Zasnivanje presude na iskazu optuzenog koji je dat u istrazi
Posted: Mon Aug 26, 2019 4:52 pm
ZASNIVANjE PRESUDE NA ISKAZU OPTUŽENOG KOJI JE DAT U ISTRAZI
Zakon o krivičnom postupku Republike Srpske
član 143 stav 2 tačka v)
Iskaz optuženog iz istrage u odnosu na saoptuženog u istom predmetu je dopušten kao dokaz na glavnom pretresu uz uslov da je dat u prisustvu branioca i da je osumnjičeni upozoren u smislu člana 143. stav 2. tačka v) Zakona o krivičnom postupku Republike Srpske.
Obrazloženje:
"U konkretnom slučaju, svi žalbeni prigovori branioca osuđenog H.B. su prethodno interpretirani u obrazloženju pobijane drugostepene presude a potom ocjenjeni (strana 2. posljednji pasus, strana 3.; strana 4. i strana 5. prvi pasus), te našavši da je ocjena provedenih dokaza u prvostepenoj presudi izvršena u skladu sa odredbom člana 295. stav 2. ZKP RS, drugostepeni sud je prihvatio kao pravilnu činjeničnu osnovu presude, kao i valjane date razloge za utvrđene činjenice (inkorporirajući ih na taj način u svoju presudu), te kao pravilnu pravnu kvalifikaciju radnji ovog osuđenog zasnovanoj na takvoj činjeničnoj osnovi presude.
Osim toga, drugostepena presuda je dala razloge u obrazloženju za istaknute žalbene prigovore o počinjenim bitnim povredama odredaba krivičnog postupka iz člana 311. stav 1. ZKP RS sadržane pod tačkom e) /da je presudu donio stvarno nenadležan sud/, tačkom i) /da je optužba prekoračena/, tačkom k) /nerazumljivost izreke presude, protivrječnost izreke razlozima presude i nedostatak razloga o odlučnim činjenicama/ i tačkom z) /da se presuda zasniva na dokazu na kome se po odredbama zakona ne može zasnivati presuda, a na samoj činjenici da se Zahtjevom dovodi u pitanje validnost datih razloga u obrazloženju presude za odbijanje navedenih žalbenih prigovora kao neosnovanih, ne može se zasnivati tvrdnja Zahtjeva o povredi prava na odbranu učinjenoj u žalbenom postupku.
Kada je u pitanju prigovor Zahtjeva da u razlozima drugostepene presude nije obrazloženo zbog čega je odbijen žalbeni prigovor zasnovan na tvrdnji da se na iskazu optuženog I.H. datom u istrazi ne može zasnivati presuda u odnosu na optuženog (saoptuženog u istom predmetu) H.B., razlozima drugostepene presude, koje ovaj sud prihvata kao mjerodavne, cijenimo da je u prilog pravilnosti iskazanog stava drugostepenog suda u odnosu na taj žalbeni prigovor, nužno ukazati na standard Evropskog suda za ljudska prava u vezi koncepta "svjedok", prema kojem je za Evropski sud irelevantna činjenica da je izjavu dao saoptuženi a ne svjedok. Tako u predmetu... Sud zaključuje: " činjenica da je izjave dao saoptuženi a ne svjedok, nije relevantna". U vezi s tim Sud naglašava da termin "svjedok" ima "autonomno" značenje u sistemu Konvencije (presuda...). Sud nadalje zaključuje "Ako izjava može u materijalnom smislu predstavljati osnov za krivičnu osudu, onda neovisno o tome da li je takvu izjavu dao svjedok u užem smislu riječi ili saoptuženi, ona predstavlja dokaz optužbe na koji se primjenjuju garancije predviđene članom 6. stavovima 1. i 3. d. Konvencije"(presuda...).
Imajući u vidu odredbu člana 143. stav 2. tačka v) ZKP RS po kojoj je iskaz osumnjičenog iz istrage dopušten kao dokaz na glavnom pretresu uz uslov da je dat u prisustvu branioca i da je osumnjičeni upozoren na to (što se apostrofira i u razlozima drugostepene presude na strani 6. posljednji pasus), te navedeni standard Evropskog suda u vezi koncepta "svjedok", onda nema sumnje u pravilnost zaključka pobijane pravosnažne presude da se na iskazu optuženog I.H. datom u istrazi može zasnivati presuda i u odnosu na saoptuženog u istom predmetu H.B., pa je suprotna tvrdnja Zahtjeva bez osnova.
Iz iznijetih razloga je neosnovan prigovor Zahtjeva kojim se tvrdnja o povredi prava na odbranu učinjenoj u žalbenom postupku zasniva na argumentima da drugostepena presuda nije odgovorila na prigovore istaknute u žalbi.
Prema odredbama člana 278. stav 2. ZKP RS sud ima diskreciono ovlaštenje da odbije izvođenje ponuđenog dokaza kada ocjeni da je nepotreban i zaključi da činjenice koje stranke ili branilac žele da dokažu nemaju značaja za predmet. Ovakvo zakonsko ograničenje prava na izvođenje dokaza je, kada se ima u vidu praksa Evropskog suda za ljudska prava, konzistentno sa odredbama člana 6. stav 3. tačka d) Evropske konvencije, međutim da bi primjena ovog ograničenja bila u skladu sa citiranom odredbom Evropske konvencije, sud je u obavezi da u obrazloženju presude navede razloge zbog kojih je odlučio da ne prihvati pojedine dokazne prijedloge (presuda...), a ova obaveza suda nedvosmisleno proizlazi i iz odredbe člana 304. stav 7. ZKP RS u pogledu svih neprihvaćenih dokaznih prijedloga stranaka.
U konkretnom slučaju prvostepeni sud je u razlozima presude na strani 45. pasus 4. obrazložio zbog čega je odbijen dokazni prijedlog odbrane za dopunsko vještačenje po vještaku N. Z. R., pa slijedom toga nema mjesta prigovoru Zahtjeva o povredi prava na odbranu u vidu procesne neravnopravnosti optuženog."
(Presuda Vrhovnog suda Republike Srpske, 11 0 K 012093 17 Kvlz od 29.5.2017. godine)
Zakon o krivičnom postupku Republike Srpske
član 143 stav 2 tačka v)
Iskaz optuženog iz istrage u odnosu na saoptuženog u istom predmetu je dopušten kao dokaz na glavnom pretresu uz uslov da je dat u prisustvu branioca i da je osumnjičeni upozoren u smislu člana 143. stav 2. tačka v) Zakona o krivičnom postupku Republike Srpske.
Obrazloženje:
"U konkretnom slučaju, svi žalbeni prigovori branioca osuđenog H.B. su prethodno interpretirani u obrazloženju pobijane drugostepene presude a potom ocjenjeni (strana 2. posljednji pasus, strana 3.; strana 4. i strana 5. prvi pasus), te našavši da je ocjena provedenih dokaza u prvostepenoj presudi izvršena u skladu sa odredbom člana 295. stav 2. ZKP RS, drugostepeni sud je prihvatio kao pravilnu činjeničnu osnovu presude, kao i valjane date razloge za utvrđene činjenice (inkorporirajući ih na taj način u svoju presudu), te kao pravilnu pravnu kvalifikaciju radnji ovog osuđenog zasnovanoj na takvoj činjeničnoj osnovi presude.
Osim toga, drugostepena presuda je dala razloge u obrazloženju za istaknute žalbene prigovore o počinjenim bitnim povredama odredaba krivičnog postupka iz člana 311. stav 1. ZKP RS sadržane pod tačkom e) /da je presudu donio stvarno nenadležan sud/, tačkom i) /da je optužba prekoračena/, tačkom k) /nerazumljivost izreke presude, protivrječnost izreke razlozima presude i nedostatak razloga o odlučnim činjenicama/ i tačkom z) /da se presuda zasniva na dokazu na kome se po odredbama zakona ne može zasnivati presuda, a na samoj činjenici da se Zahtjevom dovodi u pitanje validnost datih razloga u obrazloženju presude za odbijanje navedenih žalbenih prigovora kao neosnovanih, ne može se zasnivati tvrdnja Zahtjeva o povredi prava na odbranu učinjenoj u žalbenom postupku.
Kada je u pitanju prigovor Zahtjeva da u razlozima drugostepene presude nije obrazloženo zbog čega je odbijen žalbeni prigovor zasnovan na tvrdnji da se na iskazu optuženog I.H. datom u istrazi ne može zasnivati presuda u odnosu na optuženog (saoptuženog u istom predmetu) H.B., razlozima drugostepene presude, koje ovaj sud prihvata kao mjerodavne, cijenimo da je u prilog pravilnosti iskazanog stava drugostepenog suda u odnosu na taj žalbeni prigovor, nužno ukazati na standard Evropskog suda za ljudska prava u vezi koncepta "svjedok", prema kojem je za Evropski sud irelevantna činjenica da je izjavu dao saoptuženi a ne svjedok. Tako u predmetu... Sud zaključuje: " činjenica da je izjave dao saoptuženi a ne svjedok, nije relevantna". U vezi s tim Sud naglašava da termin "svjedok" ima "autonomno" značenje u sistemu Konvencije (presuda...). Sud nadalje zaključuje "Ako izjava može u materijalnom smislu predstavljati osnov za krivičnu osudu, onda neovisno o tome da li je takvu izjavu dao svjedok u užem smislu riječi ili saoptuženi, ona predstavlja dokaz optužbe na koji se primjenjuju garancije predviđene članom 6. stavovima 1. i 3. d. Konvencije"(presuda...).
Imajući u vidu odredbu člana 143. stav 2. tačka v) ZKP RS po kojoj je iskaz osumnjičenog iz istrage dopušten kao dokaz na glavnom pretresu uz uslov da je dat u prisustvu branioca i da je osumnjičeni upozoren na to (što se apostrofira i u razlozima drugostepene presude na strani 6. posljednji pasus), te navedeni standard Evropskog suda u vezi koncepta "svjedok", onda nema sumnje u pravilnost zaključka pobijane pravosnažne presude da se na iskazu optuženog I.H. datom u istrazi može zasnivati presuda i u odnosu na saoptuženog u istom predmetu H.B., pa je suprotna tvrdnja Zahtjeva bez osnova.
Iz iznijetih razloga je neosnovan prigovor Zahtjeva kojim se tvrdnja o povredi prava na odbranu učinjenoj u žalbenom postupku zasniva na argumentima da drugostepena presuda nije odgovorila na prigovore istaknute u žalbi.
Prema odredbama člana 278. stav 2. ZKP RS sud ima diskreciono ovlaštenje da odbije izvođenje ponuđenog dokaza kada ocjeni da je nepotreban i zaključi da činjenice koje stranke ili branilac žele da dokažu nemaju značaja za predmet. Ovakvo zakonsko ograničenje prava na izvođenje dokaza je, kada se ima u vidu praksa Evropskog suda za ljudska prava, konzistentno sa odredbama člana 6. stav 3. tačka d) Evropske konvencije, međutim da bi primjena ovog ograničenja bila u skladu sa citiranom odredbom Evropske konvencije, sud je u obavezi da u obrazloženju presude navede razloge zbog kojih je odlučio da ne prihvati pojedine dokazne prijedloge (presuda...), a ova obaveza suda nedvosmisleno proizlazi i iz odredbe člana 304. stav 7. ZKP RS u pogledu svih neprihvaćenih dokaznih prijedloga stranaka.
U konkretnom slučaju prvostepeni sud je u razlozima presude na strani 45. pasus 4. obrazložio zbog čega je odbijen dokazni prijedlog odbrane za dopunsko vještačenje po vještaku N. Z. R., pa slijedom toga nema mjesta prigovoru Zahtjeva o povredi prava na odbranu u vidu procesne neravnopravnosti optuženog."
(Presuda Vrhovnog suda Republike Srpske, 11 0 K 012093 17 Kvlz od 29.5.2017. godine)