrstu i obim djelatnosti, odnosno poslove koje obavlja lice koje namjerava da stekne kvalifikovano učešće, te vrši procjenu mogućnosti da li to lice negativno utiče na savjesno i pouzdano upravljanje u hibridnom društvu.
Dozvola za izdavanje elektronskog novca
Član 22.
(1) Privredno društvo koje namjerava da izdaje elektronski novac dužno je da Agenciji, uz zahtjev za dobijanje dozvole, priloži sljedeće:
1) rješenje o upisu u registar poslovnih subjekata,
2) osnivački akt, odnosno statut,
3) procjenu rizika kojima će biti izloženo kao društvo,
4) spisak poslova iz člana 13. stav 3. ovog zakona koje društvo obavlja,
5) program poslovanja društva kojim se uređuju način i uslovi izdavanja elektronskog novca,
6) finansijske izvještaje za posljednje tri godine, ako je primjenljivo,
7) poslovni plan društva s projekcijom prihoda i rashoda za period od prve tri godine poslovanja na osnovu kojeg se može zaključiti da će ovo društvo biti u stanju da obezbijedi ispunjenost odgovarajućih organizacionih, kadrovskih, tehničkih i drugih uslova za stabilno i sigurno poslovanje,
8) dokaz da raspolaže propisanim iznosom početnog kapitala,
9) projekciju iznosa kapitalnih zahtjeva u prvoj godini poslovanja, te ako je primjenljivo, metodu procjene dijela novčanih sredstava za koji se pretpostavlja da će se upotrijebiti za izdavanje elektronskog novca u svrhu izračunavanja kapitalnih zahtjeva,
10) opis uspostavljenih procedura za praćenje, rješavanje i postupanje po bezbjednosnim incidentima ili prigovorima imaoca u vezi sa bezbjednošću, uključujući postupak za prijavljivanje incidenata,
11) opis procesa uspostavljenog za čuvanje, nadzor, praćenje i ograničavanje pristupa osjetljivim podacima o plaćanju,
12) opis procedura za održavanje kontinuiteta poslovanja, uključujući jasnu identifikaciju kritičnih aktivnosti, efektivne planove za krizne situacije i proceduru za redovno testiranje i pregled adekvatnosti i efektivnosti ovih planova,
13) opis planiranih mjera za zaštitu novčanih sredstava imalaca,
14) opis sistema upravljanja i sistema unutrašnjih kontrola, uključujući opis informacionih sistema,
15) opis mjera unutrašnje kontrole koje se uspostavljaju radi ispunjavanja obaveza utvrđenih propisima kojima se uređuju sprečavanje pranja novca i finansiranja terorizma,
16) opis organizacione strukture, uključujući podatke o planiranom izdavanju elektronskog novca putem poslovnih jedinica, kao i podatke o eksternalizaciji pojedinih operativnih poslova u vezi sa izdavanjem elektronskog novca,
17) opis uspostavljenih procedura i mehanizama unutrašnjih kontrola i interne revizije radi zaštite interesa imalaca i radi obezbjeđenja kontinuiranog, stabilnog i sigurnog izdavanja elektronskog novca, a u vezi sa t. od 8) do 11) ovog stava,
18) podatke o licima koja su članovi organa upravljanja podnosioca, sa podacima i dokazima da ova lica imaju dobru poslovnu reputaciju, odgovarajuće stručne kvalifikacije i iskustvo u skladu s članom 16. ovog zakona,
19) podatke o licima s kvalifikovanim učešćem u podnosiocu zahtjeva, visini njihovog učešća, kao i dokaze o podobnosti tih lica da obezbijede stabilno i sigurno upravljanje društvom u skladu s članom 18. ovog zakona,
20) podatke o spoljnom revizoru koji obavlja reviziju finansijskih izvještaja podnosioca zahtjeva u godini u kojoj se podnosi zahtjev, ako je za tog podnosioca obavezna revizija finansijskih izvještaja u skladu sa zakonom,
21) podatke o licima blisko povezanim s podnosiocem zahtjeva i opis te povezanosti,
22) adresu sjedišta podnosioca zahtjeva.
(2) Privredno društvo koje obavlja druge djelatnosti, u skladu sa posebnim zakonom koji uređuje te djelatnosti, a namjerava da izdaje elektronski novac, uz zahtjev za dobijanje dozvole dužno je da priloži sljedeće:
1) osnivački akt sa upisanom djelatnošću izdavanja elektronskog novca,
2) odluku o osnivanju organizacionog dijela za obavljanje poslova izdavanja elektronskog novca,
3) podatke o licima koja su odgovorna za vođenje poslova u vezi sa izdavanjem elektronskog novca, sa podacima i dokazima da ova lica imaju dobru poslovnu reputaciju, odgovarajuće stručne kvalifikacije i iskustvo u skladu s članom 16. ovog zakona, te podatke o licima koja su članovi organa upravljanja podnosioca zahtjeva, sa podacima i dokazima da i ova lica imaju dobru poslovnu reputaciju,
4) rješenje o upisu organizacionog dijela društva u registar poslovnih subjekata,
5) ostalu dokumentaciju shodno stavu 1. ovog člana.
(3) U smislu ovog zakona, bliska povezanost označava odnos između dva ili više pravnih ili fizičkih lica kada:
1) jedno od njih, direktno ili indirektno preko učešća u zavisnom društvu, ima pravo ili mogućnost da ostvari najmanje 20% glasačkih prava u pravnom licu, odnosno vlasništvo nad najmanje 20% kapitala u pravnom licu,
2) jedno od njih ima kontrolno učešće u drugom pravnom licu,
3) postoji trajna povezanost ovih lica sa istim trećim licem na osnovu kontrolnog učešća.
(4) Agencija donosi akt kojim detaljnije uređuje uslove i način izdavanja dozvole.
Odlučivanje o zahtjevu za dobijanje dozvole
Član 23.
(1) Rješenje o davanju dozvole po zahtjevu privrednog društva Agencija donosi u roku od 60 dana od dana prijema urednog zahtjeva.
(2) Ako zahtjev sadrži formalne nedostatke koji sprečavaju postupanje ili ako je zahtjev nerazumljiv ili nepotpun, Agencija je dužna da od privrednog društva zatraži da otkloni nedostatke, najkasnije u roku od mjesec dana od dana podnošenja zahtjeva.
(3) Ako privredno društvo otkloni nedostatke u ostavljenom roku, smatra se da je zahtjev uredan.
(4) Ako privredno društvo ne otkloni nedostatke u ostavljenom roku, Agencija odbacuje zahtjev kao neuredan.
Izdavanje dozvole
Član 24.
(1) Dozvola se izdaje na neodređeno vrijeme i nije prenosiva na druga lica.
(2) Dozvolom se određuju poslovi koje društvo može obavljati.
(3) Društvo je dužno da tokom svog poslovanja obezbjeđuje ispunjenost svih uslova pod kojima je data dozvola.
(4) Rješenje o davanju dozvole objavljuje se na internet stranici Agencije.
(5) Privredno društvo podnosi prijavu za upis djelatnosti u registar poslovnih subjekata kod nadležnog organa za registraciju poslovnih subjekata, najkasnije u roku od 30 dana od dobijanja dozvole.
(6) Društvu je dozvoljeno da počne izdavati elektronski novac tek nakon upisa te usluge kao djelatnosti u registar poslovnih subjekata kod nadležnog organa za registraciju poslovnih subjekata.
Odbijanje zahtjeva za dobijanje dozvole
Član 25.
(1) Agencija odbija zahtjev za dobijanje dozvole ako utvrdi da podnosilac tog zahtjeva ne ispunjava uslove i nije dostavio dokumentaciju za izdavanje dozvole, koji su propisani ovim zakonom.
(2) Agencija odbija zahtjev za dobijanje dozvole i ako ocijeni:
1) da bi zbog bliske povezanosti podnosioca zahtjeva s drugim licima vršenje nadzora nad društvom u skladu sa ovim zakonom bilo onemogućeno ili znatno otežano, ili
2) da bi obavljanje nadzorne funkcije Agencije bilo otežano ili onemogućeno zbog povezanosti društva sa drugim pravnim ili fizičkim licima sa sjedištem, odnosno prebivalištem ili boravištem u drugoj zemlji ili ako postoje drugi razlozi zbog kojih nije moguće sprovoditi nadzornu funkciju Agencije u skladu sa zakonom,
3) da bi zbog poslovnih aktivnosti podnosioca zahtjeva koje nisu povezane s izdavanjem elektronskog novca stabilnost i sigurnost poslovanja društva bile ugrožene ili da bi, zbog tih aktivnosti, vršenje nadzora nad društvom u skladu sa ovim zakonom bilo znatno otežano.
(3) Agencija donosi akt kojim detaljnije uređuje postupak odbijanja zahtjeva za dobijanje dozvole.
Prestanak važenja dozvole
Član 26.
(1) Dozvola prestaje da važi:
1) oduzimanjem dozvole,
2) ako društvo nije podnijelo prijavu za upis djelatnosti u registar poslovnih subjekata u roku od 30 dana od dana dobijanja dozvole,
3) otvaranjem stečajnog, odnosno likvidacionog postupka nad društvom.
(2) Ako nastupe razlozi za prestanak važenja dozvole iz stava 1. t. 2) i 3) ovog člana, Agencija donosi rješenje kojim se utvrđuje da je dozvola prestala da važi.
Poslovanje društva
Član 27.
(1) Društvo je dužno da u svakom trenutku posluje u skladu sa organizacionim, kadrovskim, tehničkim i drugim zahtjevima utvrđenim ovim zakonom i drugim propisima.
(2) Društvo je dužno da uspostavi, održava i unapređuje pouzdane, efikasne i sveobuhvatne sisteme upravljanja i unutrašnjih kontrola koji obezbjeđuju odgovorno i pouzdano upravljanje društvom.
(3) Sistem upravljanja i sistem unutrašnjih kontrola obavezno su srazmjerni prirodi, obimu i složenosti usluga koje društvo pruža.
(4) Sistem upravljanja i sistem unutrašnjih kontrola naročito obuhvataju:
1) organizacionu strukturu sa precizno i jasno utvrđenim, transparentnim i dosljednim podjelama i razgraničenjima poslova, kao i dužnostima i odgovornostima koje se odnose na izdavanje elektronskog novca,
2) efektivne i efikasne procedure za identifikovanje, mjerenje i praćenje rizika kojima je društvo izloženo ili bi moglo da bude izloženo, kao i za upravljanje ovim rizicima, odnosno izvještavanje o njima,
3) odgovarajuće mehanizme unutrašnjih kontrola koji obuhvataju najmanje funkcije kontrole rizika,
4) odgovarajuće računovodstvene procedure, procedure unutrašnje (interne) revizije i procedure za praćenje zakonitosti poslovanja (funkcija usklađenosti poslovanja), kao i druge procedure.
(5) Društvo je dužno da organizuje rad i vodi poslovanje u sjedištu društva i da najmanje dio usluga izdavanja elektronskog novca pruža u Republici Srpskoj.
(6) Agencija propisuje način i uslove uspostavljanja, održavanja i unapređenja sistema upravljanja i unutrašnjih kontrola.
Osnovni kapital
Član 28.
(1) Iznos uplaćenog osnovnog kapitala društva je najmanje 700.000 KM i njegova uplata je obavezno u cijelosti u novcu, prilikom osnivanja.
(2) Društvo koje obavlja više djelatnosti ili poslova za koje su propisani različiti iznosi osnovnog kapitala, dužno je da obezbijedi osnovni kapital prema najvišem propisanom iznosu.
(3) Društvo je dužno da u svom poslovanju održava propisani iznos kapitala koji ne može biti manji od iznosa utvrđenog u stavu 1. ovog člana.
(4) Društvo je dužno da, bez odgađanja, obavijesti Agenciju o smanjenju kapitala ispod iznosa osnovnog kapitala iz st. 1. i 2. ovog člana.
Minimalni kapital društva
Član 29.
(1) Društvo je dužno da, radi stabilnog i sigurnog poslovanja i ispunjenja obaveza prema povjeriocima, tokom svog poslovanja održava kapital koji ni u jednom trenutku ne može biti niži od iznosa osnovnog kapitala propisanog u članu 28. ovog zakona ili od iznosa kapitalnog zahtjeva društva, u zavisnosti od toga koji je iznos veći.
(2) Kapitalni zahtjev društva za djelatnost izdavanja elektronskog novca iznosi najmanje 2% prosjeka neiskorišćenog elektronskog novca.
(3) Prosjek neiskorišćenog elektronskog novca jeste prosječan ukupan iznos finansijskih obaveza koje se odnose na izdati elektronski novac na kraju svakog kalendarskog dana u prethodnih šest mjeseci.
(4) Prosjek iz stava 3. ovog člana utvrđuje se prvog dana u mjesecu za prethodnih šest mjeseci, a koristi se za izračunavanje kapitalnog zahtjeva za izdavanje elektronskog novca za taj mjesec.
(5) Ako društvo obavlja druge poslove iz člana 13. stav 3. t. 2) i 3) ovog zakona, a iznos prosjeka neiskorišćenog elektronskog novca nije unaprijed poznat, Agencija može tom društvu za izdavanje elektronskog novca rješenjem dati saglasnost da umjesto ovog prosjeka kao osnov za izračunavanje kapitalnog zahtjeva za izdavanje elektronskog novca koristi iznos dijela novčanih sredstava za koji se pretpostavlja da će se upotrijebiti za izdavanje elektronskog novca.
(6) Uz zahtjev za davanje saglasnosti iz stava 5. ovog člana, društvo je dužno da Agenciji dostavi dokaze o tome da nije moguće unaprijed utvrditi iznos prosjeka neiskorišćenog elektronskog novca, kao i dokaze da se dio novčanih sredstava može objektivno procijeniti na osnovu istorijskih podataka.
(7) Ako period u kojem posluje nije dovoljno dug za izračunavanje prosjeka neiskorišćenog elektronskog novca, društvo može umjesto ovog prosjeka kao osnov za izračunavanje kapitalnog zahtjeva za izdavanje elektronskog novca koristiti projektovani iznos neiskorišćenog elektronskog novca utvrđen u njegovom poslovnom planu, uz prethodno obavještavanje Agencije, koja može zahtijevati ispravku nerealno projektovanog iznosa.
(8) Agencija donosi akt kojim uređuje elemente i način izračunavanja kapitala i kapitalnih zahtjeva društva, kao i način i rokove izvještavanja o načinu izračunavanja tog kapitala i kapitalnih zahtjeva.
Promjena visine minimalnog kapitala
Član 30.
(1) Agencija može društvu naložiti povećanje kapitala iz člana 29. stav 1. ovog zakona do 20% u odnosu na zbir iznosa kapitalnih zahtjeva izračunatih u skladu sa članom 29. stav 2. ovog zakona, odnosno u skladu sa stavom 5. kada je on primjenjiv.
(2) Na zahtjev društva Agencija može dozvoliti smanjenje kapitala iz člana 29. stav 1. ovog zakona do 20% u odnosu na zbir iznosa kapitalnih zahtjeva izračunatih u skladu sa članom 29. stav 2. ovog zakona, odnosno u skladu sa stavom 5. kada je on primjenjiv, pri čemu taj kapital ne može biti niži od iznosa osnovnog kapitala iz člana 28. ovog zakona.
(3) O promjenama visine minimalnog kapitala iz ovog člana Agencija odlučuje uzimajući u obzir funkcionisanje sistema upravljanja i sistema unutrašnjih kontrola, a naročito upravljanje rizicima u društvu, kao i podatke o gubicima u poslovanju tog društva.
Prijem novčanih sredstava imalaca
Član 31.
(1) Novčana sredstva primljena radi izdavanja elektronskog novca ne smatraju se depozitom u smislu zakona kojim se uređuje poslovanje banaka.
(2) Društvo se ne može baviti primanjem depozita u smislu zakona kojim se uređuje poslovanje banaka.
Zaštita novčanih sredstava imalaca
Član 32.
(1) Društvo je dužno da zaštiti novčana sredstva primljena radi zamjene za izdati elektronski novac u visini iznosa neiskorišćenog elektronskog novca deponovanjem na poseban račun kod banke koja ima dozvolu Agencije, a isključiva namjena ovog računa je zaštita novčanih sredstava u skladu sa ovim zakonom i može se koristiti samo za držanje tih novčanih sredstava.
(2) Iznos neiskorišćenog elektronskog novca izračunava se na kraju svakog radnog dana.
(3) Kad novčana sredstva iz stava 1. ovog člana nisu primljena u gotovini, društvo uzima ta sredstva u obračun neiskorišćenog elektronskog novca na kraju radnog dana na koji su sredstva uplaćena na njegov platni račun ili, ako je primjenjivo, na kraju radnog dana kada su mu ta sredstva na drugi način stavljena na raspolaganje, a u oba slučaja ta sredstva uzimaju se u obračun najkasnije na kraju petoga radnog dana nakon izdavanja elektronskog novca.
(4) Društvo je dužno da novčana sredstva iz stava 1. ovog člana drži odvojeno od vlastitih sredstava i sredstava koje je primilo od fizičkih i pravnih lica po drugim osnovama.
(5) Društvo za svakog imaoca vodi posebnu evidenciju sredstava u vezi sa izvršenjem platnih transakcija.
(6) Novčana sredstva primljena radi zamjene za izdati elektronski novac u visini iznosa neiskorišćenog elektronskog novca iz stava 1. ovog člana ne predstavljaju imovinu izdavaoca i ne ulaze u njegovu likvidacionu ili stečajnu masu, niti mogu biti predmet prinudnog izvršenja radi ostvarivanja potraživanja prema izdavaocu.
(7) Ako društvo primi od imaoca novčana sredstva koja su jednim dijelom namijenjena izdavanju elektronskog novca, a drugim dijelom ostalim djelatnostima koje obavlja, a koje nisu izdavanje elektronskog novca, dužno je zaštititi dio sredstava koje je primilo u zamjenu za neiskorišćeni elektronski novac na način iz stava 1. ovoga člana.
(8) Ako je učešće sredstava iz stava 7. ovog člana promjenljivo ili nije unaprijed poznato, društvo je dužno zaštititi dio novčanih sredstava za koji se pretpostavlja da će biti upotrijebljen za izdavanje elektronskog novca, a koji dio se može realno procijeniti na osnovu podataka za protekle periode.
(9) Agencija može zahtijevati ispravku procijenjenog iznosa novčanih sredstava za koji se pretpostavlja da će biti iskorišćen za izdavanje elektronskog novca iz stava 8. ovog člana.
(10) Novčana sredstva primljena od imaoca u zamjenu za izdani elektronski novac koja su deponovana na posebnom računu kod banke, ne predstavljaju imovinu i ne ulaze u likvidacionu ili stečajnu masu te banke.
Kvalifikovano učešće u društvu
Član 18.
(1) Pravno ili fizičko lice koje namjerava steći 10% ili više učešća u kapitalu ili glasačkim pravima u društvu, ili koje namjerava steći učešće manje od 10% koje omogućava efektivno vršenje uticaja na upravljanje društvom ili na poslovnu politiku tog društva, dužno je da dobije prethodnu saglasnost Agencije za ovo sticanje.
(2) Lice koje je steklo kvalifikovano učešće u društvu dužno je da dobije prethodnu saglasnost Agencije za svako dalje direktno ili indirektno povećanje učešća u kapitalu ili glasačkim pravima, kojim se stiče ili prelazi 20%, 30% i 50% učešća u kapitalu ili glasačkim pravima u tom društvu.
(3) Pravno lice imalac kvalifikovanog učešća dužno je da obavijesti Agenciju o planiranom učestvovanju u postupku statusne promjene društva.
(4) Na dobijanje saglasnosti za sticanje kvalifikovanog učešća u društvu, rokove za sticanje, prestanak važenja saglasnosti, informisanje o smanjenju učešća, na nastupanje više lica kao jedan sticalac, ograničenja uzajamnog učešća, ocjenu ispunjenosti kriterijuma za sticanje kvalifikovanog učešća, odlučivanje o sticanju kvalifikovanog učešća, sticanje kvalifikovanog učešća bez saglasnosti Agencije, zahtjev za dostavljanje informacija, izvještavanje o kvalifikovanom učešću, pravne posljedice sticanja bez prethodne saglasnosti, oduzimanje saglasnosti za sticanje kvalifikovanog učešća, prestanak važenja saglasnosti za sticanje kvalifikovanog učešća shodno se primjenjuju odredbe zakona kojim se uređuje poslovanje banaka. https://advokat-prnjavorac.com
(5) Agencija propisuje informacije i dokumentaciju koje je sticalac kvalifikovanog učešća dužan da dostavi uz zahtjev za izdavanje prethodne saglasnosti za sticanje kvalifikovanog učešća.
Dodatni podaci i dokumentacija za izdavanje saglasnosti
za sticanje kvalifikovanog učešća
Član 19.
(1) Osim propisane dokumentacije za izdavanje saglasnosti za sticanje kvalifikovanog učešća, Agencija može zatražiti i druge podatke i dokumentaciju koju ocijeni potrebnom za odlučivanje o izdavanju saglasnosti, uključujući informacije propisane zakonom kojim se uređuje sprečavanje pranja novca i finansiranja terorističkih aktivnosti, a koju prikupljaju obveznici tog zakona.
(2) Agencija prilikom odlučivanja o izdavanju saglasnosti za sticanje kvalifikovanog učešća ispituje izvore sredstava kojima podnosilac zahtjeva namjerava steći kvalifikovano učešće u društvu, a može provjeravati i druge podatke koje je podnosilac zahtjeva dostavio.
Otuđenje, odnosno umanjenje kvalifikovanog učešća
Član 20.
(1) Ako lice koje je steklo kvalifikovano učešće u društvu namjerava da u potpunosti otuđi stečeno kvalifikovano učešće, odnosno da ga umanji ispod nivoa za koji je dobilo tu saglasnost, dužno je da o tome prethodno obavijesti Agenciju, uz navođenje visine preostalog učešća u društvu.
(2) Ako je lice iz stava 1. ovog člana u potpunosti otuđilo učešće u društvu ili ga umanjilo ispod nivoa kvalifikovanog učešća, saglasnost prestaje da važi, a ako ga je umanjilo ispod nivoa za koji je data saglasnost, ali ne i ispod nivoa kvalifikovanog učešća, saglasnost dalje važi samo za preostali nivo kvalifikovanog učešća.
Izuzeci kod hibridnog društva
Član 21.
(1) Na zahtjev lica koje namjerava da stekne kvalifikovano učešće u hibridnom društvu, Agencija može cijeniti obim primjene odredaba čl. od 18. do 20. ovog zakona na takvo sticanje.
(2) Pri odlučivanju o zahtjevu lica koje namjerava da stekne kvalifikovano učešće u hibridnom društvu, Agencija uzima u obzir pravnu formu, vrstu i obim drugih djelatnosti koje hibridno društvo obavlja, kao i pravnu formu, vrstu i obim djelatnosti, odnosno poslove koje obavlja lice koje namjerava da stekne kvalifikovano učešće, te vrši procjenu mogućnosti da li to lice negativno utiče na savjesno i pouzdano upravljanje u hibridnom društvu.
Dozvola za izdavanje elektronskog novca
Član 22.
(1) Privredno društvo koje namjerava da izdaje elektronski novac dužno je da Agenciji, uz zahtjev za dobijanje dozvole, priloži sljedeće:
1) rješenje o upisu u registar poslovnih subjekata,
2) osnivački akt, odnosno statut,
3) procjenu rizika kojima će biti izloženo kao društvo,
4) spisak poslova iz člana 13. stav 3. ovog zakona koje društvo obavlja,
5) program poslovanja društva kojim se uređuju način i uslovi izdavanja elektronskog novca,
6) finansijske izvještaje za posljednje tri godine, ako je primjenljivo,
7) poslovni plan društva s projekcijom prihoda i rashoda za period od prve tri godine poslovanja na osnovu kojeg se može zaključiti da će ovo društvo biti u stanju da obezbijedi ispunjenost odgovarajućih organizacionih, kadrovskih, tehničkih i drugih uslova za stabilno i sigurno poslovanje,
8) dokaz da raspolaže propisanim iznosom početnog kapitala,
9) projekciju iznosa kapitalnih zahtjeva u prvoj godini poslovanja, te ako je primjenljivo, metodu procjene dijela novčanih sredstava za koji se pretpostavlja da će se upotrijebiti za izdavanje elektronskog novca u svrhu izračunavanja kapitalnih zahtjeva,
10) opis uspostavljenih procedura za praćenje, rješavanje i postupanje po bezbjednosnim incidentima ili prigovorima imaoca u vezi sa bezbjednošću, uključujući postupak za prijavljivanje incidenata,
11) opis procesa uspostavljenog za čuvanje, nadzor, praćenje i ograničavanje pristupa osjetljivim podacima o plaćanju,
12) opis procedura za održavanje kontinuiteta poslovanja, uključujući jasnu identifikaciju kritičnih aktivnosti, efektivne planove za krizne situacije i proceduru za redovno testiranje i pregled adekvatnosti i efektivnosti ovih planova,
13) opis planiranih mjera za zaštitu novčanih sredstava imalaca,
14) opis sistema upravljanja i sistema unutrašnjih kontrola, uključujući opis informacionih sistema,
15) opis mjera unutrašnje kontrole koje se uspostavljaju radi ispunjavanja obaveza utvrđenih propisima kojima se uređuju sprečavanje pranja novca i finansiranja terorizma,
16) opis organizacione strukture, uključujući podatke o planiranom izdavanju elektronskog novca putem poslovnih jedinica, kao i podatke o eksternalizaciji pojedinih operativnih poslova u vezi sa izdavanjem elektronskog novca,
17) opis uspostavljenih procedura i mehanizama unutrašnjih kontrola i interne revizije radi zaštite interesa imalaca i radi obezbjeđenja kontinuiranog, stabilnog i sigurnog izdavanja elektronskog novca, a u vezi sa t. od 8) do 11) ovog stava,
18) podatke o licima koja su članovi organa upravljanja podnosioca, sa podacima i dokazima da ova lica imaju dobru poslovnu reputaciju, odgovarajuće stručne kvalifikacije i iskustvo u skladu s članom 16. ovog zakona,
19) podatke o licima s kvalifikovanim učešćem u podnosiocu zahtjeva, visini njihovog učešća, kao i dokaze o podobnosti tih lica da obezbijede stabilno i sigurno upravljanje društvom u skladu s članom 18. ovog zakona,
20) podatke o spoljnom revizoru koji obavlja reviziju finansijskih izvještaja podnosioca zahtjeva u godini u kojoj se podnosi zahtjev, ako je za tog podnosioca obavezna revizija finansijskih izvještaja u skladu sa zakonom,
21) podatke o licima blisko povezanim s podnosiocem zahtjeva i opis te povezanosti,
22) adresu sjedišta podnosioca zahtjeva.
(2) Privredno društvo koje obavlja druge djelatnosti, u skladu sa posebnim zakonom koji uređuje te djelatnosti, a namjerava da izdaje elektronski novac, uz zahtjev za dobijanje dozvole dužno je da priloži sljedeće:
1) osnivački akt sa upisanom djelatnošću izdavanja elektronskog novca,
2) odluku o osnivanju organizacionog dijela za obavljanje poslova izdavanja elektronskog novca,
3) podatke o licima koja su odgovorna za vođenje poslova u vezi sa izdavanjem elektronskog novca, sa podacima i dokazima da ova lica imaju dobru poslovnu reputaciju, odgovarajuće stručne kvalifikacije i iskustvo u skladu s članom 16. ovog zakona, te podatke o licima koja su članovi organa upravljanja podnosioca zahtjeva, sa podacima i dokazima da i ova lica imaju dobru poslovnu reputaciju,
4) rješenje o upisu organizacionog dijela društva u registar poslovnih subjekata,
5) ostalu dokumentaciju shodno stavu 1. ovog člana.
(3) U smislu ovog zakona, bliska povezanost označava odnos između dva ili više pravnih ili fizičkih lica kada:
1) jedno od njih, direktno ili indirektno preko učešća u zavisnom društvu, ima pravo ili mogućnost da ostvari najmanje 20% glasačkih prava u pravnom licu, odnosno vlasništvo nad najmanje 20% kapitala u pravnom licu,
2) jedno od njih ima kontrolno učešće u drugom pravnom licu,
3) postoji trajna povezanost ovih lica sa istim trećim licem na osnovu kontrolnog učešća.
(4) Agencija donosi akt kojim detaljnije uređuje uslove i način izdavanja dozvole.
Odlučivanje o zahtjevu za dobijanje dozvole
Član 23.
(1) Rješenje o davanju dozvole po zahtjevu privrednog društva Agencija donosi u roku od 60 dana od dana prijema urednog zahtjeva.
(2) Ako zahtjev sadrži formalne nedostatke koji sprečavaju postupanje ili ako je zahtjev nerazumljiv ili nepotpun, Agencija je dužna da od privrednog društva zatraži da otkloni nedostatke, najkasnije u roku od mjesec dana od dana podnošenja zahtjeva.
(3) Ako privredno društvo otkloni nedostatke u ostavljenom roku, smatra se da je zahtjev uredan.
(4) Ako privredno društvo ne otkloni nedostatke u ostavljenom roku, Agencija odbacuje zahtjev kao neuredan.
Izdavanje dozvole
Član 24.
(1) Dozvola se izdaje na neodređeno vrijeme i nije prenosiva na druga lica.
(2) Dozvolom se određuju poslovi koje društvo može obavljati.
(3) Društvo je dužno da tokom svog poslovanja obezbjeđuje ispunjenost svih uslova pod kojima je data dozvola.
(4) Rješenje o davanju dozvole objavljuje se na internet stranici Agencije.
(5) Privredno društvo podnosi prijavu za upis djelatnosti u registar poslovnih subjekata kod nadležnog organa za registraciju poslovnih subjekata, najkasnije u roku od 30 dana od dobijanja dozvole.
(6) Društvu je dozvoljeno da počne izdavati elektronski novac tek nakon upisa te usluge kao djelatnosti u registar poslovnih subjekata kod nadležnog organa za registraciju poslovnih subjekata.
Odbijanje zahtjeva za dobijanje dozvole
Član 25.
(1) Agencija odbija zahtjev za dobijanje dozvole ako utvrdi da podnosilac tog zahtjeva ne ispunjava uslove i nije dostavio dokumentaciju za izdavanje dozvole, koji su propisani ovim zakonom.
(2) Agencija odbija zahtjev za dobijanje dozvole i ako ocijeni:
1) da bi zbog bliske povezanosti podnosioca zahtjeva s drugim licima vršenje nadzora nad društvom u skladu sa ovim zakonom bilo onemogućeno ili znatno otežano, ili
2) da bi obavljanje nadzorne funkcije Agencije bilo otežano ili onemogućeno zbog povezanosti društva sa drugim pravnim ili fizičkim licima sa sjedištem, odnosno prebivalištem ili boravištem u drugoj zemlji ili ako postoje drugi razlozi zbog kojih nije moguće sprovoditi nadzornu funkciju Agencije u skladu sa zakonom,
3) da bi zbog poslovnih aktivnosti podnosioca zahtjeva koje nisu povezane s izdavanjem elektronskog novca stabilnost i sigurnost poslovanja društva bile ugrožene ili da bi, zbog tih aktivnosti, vršenje nadzora nad društvom u skladu sa ovim zakonom bilo znatno otežano.
(3) Agencija donosi akt kojim detaljnije uređuje postupak odbijanja zahtjeva za dobijanje dozvole.
Prestanak važenja dozvole
Član 26.
(1) Dozvola prestaje da važi:
1) oduzimanjem dozvole,
2) ako društvo nije podnijelo prijavu za upis djelatnosti u registar poslovnih subjekata u roku od 30 dana od dana dobijanja dozvole,
3) otvaranjem stečajnog, odnosno likvidacionog postupka nad društvom.
(2) Ako nastupe razlozi za prestanak važenja dozvole iz stava 1. t. 2) i 3) ovog člana, Agencija donosi rješenje kojim se utvrđuje da je dozvola prestala da važi.
Poslovanje društva
Član 27.
(1) Društvo je dužno da u svakom trenutku posluje u skladu sa organizacionim, kadrovskim, tehničkim i drugim zahtjevima utvrđenim ovim zakonom i drugim propisima.
(2) Društvo je dužno da uspostavi, održava i unapređuje pouzdane, efikasne i sveobuhvatne sisteme upravljanja i unutrašnjih kontrola koji obezbjeđuju odgovorno i pouzdano upravljanje društvom.
(3) Sistem upravljanja i sistem unutrašnjih kontrola obavezno su srazmjerni prirodi, obimu i složenosti usluga koje društvo pruža.
(4) Sistem upravljanja i sistem unutrašnjih kontrola naročito obuhvataju:
1) organizacionu strukturu sa precizno i jasno utvrđenim, transparentnim i dosljednim podjelama i razgraničenjima poslova, kao i dužnostima i odgovornostima koje se odnose na izdavanje elektronskog novca,
2) efektivne i efikasne procedure za identifikovanje, mjerenje i praćenje rizika kojima je društvo izloženo ili bi moglo da bude izloženo, kao i za upravljanje ovim rizicima, odnosno izvještavanje o njima,
3) odgovarajuće mehanizme unutrašnjih kontrola koji obuhvataju najmanje funkcije kontrole rizika,
4) odgovarajuće računovodstvene procedure, procedure unutrašnje (interne) revizije i procedure za praćenje zakonitosti poslovanja (funkcija usklađenosti poslovanja), kao i druge procedure.
(5) Društvo je dužno da organizuje rad i vodi poslovanje u sjedištu društva i da najmanje dio usluga izdavanja elektronskog novca pruža u Republici Srpskoj.
(6) Agencija propisuje način i uslove uspostavljanja, održavanja i unapređenja sistema upravljanja i unutrašnjih kontrola.
Osnovni kapital
Član 28.
(1) Iznos uplaćenog osnovnog kapitala društva je najmanje 700.000 KM i njegova uplata je obavezno u cijelosti u novcu, prilikom osnivanja.
(2) Društvo koje obavlja više djelatnosti ili poslova za koje su propisani različiti iznosi osnovnog kapitala, dužno je da obezbijedi osnovni kapital prema najvišem propisanom iznosu.
(3) Društvo je dužno da u svom poslovanju održava propisani iznos kapitala koji ne može biti manji od iznosa utvrđenog u stavu 1. ovog člana.
(4) Društvo je dužno da, bez odgađanja, obavijesti Agenciju o smanjenju kapitala ispod iznosa osnovnog kapitala iz st. 1. i 2. ovog člana.
Minimalni kapital društva
Član 29.
(1) Društvo je dužno da, radi stabilnog i sigurnog poslovanja i ispunjenja obaveza prema povjeriocima, tokom svog poslovanja održava kapital koji ni u jednom trenutku ne može biti niži od iznosa osnovnog kapitala propisanog u članu 28. ovog zakona ili od iznosa kapitalnog zahtjeva društva, u zavisnosti od toga koji je iznos veći.
(2) Kapitalni zahtjev društva za djelatnost izdavanja elektronskog novca iznosi najmanje 2% prosjeka neiskorišćenog elektronskog novca.
(3) Prosjek neiskorišćenog elektronskog novca jeste prosječan ukupan iznos finansijskih obaveza koje se odnose na izdati elektronski novac na kraju svakog kalendarskog dana u prethodnih šest mjeseci.
(4) Prosjek iz stava 3. ovog člana utvrđuje se prvog dana u mjesecu za prethodnih šest mjeseci, a koristi se za izračunavanje kapitalnog zahtjeva za izdavanje elektronskog novca za taj mjesec.
(5) Ako društvo obavlja druge poslove iz člana 13. stav 3. t. 2) i 3) ovog zakona, a iznos prosjeka neiskorišćenog elektronskog novca nije unaprijed poznat, Agencija može tom društvu za izdavanje elektronskog novca rješenjem dati saglasnost da umjesto ovog prosjeka kao osnov za izračunavanje kapitalnog zahtjeva za izdavanje elektronskog novca koristi iznos dijela novčanih sredstava za koji se pretpostavlja da će se upotrijebiti za izdavanje elektronskog novca.
(6) Uz zahtjev za davanje saglasnosti iz stava 5. ovog člana, društvo je dužno da Agenciji dostavi dokaze o tome da nije moguće unaprijed utvrditi iznos prosjeka neiskorišćenog elektronskog novca, kao i dokaze da se dio novčanih sredstava može objektivno procijeniti na osnovu istorijskih podataka.
(7) Ako period u kojem posluje nije dovoljno dug za izračunavanje prosjeka neiskorišćenog elektronskog novca, društvo može umjesto ovog prosjeka kao osnov za izračunavanje kapitalnog zahtjeva za izdavanje elektronskog novca koristiti projektovani iznos neiskorišćenog elektronskog novca utvrđen u njegovom poslovnom planu, uz prethodno obavještavanje Agencije, koja može zahtijevati ispravku nerealno projektovanog iznosa.
(8) Agencija donosi akt kojim uređuje elemente i način izračunavanja kapitala i kapitalnih zahtjeva društva, kao i način i rokove izvještavanja o načinu izračunavanja tog kapitala i kapitalnih zahtjeva.
Promjena visine minimalnog kapitala
Član 30.
(1) Agencija može društvu naložiti povećanje kapitala iz člana 29. stav 1. ovog zakona do 20% u odnosu na zbir iznosa kapitalnih zahtjeva izračunatih u skladu sa članom 29. stav 2. ovog zakona, odnosno u skladu sa stavom 5. kada je on primjenjiv.
(2) Na zahtjev društva Agencija može dozvoliti smanjenje kapitala iz člana 29. stav 1. ovog zakona do 20% u odnosu na zbir iznosa kapitalnih zahtjeva izračunatih u skladu sa članom 29. stav 2. ovog zakona, odnosno u skladu sa stavom 5. kada je on primjenjiv, pri čemu taj kapital ne može biti niži od iznosa osnovnog kapitala iz člana 28. ovog zakona.
(3) O promjenama visine minimalnog kapitala iz ovog člana Agencija odlučuje uzimajući u obzir funkcionisanje sistema upravljanja i sistema unutrašnjih kontrola, a naročito upravljanje rizicima u društvu, kao i podatke o gubicima u poslovanju tog društva.
Prijem novčanih sredstava imalaca
Član 31.
(1) Novčana sredstva primljena radi izdavanja elektronskog novca ne smatraju se depozitom u smislu zakona kojim se uređuje poslovanje banaka.
(2) Društvo se ne može baviti primanjem depozita u smislu zakona kojim se uređuje poslovanje banaka.
Zaštita novčanih sredstava imalaca
Član 32.
(1) Društvo je dužno da zaštiti novčana sredstva primljena radi zamjene za izdati elektronski novac u visini iznosa neiskorišćenog elektronskog novca deponovanjem na poseban račun kod banke koja ima dozvolu Agencije, a isključiva namjena ovog računa je zaštita novčanih sredstava u skladu sa ovim zakonom i može se koristiti samo za držanje tih novčanih sredstava.
(2) Iznos neiskorišćenog elektronskog novca izračunava se na kraju svakog radnog dana.
(3) Kad novčana sredstva iz stava 1. ovog člana nisu primljena u gotovini, društvo uzima ta sredstva u obračun neiskorišćenog elektronskog novca na kraju radnog dana na koji su sredstva uplaćena na njegov platni račun ili, ako je primjenjivo, na kraju radnog dana kada su mu ta sredstva na drugi način stavljena na raspolaganje, a u oba slučaja ta sredstva uzimaju se u obračun najkasnije na kraju petoga radnog dana nakon izdavanja elektronskog novca.
(4) Društvo je dužno da novčana sredstva iz stava 1. ovog člana drži odvojeno od vlastitih sredstava i sredstava koje je primilo od fizičkih i pravnih lica po drugim osnovama.
(5) Društvo za svakog imaoca vodi posebnu evidenciju sredstava u vezi sa izvršenjem platnih transakcija.
(6) Novčana sredstva primljena radi zamjene za izdati elektronski novac u visini iznosa neiskorišćenog elektronskog novca iz stava 1. ovog člana ne predstavljaju imovinu izdavaoca i ne ulaze u njegovu likvidacionu ili stečajnu masu, niti mogu biti predmet prinudnog izvršenja radi ostvarivanja potraživanja prema izdavaocu.
(7) Ako društvo primi od imaoca novčana sredstva koja su jednim dijelom namijenjena izdavanju elektronskog novca, a drugim dijelom ostalim djelatnostima koje obavlja, a koje nisu izdavanje elektronskog novca, dužno je zaštititi dio sredstava koje je primilo u zamjenu za neiskorišćeni elektronski novac na način iz stava 1. ovoga člana.
(8) Ako je učešće sredstava iz stava 7. ovog člana promjenljivo ili nije unaprijed poznato, društvo je dužno zaštititi dio novčanih sredstava za koji se pretpostavlja da će biti upotrijebljen za izdavanje elektronskog novca, a koji dio se može realno procijeniti na osnovu podataka za protekle periode.
(9) Agencija može zahtijevati ispravku procijenjenog iznosa novčanih sredstava za koji se pretpostavlja da će biti iskorišćen za izdavanje elektronskog novca iz stava 8. ovog člana.
(10) Novčana sredstva primljena od imaoca u zamjenu za izdani elektronski novac koja su deponovana na posebnom računu kod banke, ne predstavljaju imovinu i ne ulaze u likvidacionu ili stečajnu masu te banke.
Sprečavanje pranja novca i finansiranja terorističkih aktivnosti
Član 33.
Društvo je dužno da u svom poslovanju izvršava obaveze i zadatke, kao i da preduzima mjere i radnje definisane propisima kojim se uređuje sprečavanje pranja novca i finansiranja terorističkih aktivnosti.
Vođenje poslovnih knjiga i finansijskih izvještaja
Član 34.
(1) Društvo je dužno da uredno, ažurno i kontinuirano vodi poslovne knjige i sačinjava knjigovodstvene isprave, vrednuje imovinu i obaveze, sačinjava i objavljuje svoje finansijske izvještaje u skladu sa ovim zakonom i propisima kojima se uređuju računovodstvo i revizija.
(2) Društvo je dužno da knjigovodstvene isprave, poslovne knjige i finansijske izvještaje vodi tako da istinito i objektivno prikazuju njegovo poslovanje i finansijsko stanje, na osnovu kojih se može u bilo koje vrijeme provjeriti da li društvo posluje u skladu sa propisima i standardima struke.
(3) Društvo je dužno da u svom knjigovodstvu izvrši odgovarajuća knjiženja, te da ih čuva i arhivira u skladu sa ovim zakonom i propisima kojima se uređuju računovodstvo i revizija.
(4) Društvo je dužno da Agenciju:
1) redovno izvještava u vezi sa izdavanjem elektronskog novca, kao i o usklađenosti sa zahtjevima utvrđenim ovim zakonom i propisom Agencije,
2) obavještava o materijalno značajnim promjenama koje utiču ili mogu uticati na usklađenost poslovanja društva sa zahtjevima utvrđenim ovim zakonom, uključujući i promjene vezane za eksternalizaciju.
(5) Agencija donosi akt kojim propisuje sadržaj i oblik izvještaja iz stava 4. ovog člana, način i rokove njihovog dostavljanja, kao i način i rokove dostavljanja obavještenja o materijalno značajnim promjenama.
Čuvanje podataka i dokumentacije
Član 35.
Društvo je dužno da podatke i dokumentaciju nastale u vezi sa izdavanjem elektronskog novca čuva najmanje pet godina od dana njihovog nastanka, osim ako zakonom nije utvrđen duži rok čuvanja.
Revizija finansijskih izvještaja
Član 36.
(1) Društvo je dužno da obezbijedi reviziju svojih finansijskih izvještaja u skladu sa zakonom kojim se uređuju računovodstvo i revizija.
(2) Društvo je dužno da Agenciji dostavi, u roku propisanim zakonom kojim se uređuju računovodstvo i revizija, sljedeće izvještaje:
1) godišnje finansijske izvještaje sa izvještajem privrednog društva za reviziju,
2) konsolidovane finansijske izvještaje sa izvještajem privrednog društva za reviziju, ako je dužno da sastavlja konsolidovane finansijske izvještaje u skladu sa zakonom kojim se uređuju računovodstvo i revizija,
3) godišnji izvještaj o poslovanju i konsolidovani godišnji izvještaj o poslovanju u skladu s propisima kojima se uređuju računovodstvo i revizija.
(3) Pored izvještaja iz stava 2. ovog člana, hibridno društvo dužno je da Agenciji dostavi i odvojene računovodstvene podatke koji se odnose na izdavanje elektronskog novca, sa izvještajem privrednog društva za reviziju o tim podacima u rokovima utvrđenim stavom 2. ovog člana.
(4) Privredno društvo za reviziju koje obavlja reviziju finansijskih izvještaja društva dužno je da Agenciju, bez odgađanja, obavijesti o:
1) svakoj činjenici koja bi mogla da predstavlja povredu zakona ili propisa koju je učinilo ili čini društvo,
2) materijalno značajnoj promjeni finansijskog rezultata iskazanog u nerevidiranim godišnjim finansijskim izvještajima društva,
3) okolnostima koje bi mogle dovesti do znatnog materijalnog gubitka za društvo ili ugroziti kontinuitet njegovog poslovanja,
4) rezervama datim u mišljenju privrednog društva za reviziju na finansijske izvještaje društva za izdavanje elektronskog novca.
(5) Privredno društvo za reviziju dužno je da Agenciju obavijesti o činjenicama i okolnostima iz stava 4. ovog člana i ako do saznanja o njima dođe tokom vršenja revizije finansijskih izvještaja pravnog lica koje je blisko povezano s društvom.
(6) Obavještavanje iz st. 4. i 5. ovog člana ne smatra se povredom tajnosti podataka i privredno društvo za reviziju ne može zbog toga snositi odgovornost.
(7) Agencija donosi akt kojim se propisuje način obavljanja spoljne revizije u društvu, uslove i kriterijume koje je obavezno da ispunjava privredno društvo za reviziju za obavljanje revizije u društvu, te sadržaj izvještaja o obavljenoj reviziji.
Revizija informacionog sistema
Član 37.
(1) Društvo je dužno da angažuje privredno društvo za reviziju da izvrši reviziju informacionog sistema u društvu i ocijeni stanje informacionog sistema i adekvatnost upravljanja njime, te da Agenciji dostavi izvještaj o reviziji informacionog sistema.
(2) Agencija donosi akt kojim propisuje način obavljanja revizije informacionog sistema u društvu i rokove u kojima je društvo dužno da dostavi izvještaj o reviziji informacionog sistema Agencije.
Izdavanje elektronskog novca preko poslovne jedinice
Član 38.
(1) Društvo može izdavati elektronski novac preko poslovne jedinice.
(2) Poslovna jedinica društva jeste njen izdvojeni organizacioni dio koji nema svojstvo pravnog lica, a preko koga ovo društvo izdaje elektronski novac, u skladu sa ovim zakonom.
(3) Radi osnivanja poslovne jedinice izvan Republike Srpske društvo podnosi Agenciji zahtjev za dobijanje saglasnosti, uz koji dostavlja sljedeće podatke i dokumentaciju:
1) naziv i adresu poslovne jedinice,
2) opis organizacione strukture poslovne jedinice,
3) poslovni plan poslovne jedinice za prve tri poslovne godine sa opisom poslova koje namjerava da pruža preko poslovne jedinice,
4) podatke o licima koja će rukovoditi poslovima poslovne jedinice, s podacima i dokazima da ta lica imaju dobru poslovnu reputaciju, kao i odgovarajuće stručne kvalifikacije i iskustvo, u skladu sa članom 16. ovog zakona.
(4) Agencija odlučuje o zahtjevu iz stava 4. ovog člana u roku od tri mjeseca od dana prijema urednog zahtjeva.
(5) Ako je zahtjev iz stava 4. ovog člana neuredan, Agencija u roku od mjesec dana od dana prijema tog zahtjeva obavještava društvo na koji način da uredi taj zahtjev, te u tom slučaju rok iz stava 5. ovog člana počinje da teče od dana kada je podnijet uredan zahtjev.
(6) Agencija donosi akt kojim detaljnije uređuje bliže uslove i način davanja i oduzimanja saglasnosti iz stava 4. ovog člana.
Izdavanje elektronskog novca preko zastupnika i eksternalizacija pojedinih operativnih poslova drugom licu
Član 39.
(1) Društvo ne može izdavati elektronski novac preko zastupnika, distributera ili trećeg lica koje radi u njegovo ime.
(2) Društvo koje namjerava da eksternalizuje pojedine operativne poslove u vezi sa izdavanjem elektronskog novca drugom licu, dužno je da o tome prethodno obavijesti Agenciju.
(3) Društvo može eksternalizovati materijalno značajne operativne poslove drugom licu ako su ispunjeni sljedeći uslovi:
1) lice kome se ti poslovi eksternalizuju primjenjuje odgovarajući nivo unutrašnjih kontrola, koji je jednak nivou sistema unutrašnjih kontrola društva koje te poslove eksternalizuje,
2) vršenje nadzora nad društvom u skladu sa ovim zakonom i praćenje platnih transakcija neće biti otežano,
3) obaveze i odgovornost članova organa upravljanja društva neće biti prenijeti na druga lica,
4) obaveze i odgovornost društva prema imaocima se ne umanjuju,
5) društvo i nakon eksternalizacije ovih poslova ispunjava uslove iz člana 22. ovog zakona i posluje u skladu s drugim odredbama ovog zakona.
(4) Materijalno značajnim operativnim poslovima društva smatraju se oni poslovi čije bi nepravilno ili neodgovarajuće obavljanje ili neobavljanje moglo znatno da ugrozi zakonitost poslovanja tog društva, njegovo finansijsko stanje ili stabilnost i sigurnost pružanja usluga izdavanja elektronskog novca tog društva, odnosno njihov kontinuitet.
(5) Agencija donosi akt kojim detaljnije uređuje uslove za eksternalizaciju, te propisuje rok za dostavu obavještenja iz stava 2. ovog člana.
Distribucija i otkup elektronskog novca preko trećeg lica
Član 40.
(1) Društvo može obavljati distribuciju i otkup elektronskog novca preko distributera s kojim je zaključilo ugovor o obavljanju tih poslova nakon što o tome obavijesti Agenciju i dostavi joj sljedeće podatke o tom licu: ime i prezime, jedinstveni matični broj i adresu prebivališta za fizička lica, odnosno poslovno ime ili naziv, matični broj, jedinstveni identifikacioni broj i adresu sjedišta za pravna lica i preduzetnike.
(2) Ako prestane da obavlja distribuciju i otkup elektronskog novca preko distributera, društvo je dužno da bez odgađanja o tome obavijesti Agenciju.
(3) Društvo je dužno da na svojoj internet stranici objavi i dnevno ažurira spisak s podacima iz stava 1. ovog člana o svim distributerima.
Odgovornost društva
Član 41.
Društvo koje izdaje elektronski novac, odnosno obavlja distribuciju i otkup elektronskog novca u skladu sa čl. od 38. do 40. ovog zakona odgovara za zakonito poslovanje poslovne jedinice i trećih lica, kao i za zakonito obavljanje operativnih poslova koje je eksternalizovalo drugom licu.
Osnivanje u Republici Srpskoj poslovne jedinice društva sa sjedištem u
Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH
Član 42.
(1) Društvo sa sjedištem u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH koje ima dozvolu od nadležnog organa za izdavanje elektronskog novca može da posluje u Republici Srpskoj isključivo putem poslovne jedinice.
(2) Poslovna jedinica iz stava 1. ovog člana može početi sa obavljanjem izdavanja elektronskog novca u Republici Srpskoj po dobijanju saglasnosti Agencije i upisu u registar Agencije.
(3) Osnivanje i poslovanje poslovne jedinice u Republici Srpskoj iz stava 1. ovog člana dozvoljeno je samo pod uslovom reciprociteta pod kojim je to u Republici Srpskoj omogućeno društvu koje osniva poslovnu jedinicu.
(4) Poslovna jedinica osniva se i posluje u skladu sa ovim zakonom i propisima kojima se uređuje poslovanje privrednih društava.
(5) Sve poslovne jedinice koje je društvo iz stava 1. ovog člana osnovalo u Republici Srpskoj smatraju se jednom poslovnom jedinicom u smislu izvještavanja i praćenja od Agencije.
(6) Poslovna jedinica društva sa sjedištem u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH koja je dobila saglasnost u skladu sa stavom 2. ovog člana, može izdavati elektronski novac samo na području Republike Srpske.
Uslovi za osnivanje u Republici Srpskoj poslovne jedinice društva sa sjedištem u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH
Član 43.
(1) Društvo sa sjedištem u BiH, a izvan Republike Srpske koje namjerava da izdaje elektronski novac u Republici Srpskoj putem poslovne jedinice dužno je da, pored uslova iz člana 22. stav 1. ovog zakona, ispuni i sljedeće uslove:
1) da je finansijski, upravljački, organizacijski, kadrovski i tehnički sposobno poslovati u skladu sa odredbama ovog zakona,
2) da je osnovano u pravnoj formi akcionarskog društva ili društva sa ograničenom odgovornošću i da je najmanje tri godine upisano u odgovarajući registar poslovnih subjekata.
3) da su osigurani uslovi za poslovanje poslovne jedinice u Republici Srpskoj u skladu sa ovim zakonom,
4) da društvo ili lica iz člana 22. stav 1. t. 18) i 19) ovog zakona nisu na bilo koji način povezana s pranjem novca i finansiranjem terorizma,
5) da ima dozvolu za izdavanje elektronskog novca nadležnog organa prema sjedištu,
6) da ima akt nadležnog organa u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH kojim se odobrava osnivanje poslovne jedinice u Republici Srpskoj.
(2) Odredbe ovog zakona koje se odnose na društva sa sjedištem u Republici Srpskoj primjenjuju se i na poslovanje poslovne jedinice društva sa sjedištem u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH, osim ako pojedinim odredbama ovog zakona nije drugačije propisano.
(3) Agencija donosi akt kojim detaljnije uređuje uslove za osnivanje poslovne jedinice, kao i vrstu podataka, rokove i način na koji poslovne jedinice izvještavaju Agenciju.
Sadržina i način vođenja registra društava
Član 44.
(1) Agencija vodi registar društava.
(2) U registar društava upisuju se podaci o:
1) društvima koja imaju dozvolu,
2) poslovnim jedinicama društava,
3) poslovnim jedinicama društava sa sjedištem u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH.
(3) Agencija u registar društava redovno unosi sve promjene nastale u vezi sa subjektima unosa.
(4) Registar društava je javna knjiga i vodi se u elektronskom obliku, a podaci iz ovog registra dostupni su na internet stranici Agencije.
(5) Agencija vodi evidenciju lica iz člana 3. stav 1. tačka 2) ovog zakona.
(6) Agencija donosi akt kojim detaljnije uređuje uslove, sadržinu i način vođenja registra društava, kao i način brisanja podataka iz tog registra.
GLAVA IV
NADZOR NAD OBAVLJANJEM POSLOVA IZDAVANJA ELEKTRONSKOG NOVCA
Nadzorni organi
Član 45.
(1) Agencija vrši nadzor nad primjenom odredaba ovog zakona kod banaka, odnosno mikrokreditnih društava i drugih lica i preduzima mjere prema njima na način i u postupku koji su propisani zakonom kojim se uređuje poslovanje banaka, odnosno zakonom kojim se uređuje poslovanje mikrokreditnih organizacija, zakonom kojim se uređuje unutrašnji platni promet, kao i ovim zakonom i propisima donesenim na osnovu njega.
(2) Nadzor nad primjenom odredaba ovog zakona kod društva Agencija vrši u skladu sa odredbama ovog zakona i propisima donesenim na osnovu njega, kao i zakonom kojim se uređuje unutrašnji platni promet.
(3) Kod hibridnog društva nadzor je ograničen na organizacioni dio tog društva koji se odnosi na izdavanje elektronskog novca i obavljanje poslova iz člana 13. stav 3. t. 1) i 2) ovog zakona.
Način vršenja nadzora
Član 46.
(1) Agencija vrši nadzor nad društvima:
1) posredno – prikupljanjem i analizom izvještaja i druge dokumentacije i podataka koje društvo dostavlja Agenciji u skladu sa ovim zakonom i drugim zakonima i propisima donesenim na osnovu njih, kao i druge dokumentacije, odnosno drugih podataka o poslovanju kojima Agencija raspolaže,
2) neposredno – uvidom u poslovne knjige i drugu dokumentaciju i podatke društva i njenih poslovnih jedinica,
3) nalaganjem mjera nadzora.
(2) Agencija može u toku vršenja nadzora, na način utvrđen u stavu 1. ovog člana, izvršiti nadzor kod lica kojima je društvo eksternalizovalo pojedine operativne poslove u skladu sa ovim zakonom.
(3) Lica kod kojih se vrši nadzor iz ovog člana dužna su da ovlašćenim licima Agencije omoguće nesmetano vršenje nadzora i da sarađuju s njima.
(4) Agencija može ovlastiti privredno društvo za reviziju ili drugo stručno osposobljeno lice za obavljanje pojedinih zadataka u vezi sa nadzorom i u tom slučaju ovlašćena lica imaju jednake nadležnosti i dužnosti kao ovlašćeno lice Agencije.
(5) U slučaju neposrednog nadzora, Agencija je dužna da obavijesti društvo najkasnije 15 dana prije početka vršenja nadzora.
(6) Izuzetno od stava 5. ovog člana, Agencija može odlučiti da se neposredni nadzor vrši bez obavještavanja društva ukoliko procijeni da bi njegovim obavještavanjem bila ugrožena svrha neposrednog nadzora, te u tom slučaju se obavještenje o neposrednom nadzoru uručuje nadziranom licu neposredno prije početka nadzora.
(7) Obavještenje iz st. 5. i 6. ovog člana sadrži predmet neposrednog nadzora i podatke koje je društvo nad kojom se vrši neposredni nadzor dužno da pripremi ovlašćenim licima za potrebe neposrednog nadzora.
(8) Agencija određuje učestalost i obim nadzora društva uzimajući u obzir vrstu, obim i složenost usluge izdavanja elektronskog novca i profil rizika.
(9) Za obavljanje nadzora društvo plaća Agenciji naknadu za nadzor, čiju visinu, način obračuna i plaćanja propisuje Agencija svojom tarifom.
(10) Agencija donosi akt kojim detaljnije uređuje postupak i način obavljanja nadzora, nalaganja mjera nadzora, te obaveze izdavaoca u toku i nakon nadzora Agencije.
Neposredni nadzor nad poslovanjem društva
Član 47.
(1) Društvo je dužno da ovlašćenim licima Agencije omogući da nadzor njenog poslovanja izvrše u sjedištu društva i na ostalim mjestima u slučajevima propisanim ovim zakonom.
(2) Društvo je dužno da ovlašćenim licima omogući da izvrše nadzor poslovne dokumentacije, finansijskih i drugih izvještaja, te ostalih podataka i evidencije, kao i nadzor nad informacionim sistemom i tehnologijama koje omogućavaju rad informacionog sistema u obimu potrebnom za vršenje nadzora, na način i u rokovima u skladu sa odredbama ovog i drugih zakona i propisima Agencije.
(3) Društvo je dužno da ovlašćenim licima, na njihov zahtjev, stavi na uvid poslovne knjige i dokumentaciju u pisanoj formi, odnosno elektronskom obliku, kao i da im, radi vršenja nadzora računarskih programa, omogući pristup sistemu baze podataka koji društvo koristi.
(4) Društvo je dužno da Agenciji obezbijedi vršenje nadzora nad licem kome je eksternalizovalo operativne poslove u dijelu poslovanja tog lica, koji se odnosi na te poslove, kao i da joj obezbijedi uvid u poslovne knjige i drugu dokumentaciju i podatke nastale u vezi sa obavljanjem ovih poslova, a kojima to lice raspolaže.
(5) Ovlašćena lica neposredni nadzor vrše radnim danom u toku radnog vremena, a kada je to zbog obima i prirode nadzora neophodno, mogu ga vršiti i izvan radnog vremena.
(6) Društvo je dužno da, na zahtjev ovlašćenih lica Agencije, tokom postupka nadzora obezbijedi:
1) pristup svim organizacionim dijelovima i prostorijama društva, uz poštovanje njenih bezbjednosnih procedura,
2) posebnu prostoriju za obavljanje poslova nadzora,
3) kopije dokumenata koji su u vezi sa predmetom nadzora,
4) neposrednu komunikaciju sa članovima organa upravljanja u društvu i zaposlenima u društvu radi dobijanja neophodnih pojašnjenja.
Zapisnik o nadzoru
Član 48.
(1) Ovlašćena lica Agencije sačinjavaju zapisnik o obavljenom nadzoru.
(2) Zapisnik o obavljenom nadzoru se sačinjava i kada se u postupku posrednog nadzora utvrde nepravilnosti u poslovanju društva.
(3) Agencija zapisnik o izvršenom nadzoru dostavlja društvu.
(4) Društvo ima pravo da uloži primjedbe na dostavljeni zapisnik u roku od 15 dana od dana prijema zapisnika.
(5) Ako društvo u propisanim rokovima ne dostavi primjedbe na zapisnik ili svojim primjedbama osnovano ne ospori nalaze iz zapisnika kojima su utvrđene nepravilnosti u poslovanju, Agencija izriče društvu odgovarajuću mjeru propisanu ovim zakonom.
Dodatak zapisnika o nadzoru
Član 49.
(1) Ako se razmatranjem primjedaba društva na zapisnik utvrdi njegova opravdanost, Agencija sačinjava dodatak zapisnika.
(2) Dodatak zapisnika dostavlja se društvu u roku od 15 dana od dana prijema primjedaba na zapisnik.
(3) Ako se razmatranjem primjedaba društva na zapisnik utvrdi da one nisu opravdane ili da su u određenom dijelu opravdane, Agencija donosi zaključak.
(4) Protiv zaključka iz stava 3. ovog člana nije dopuštena posebna žalba.
Upravni postupak
Član 50.
(1) Na osnovu nadležnosti utvrđenih zakonom, Agencija rješava u upravnim stvarima primjenjujući odredbe propisa kojima se uređuje opšti upravni postupak, te pravila nadzora i struke, ako ovim zakonom nije drugačije određeno.
(2) U postupku iz stava 1. ovog člana Agencija odlučuje rješenjem, koje je konačno.
(3) Protiv rješenja iz stava 2. ovog člana može se pokrenuti upravni spor, te tužba protiv rješenja ne odlaže njegovo izvršenje, a nezadovoljna strana svoj imovinsko-pravni zahtjev može ostvariti u parničnom postupku.
(4) U upravnom sporu protiv rješenja iz stava 2. ovog člana sud ne može u postupku pune jurisdikcije riješiti upravnu stvar za čije je rješavanje ovim zakonom utvrđena nadležnost Agencije.
(5) Ako sud poništi rješenje Agencije, prava tužioca ograničavaju se na naknadu štete koja mu je pričinjena izvršenjem tog rješenja.
Mjere nadzora
Član 51.
U nadzoru nad poslovanjem društva, Agencija može društvu izreći sljedeće mjere nadzora:
1) dati preporuku,
2) izdati pismeno upozorenje,
3) naložiti otklanjanje nezakonitosti i nepravilnosti,
4) izdati prekršajni nalog,
5) privremeno obustaviti izdavanje elektronskog novca i izvršavanje povezanih platnih usluga,
6) oduzeti dozvolu.
Preporuke
Član 52.
(1) Ako u vršenju nadzora nad poslovanjem društva utvrdi nedostatke ili nedosljednosti u poslovanju, a koje nemaju značaj kršenja propisa, Agencija društvu izdaje preporuke za njihovo otklanjanje, radi poboljšanja poslovanja, finansijske stabilnosti i položaja, kao i smanjenja rizika kojima je izloženo ili može biti izloženo društvo u svom poslovanju.
(2) Preporuka sadrži rok za otklanjanje nedostataka, odnosno nedosljednosti iz stava 1. ovog člana, kao i rok u kom je društvo dužno da Agenciji dostavi izvještaj o otklonjenim nedostacima, odnosno nedosljednostima, sa odgovarajućim dokazima.
Pismeno upozorenje
Član 53.
Ako u vršenju nadzora nad poslovanjem društva utvrdi nepravilnosti, a njihova priroda i obim nemaju značajan uticaj i štetne posljedice, Agencija može izdati pismeno upozorenje društvu.
Otklanjanje nezakonitosti i nepravilnosti
Član 54.
(1) Agencija rješenjem nalaže društvu da otkloni nezakonitosti i nepravilnosti utvrđene u postupku nadzora ako:
1) društvo ne postupi u skladu sa preporukom i pismenim upozorenjem iz čl. 52. i 53. ovog zakona,
2) u poslovanju društva utvrdi kršenje ovog zakona.
(2) Rješenjem iz stava 1. ovog člana društvu se nalaže da sprovede jednu ili više sljedećih radnji:
1) svoje poslovanje uskladi sa ovim zakonom i propisima donesenim na osnovu ovog zakona,
2) poveća iznos kapitala, u skladu sa odredbama ovog zakona,
3) preduzme odgovarajuće mjere za zaštitu imalaca, u skladu sa ovim zakonom,
4) razriješi članove organa upravljanja, odnosno odgovorno lice društva, ako postupaju suprotno odredbama ovog zakona,
5) naloži raskid ugovora s licem kome je eksternalizovalo pojedine operativne poslove ako nisu ispunjeni uslovi za obavljanje tih poslova utvrđeni ovim zakonom,
6) preduzme, odnosno obustavi određene radnje.
(3) Rješenjem kojim se nalaže otklanjanje nezakonitosti i nepravilnosti Agencija određuje rok za njegovo otklanjanje, kao i za dostavljanje izvještaja Agenciji o preduzetim mjerama sa odgovarajućim dokazima da su nezakonitosti i nepravilnosti otklonjene.
Oduzimanje dozvole
Član 55.
(1) Agencija donosi rješenje o oduzimanju dozvole i brisanju iz registra društava u sljedećim slučajevima:
1) ako utvrdi da društvo nije otpočelo sa izdavanjem elektronskog novca u Republici Srpskoj u roku od 12 mjeseci od dana davanja ove dozvole ili da je prestalo da izdaje elektronski novac u periodu dužem od šest meseci,
2) ako društvo podnese zahtjev za oduzimanje dozvole na način i u rokovima kako odredi Agencija,
3) utvrdi da je dozvola data na osnovu neistinitih podataka.
(2) Agencija može donijeti rješenje o oduzimanju dozvole ako:
1) utvrdi da društvo više ne ispunjava uslove iz člana 22. ovog zakona,
2) utvrdi da bi nastavak izdavanja elektronskog novca društva ugrozio stabilnost platnog sistema,
3) utvrdi da su aktivnosti društva povezane s pranjem novca ili finansiranjem terorizma,
4) utvrdi da društvo nije u roku izvršilo naloge i mjere iz člana 54. ovog zakona,
5) utvrdi da društvo ne održava minimalni kapital u skladu sa odredbama ovog zakona,
6) utvrdi da je društvo teže povrijedilo odredbe ovog zakona ili propisa donesenih na osnovu ovog zakona,
7) društvo ne omogući Agenciji da vrši nadzor nad njenim poslovanjem.
(3) Rješenje o oduzimanju dozvole objavljuje se u „Službenom glasniku Republike Srpske“ i na internet stranici Agencije.
Diskreciono pravo Agencije
Član 56.
(1) Agencija odlučuje o mjeri koju preduzima prema društvu na osnovu diskrecione ocjene:
1) težine utvrđenih nepravilnosti,
2) pokazane spremnosti i sposobnosti članova organa upravljanja da otklone utvrđene nepravilnosti,
3) drugih bitnih okolnosti pod kojima je učinjena nepravilnost.
(2) Kod ocjene težine utvrđenih nepravilnosti procjenjuju se naročito:
1) stepen izloženosti društva pojedinim vrstama rizika,
2) uticaj učinjene nepravilnosti na buduće poslovanje, odnosno obavljanje poslova društva,
3) broj utvrđenih nepravilnosti i njihova međusobna zavisnost,
4) trajanje i učestalost učinjenih nepravilnosti,
5) zakonitost poslovanja, odnosno obavljanja poslova društva.
(3) Prilikom ocjene pokazane spremnosti i sposobnosti organa društva da otklone utvrđene nepravilnosti i nezakonitosti, procjenjuju se naročito:
1) sposobnost ovih lica da identifikuju, mjere, prate, procjenjuju i upravljaju rizicima u društvu,
2) efikasnost u otklanjanju ranije utvrđenih nepravilnosti, a naročito u sprovođenju mjera iz člana 54. ovog zakona,
3) informisanost lica s kvalifikovanim učešćem i organa upravljanja društva o teškoćama u poslovanju, odnosno obavljanju poslova tog društva,
4) stepen saradnje sa ovlašćenim licima tokom nadzora.
Neovlašćeno izdavanje elektronskog novca
Član 57.
(1) Ako postoji sumnja da se izdavanjem elektronskog novca bavi pravno ili fizičko lice koje nije izdavalac, a za koje poslove je potrebna dozvola Agencije, Agencija je ovlašćena da izvrši neposrednu i posrednu provjeru da li ova lica izdaju elektronski novac.
(2) Na provjeru iz stava 1. ovog člana shodno se primjenjuju odredbe o nadzoru utvrđene ovim zakonom.
(3) Ako se provjerom iz stava 1. ovog člana utvrdi da se ta lica neovlašćeno bave izdavanjem elektronskog novca, Agencija podnosi prijavu nadležnom organu za neovlašćeno bavljenje djelatnosti izdavanja elektronskog novca.
(4) Agencija je dužna da na svojoj internet stranici i u sredstvima javnog informisanja objavi upozorenje o neovlašćenom obavljanju djelatnosti izdavanja elektronskog novca.
GLAVA V
KAZNENE ODREDBE
Prekršaji izdavaoca elektronskog novca
Član 58.
(1) Novčanom kaznom od 5.000 KM do 25.000 KM kazniće se za prekršaj izdavalac iz člana 4. stav 1. t. 1) do 3) ovog zakona ako:
1) u primjerenom roku, prije zaključenja ugovora o izdavanju elektronskog novca, o uslovima izdavanja i otkupa elektronskog novca, ne informiše imaoca o uslovima izdavanja i otkupa elektronskog novca, kao i svim naknadama koje naplaćuje (član 5. stav 2),
2) u ugovoru o izdavanju elektronskog novca nisu na jasan način navedeni uslovi izdavanja i otkupa elektronskog novca, kao i sve pripadajuće naknade (član 5. stav 3),
3) odmah nakon prijema novčanih sredstava ne izda elektronski novac u visini primljenih novčanih sredstava (član 6),
4) plaća kamatu ili daje bilo koju drugu imovinsku korist imaocu zbog držanja elektronskog novca u određenom periodu (član 7),
5) prihvata elektronski novac koji nije izdao, a nije zaključio ugovor o prihvatanju tog novca s drugim izdavaocem (član 9. stav 2),
6) vrši otkup elektronskog novca ili naplati naknadu za ovaj otkup suprotno ovom zakonu (član 10),
7) se ne pridržava obaveza o zaštiti prava i interesa imalaca koji su fizička lica propisanih ovim zakonom (član 12. st. 1. i 3).
(2) Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice izdavaoca, novčanom kaznom od 1.000 KM do 5.000 KM.
Prekršaji izdavaoca elektronskog novca iz oblasti tajnosti podataka
Član 59.
Za nepoštovanje odredaba člana 11. ovog zakona primjenjuju se odredbe zakona kojim se uređuje unutrašnji platni promet, a kojim su propisane prekršajne kazne za učinjene prekršaje iz oblasti tajnosti podataka.
Prekršaji društva
Član 60.
(1) Novčanom kaznom od 5.000 KM do 25.000 KM kazniće se za prekršaj društvo ako:
1) obavlja poslove izdavanja elektronskog novca i ostale poslove suprotno ovom zakonu (član 13),
2) funkciju rukovodioca u društvu vrši lice koje nije dobilo prethodnu saglasnost Agencije (član 16. stav 4),
3) obavlja poslove koji nisu određeni dozvolom (član 24. stav 2),
4) ne uspostavi, održava i unapređuje sveobuhvatne sisteme upravljanja i unutrašnjih kontrola (član 27. st. 1. do 4),
5) ne organizuje rad i ne vodi poslovanje u sjedištu društva i najmanje dio usluga izdavanja elektronskog novca ne pruža u Republici Srpskoj (član 27. stav 5),
6) ne održava visinu kapitala u skladu sa ovim zakonom (član 29. stav 1),
7) ne održava nivo kapitalnog zahtjeva za djelatnost izdavanja elektronskog novca u skladu sa ovim zakonom (član 29. stav 2),
8) postupi suprotno obavezi utvrđenoj ovim zakonom (član 31. stav 2),
9) ne zaštiti novčana sredstva primljena radi zamjene za izdati elektronski novac u skladu sa ovim zakonom (član 32. stav 1),
10) ne izvrši obaveze predviđene propisanim odredbama (član 32),
11) ne vodi poslovne knjige i ne sačinjava knjigovodstvene isprave i finansijske izvještaje (član 34. st. 1. do 3),
12) ne izvještava, odnosno ne obavještava Agenciju u skladu sa utvrđenim obavezama (član 34. stav 4),
13) ne čuva podatke i dokumentaciju nastale u vezi sa izdavanjem elektronskog novca u skladu sa ovim zakonom (član 35),
14) ne obezbijedi reviziju svojih finansijskih izvještaja i ne dostavi izvještaje Agenciji u skladu sa ovim zakonom (član 36),
15) osnuje poslovnu jedinicu izvan Republike Srpske bez dobijanja saglasnosti Agencije (član 38),
16) izdaje elektronski novac preko zastupnika, distributera ili trećeg lica koje radi u njegovo ime (član 39. stav 1),
17) prethodno ne obavijesti Agenciju o namjeri da obavljanje pojedinih operativnih poslova u vezi sa izdavanjem elektronskog novca eksternalizuje drugom licu (član 39. stav 2),
18) eksternalizuje materijalno značajne operativne poslove drugom licu suprotno ovom zakonu (član 39. stav 3),
19) ne obavijesti Agenciju o namjeri obavljanja distribucije i otkupa elektronskog novca preko distributera i ne dostavi podatke o distributeru (član 40. stav 1),
20) ne obavijesti Agenciju, bez odgađanja, o prestanku obavljanja distribucije i otkupa elektronskog novca (član 40. stav 2),
21) ne objavljuje na svojoj internet stranici i ne ažurira dnevno spisak s podacima o svim distributerima (član 40. stav 3),
22) ne omogući obavljanje neposrednog nadzora i ne sarađuje sa ovlašćenim licima Agencije u skladu sa ovim zakonom (član 47).
(2) Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice društva, novčanom kaznom od 1.000 KM do 5.000 KM.
Prekršaji društva sa sjedištem u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH
Član 61.
(1) Novčanom kaznom od 5.000 KM do 25.000 KM kazniće se za prekršaj društvo sa sjedištem u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH ako osnuje poslovnu jedinicu u Republici Srpskoj bez saglasnosti Agencije (član 42. stav 2).
(2) Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice društva sa sjedištem u Federaciji BiH ili Brčko Distriktu BiH, novčanom kaznom od 1.000 KM do 5.000 KM.
Prekršaji drugih pravnih lica
Član 62.
(1) Novčanom kaznom od 5.000 KM do 25.000 KM kazniće se za prekršaj drugo pravno lice ako:
1) ne obavijesti Agenciju o izvršenim platnim transakcijama utvrđenih ovim zakonom (član 3. stav 2),
2) ne obavijesti Agenciju o obavljanju usluga u skladu sa ovim zakonom (član 3. stav 4),
3) postupi suprotno zabrani izdavanja elektronskog novca utvrđenoj ovim zakonom (član 4. stav 6).
(2) Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće i odgovorno lice drugog pravnog lica, novčanom kaznom od 1.000 KM do 5.000 KM.
Prekršaji u vezi sa sticanjem kvalifikovanog učešća
Član 63.
(1) Novčanom kaznom od 2.500 KM do 12.500 KM kazniće se za prekršaj pravno lice ako:
stekne kvalifikovano učešće u društvu suprotno ovom zakonu (član 18. st. 1. do 3),
se u sticanju kvalifikovanog učešća ne pridržava zahtjeva propisanih ovim zakonom (član 18. stav 4).
(2) Za prekršaje iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu, novčanom kaznom od 1.000 KM do 5.000 KM.
(3) Novčanom kaznom od 1.000 KM do 5.000 KM kazniće se za prekršaj fizičko lice ako:
1) stekne kvalifikovano učešće u društvu suprotno ovom zakonu (član 18. st. 1. do 3),
2) se u sticanju kvalifikovanog učešća ne pridržava zahtjeva propisanih ovim zakonom (član 18. stav 4).
Prekršajni postupak
Član 64.
(1) Prekršajni postupak pokreće se i vodi u skladu sa propisima kojima se uređuje prekršajni postupak.
(2) Utvrđivanje odgovornosti i izricanje mjera u skladu sa ovim zakonom ne isključuje utvrđivanje odgovornosti i izricanje mjera utvrđenih drugim zakonima.
(3) Ako društvo u svom poslovanju ne izvršava obaveze i zadatke, kao i ne preduzima mjere i radnje definisane propisima koji uređuju sprečavanje pranja novca i finansiranja terorističkih aktivnosti, Agencija preduzima mjere i obavještava nadležne organe o sumnji na pranje novca i finansiranje terorističkih aktivnosti, izdaje prekršajne naloge ili pokreće prekršajni postupak u skladu sa zakonom.
GLAVA VI
PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Donošenje podzakonskih akata
Član 65.
Agencija donosi podzakonske akte propisane ovim zakonom u roku od šest mjeseca od dana njegovog stupanja na snagu.
Stupanje na snagu
Član 66.
Ovaj zakon se objavljuje u „Službenom glasniku Republike Srpske“, a stupa na snagu šest mjeseci od dana njegovog objavljivanja.
Broj: 02/1-021-1487/23 PREDSJEDNIK
Datum:22. decembar 2023. godine NARODNE SKUPŠTINE
Dr Nenad Stevandić